Οι Οπενχάιμερ της Γουόλ Στριτ

Ήταν κι αυτό ένα πρόβλημα: τι να κάνουν τα εκατομμύρια που έβγαζαν κάθε μέρα. Κι έτσι πήγαιναν στην τουαλέτα κι έβαζαν στοίχημα 100 δολάρια ποιος θα κατουρήσει πιο μακριά.

Το αποκαλύπτει σ΄ ένα άρθρο του στο Νew Υork Μag ο Μάικλ Οσίνσκι, ένας μαθηματικός που προσελήφθη το 1985 στη Lehman για να προτείνει νέα χρηματιστηριακά προϊόντα. Ζούσε καλά, το ετήσιο μπόνους του ύστερα από μερικά χρόνια έφτανε τα 125.000 δολάρια, αλλά ήθελε να ζήσει ακόμη καλύτερα. Πήγε έτσι μια μέρα στο αφεντικό του και του ζήτησε να περάσει στο τρέιντινγκ, όπου τα κέρδη μετριούνταν σε εκατομμύρια. «Μάικ», του είπε εκείνος, «αυτό που θέλεις είναι να βρίσκεις ανθρώπους πιο βλάκες από σένα και να τους εκμεταλλεύεσαι; Γιατί αυτό κάνουν οι τρέιντερς».

Ο Οσίνσκι μετακόμισε σε άλλη εταιρεία που του έδινε περισσότερα, κι ύστερα σ΄ άλλη. Η ειδικότητά του ήταν τα προγράμματα τιτλοποίησης ενυπόθηκων δανείων. Και ο κύκλος του ήταν τρελαμένοι τριαντάρηδες που μεταχειρίζονταν τα δισεκατομμύρια όπως άλλοι μεταχειρίζονται τα μαχαιροπίρουνα στο τραπέζι. «Το δικό μου πρόγραμμα Μανχάταν:πώς συνέβαλα στην κατασκευή της βόμβας που προκάλεσε την έκρηξη της Γουόλ Στριτ»,έτσι τιτλοφορείται το αποκαλυπτικό του άρθρο στο αμερικανικό περιοδικό. Το 2001, σε ηλικία 45 ετών, πλούσιος και αηδιασμένος από το ρόλο του «Οπενχάιμερ των αγορών», παράτησε τα χρηματιστήρια και στράφηκε στην οστρεοκαλλιέργεια. «Είναι πιο δύσκολο, και πιο γοητευτικό», σημειώνει.

Ο Οσίνσκι προσπαθεί να τα βρει με τη συνείδησή του μέσα από μια δημόσια εξομολόγηση. Ο Στάνφορντ Κέρκλαντ διάλεξε έναν πιο χρήσιμο τρόπο για να εξιλεωθεί. Πρώην δεύτερος στην ιεραρχία της Countrywide, της αμερικανικής τράπεζας στεγαστικής πίστης που κατέρρευσε από τις πρώτες αφού βυθίστηκε μέχρι το λαιμό στο σκάνδαλο των subprimes, ίδρυσε μαζί με πρώην συναδέλφους του μια νέα τράπεζα στεγαστικής πίστης, την ΡennyΜac. Ο οργανισμός αυτός, που θεωρείται σήμερα πρότυπο στην Καλιφόρνια, εξαγοράζει από τις τράπεζες τα διαμερίσματα που κατάσχονται επειδή οι ιδιοκτήτες τους αδυνατούν να πληρώσουν τα δάνειά τους και επαναδιαπραγματεύεται με τους τελευταίους τους όρους αυτών των δανείων. Με τον τρόπο αυτό, ο Κέρκλαντ κερδίζει και πάλι εκατομμύρια δολάρια, ενώ οι οικογένειες που κινδύνευαν να βρεθούν στο δρόμο τον θεωρούν ευεργέτη τους.

Τέτοιες ατομικές πρωτοβουλίεςγράφει ο Σιλβέν Σιπέλ στηΜοντ- αποτελούν βέβαια σταγόνα στον ωκεανό. Τέσσερα εκατομμύρια οικογένειες κινδυνεύουν σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες να χάσουν τα σπίτια τους. Πριν από ένα μήνα, στη διάρκεια ενός πλειστηριασμού που έγινε στο Συνεδριακό Κέντρο Jacob Javits της Νέας Υόρκης, σηκώθηκαν ξαφνικά κάποιοι άνθρωποι που τους είχαν διώξει από τα σπίτια τους κι άρχισαν να φωνάζουν στους παρισταμένους: «Μην αγοράζετε! Οι κατασχέσεις είναι έγκλημα. Μια μέρα θα πάρουν και το δικό σας σπίτι». Η αστυνομία επενέβη άμεσα. Και τους πέταξε στο δρόμο για δεύτερη φορά.