Τα δικαιώματα του πλανήτη

«Δουλεύουμε με αίσθημα ευθύνης, επιλέγοντας τους καλύτερους επιστήμονες του κόσμου. Οι εκθέσεις μας γίνονται δεκτές απ΄ όλες τις κυβερνήσεις. Όσοι αμφισβητούν την κλιματική αλλαγή καλό είναι να μετακομίσουν σε άλλο πλανήτη».

Άστραψε και βρόντηξε ο Ινδός νομπελίστας Ραζέντρα Πατσαουρί, πρόεδρος από το 2002 της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, σε μια συνέντευξη που έδωσε πρόσφατα στην Ελ Παΐς. Κι ακόμη δεν είχε ανακοινώσει ο Μπαράκ Ομπάμα τα πρώτα μέτρα για τα πράσινα αυτοκίνητα. Κι ακόμη δεν είχε δημοσιοποιηθεί η έκθεση για τον αναντίστρεπτο χαρακτήρα της υπερθέρμανσης της γης. Αν ο Πατσαουρί μιλούσε σήμερα, ίσως να πρότεινε τον απαγχονισμό των αμφισβητιών για λόγους παραδειγματισμού. Αλλά το θέμα φυσικά δεν είναι αυτό. Το θέμα είναι πως πρέπει να αναλάβουμε επειγόντως δράση για τη σωτηρία του πλανήτη.

Βήμα πρώτο: Να δώσουμε έμφαση στη βιώσιμη (ή αειφόρο) ανάπτυξη. Με άλλα λόγια, διευκρινίζει ο Ινδός επιστήμονας, πρέπει να διαχειριστούμε τους φυσικούς πόρους που κληρονομήσαμε με τέτοιο τρόπο ώστε η επόμενη γενιά να τους παραλάβει σε καλύτερη κατάσταση. Κι όταν μιλάμε για φυσικούς πόρους, εννοούμε τον αέρα, το νερό, τη γη, τα δάση, τη βιοποικιλότητα. Η άλλη διάσταση της βιώσιμης ανάπτυξης είναι η εξασφάλιση ίσων ευκαιριών για όλους. Δεν μπορεί να διατηρείται ένα σύστημα που έχει θέση μόνο για τους πλούσιους.

Βήμα δεύτερο: Να δεχθεί η Δύση να μειώσει την κατανάλωσή της. Αν αυτό δεν συμβεί, αν δηλαδή δεν υπάρξει μια σύγκλιση των βιοτικών επιπέδων σε όλο τον πλανήτη, το αποτέλεσμα θα είναι η έξαρση της τρομοκρατίας και η έκρηξη της οργής των φτωχών χωρών, οι οποίες θα υποστούν τις συνέπειες μιας κλιματικής αλλαγής που δεν προκάλεσαν εκείνες. Θα ξεσπάσουν πόλεμοι για τους φυσικούς πόρους, ακόμη και σε ζώνες όπως η Αρκτική. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι πρέπει να εγκαταλείψουμε τα οφέλη που αποκομίσαμε από την οικονομική πρόοδο. Πρέπει όμως να αναζητήσουμε ένα νέο μοντέλο παραγωγής και κατανάλωσης, τόσο σε ατομικό όσο και σε βιομηχανικό επίπεδο. Να τρώμε, ας πούμε, λιγότερο κρέας. Οι νέοι το έχουν συνειδητοποιήσει και ήδη κινούνται προς αυτήν την κατεύθυνση.

Ναι, αλλά θα ακολουθήσουν χώρες όπως η Κίνα; «Μέχρι τώρα, η Κίνα ακολουθούσε μια οικονομική ανάπτυξη δυτικού τύπου, αλλά τώρα επαναξιολογεί τη στάση της. Τα επόμενα χρόνια θα δούμε μεγάλες αλλαγές στη χώρα αυτή, που θα περιλαμβάνουν την αποτελεσματική χρήση της ενέργειας και την έμφαση στην αγροτική ανάπτυξη».

Για τον Ραζεντρά Πατσαουρί, είναι απολύτως αναγκαίο να συντάξουν τα Ηνωμένα Έθνη μια Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Πλανήτη. Ήδη ετοιμάζεται ένα σχέδιο συμφωνίας για τις κλιματικές αλλαγές που θα είναι έτοιμο μέχρι τα τέλη του χρόνου. Αρκεί να μην περιλαμβάνει μέτρα κατά των αμφισβητιών, ο διάλογος δεν έκανε ποτέ κακό σε κανέναν.