Ο Οδυσσέας είναι μαύρος

Είκοσι; Διακόσιοι; Πεντακόσιοι; Κανείς δεν θα μάθει πόσοι λαθρομετανάστες πνίγηκαν τις τελευταίες ημέρες έξω από τις ακτές της Λιβύης. Έτσι κι αλλιώς, στα αναλώσιμα περιλαμβάνονταν.

«Η Ιστορία είναι πάντα γοητευτική και τρομακτική. Αλλά σήμερα, η μοναδική υπόσχεση που κατά κανόνα τηρείται είναι ο τάφος. Ο Οδυσσέας είναι μαύρος και πεθαίνει στη θάλασσα μέσα στη σιωπή των κυμάτων, ύστερα από μήνες αναμονής και αγωνίας. Αλλά η Μεσόγειος, όπου αναζητούμε αδιάκοπα το πρόσωπο της σοφίας και της ομορφιάς, δεν πρέπει να μετατραπεί σε νεκροταφείο».

Έτσι τελείωνε την περασμένη Πέμπτη το μακροσκελές ρεπορτάζ του στη Μοντ ο Γάλλος συγγραφέας Ντανιέλ Ροντώ, που από τον περασμένο Ιούλιο είναι πρεσβευτής της χώρας του στη Μάλτα. Ένα από τα πρώτα πράγματα που έκανε όταν ανέλαβε τα καθήκοντά του ήταν να ζητήσει να τον πάρει μια μέρα μαζί του το πλήρωμα του γαλλικού Falcon 50 που πραγματοποιεί καθημερινές περιπολίες πάνω από τη Μεσόγειο για να εντοπίζει «ύποπτα» πλοία. Ποια είναι ακριβώς η αποστολή τους; Να εποπτεύουν τα ευρωπαϊκά σύνορα, να εμποδίζουν την είσοδο των λαθρομεταναστών ή να τους σώζουν όταν κινδυνεύει η ζωή τους; Ο Ροντώ δεν έλαβε σαφή απάντηση. Αυτό που του είπαν ο υποπλοίαρχος Καρέ και η ομάδα του ήταν ότι βάρκες με λαθρομετανάστες βλέπουν κάθε μέρα. Και ότι είναι υπερήφανοι που λίγες ημέρες νωρίτερα είχαν γλιτώσει δύο βρέφη- αλλά όχι και τη μητέρα τους - από βέβαιο θάνατο.

Είδαν κι εκείνη την ημέρα βάρκες στη θάλασσα: η μία ήταν γεμάτη με κόσμο, οι άλλες άδειες και μισοβυθισμένες. Το πλήρωμα έκανε το καθήκον του: ειδοποίησε το κέντρο, τράβηξε φωτογραφίες και συνέχισε τον δρόμο του. Τα δρομολόγια αυτά αποτελούν πια ρουτίνα. Χιλιάδες άνθρωποι από τη Σομαλία, την Ερυθραία, το Μάλι, την Ακτή του Ελεφαντοστού, τον Νίγηρα ή τη Νιγηρία είναι έτοιμοι να πεθάνουν για να ζήσουν στην Ευρώπη, γράφει ο Ροντώ. Έχοντας δουλέψει για να πληρώσουν το ταξίδι τους, έχοντας πέσει θύματα πάντοτε κλοπής και συχνά κακοποίησης, εγκαταλελειμμένοι πολλές φορές στη μέση της Σαχάρας όπου θα βρουν βέβαιο θάνατο, θύματα εκβιασμού από όλο τον κόσμο, αστυνομικούς, τελωνειακούς και εμπόρους, έχοντας μετατραπεί σε σκλάβους ή πόρνες, άνδρες, γυναίκες και παιδιά με καταρρακωμένο το ηθικό τους φτάνουν στις ακτές της Λιβύης από όπου, αν είναι τυχεροί, ύστερα από νέους εξευτελισμούς και αφού πληρώσουν άλλα χίλια δολάρια, επιβιβάζονται σε ετοιμόρροπες βάρκες και αναχωρούν για την Ευρώπη. Ένας στους τρεις δεν θα φτάσει ποτέ: 13.000 άνθρωποι έχουν πνιγεί την τελευταία δεκαετία στη Μεσόγειο. Όποιοι επιβιώσουν θα κλειστούν σε στρατόπεδα προκειμένου να ανακριθούν και να ληφθεί απόφαση για την τύχη τους. Κι αυτοί που θα αφεθούν τελικά ελεύθεροι θα αρχίσουν να αναζητούν ένα, μισό έστω, μεροκάματο.