Ο υποψήφιος της διανόησης

«Ο Μπάρακ Ομπάμα είναι ο υποψήφιος της λογοτεχνικής ιντελιγκέντσιας της Αμερικής. Θα έλεγα ότι είναι ο καλύτερος συγγραφέας που έχει βάλει ποτέ υποψηφιότητα για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών».

Τα λόγια του Τζόναθαν Σάφραν Φόερ χαρακτηρίζονται χωρίς αμφιβολία από κάποια υπερβολή. Την ίδια υπερβολή που χαρακτήριζε πριν από δέκα χρόνια μια άλλη Αμερικανίδα συγγραφέα, τη νομπελίστα Τόνι Μόρισον, όταν αποκαλούσε τον Μπιλ Κλίντον «τον πρώτο μαύρο πρόεδρο της Αμερικής». Η Μόρισον μάλλον μετάνιωσε στη συνέχεια, αφού τάχθηκε υπέρ του Ομπάμα, με την ελπίδα προφανώς ότι θα γίνει ο πρώτος πραγματικά μαύρος πρόεδρος της Αμερικής. Ίσως σε δέκα χρόνια να το μετανιώσει και ο Φόερ. Προς το παρόν, πάντως, ο 30χρονος συγγραφέας τού «Όλα είναι φωτισμένα» δεν κρύβει τον ενθουσιασμό του για την υποψηφιότητα του Ομπάμα. Ούτε την έκπληξή του για το ότι και οι τριάντα συγγραφείς με τους οποίους ήλθε σε επαφή προκειμένου να συγκεντρώσει χρήματα για τον υποψήφιό «του»- από τον Μάικλ Κάνινγκχαμ μέχρι τον Γουόλτερ Μόσλι κι από τον Δομινικανό Χούνο Ντίας μέχρι την Ιρανή Αζάρ Ναφίζι και την Ινδή Τζούμπα Λαχίρι- δήλωσαν ένθερμοι οπαδοί του Ομπάμα.

Πώς εξηγείται αυτή η έλξη που ασκεί στους διανοουμένους ο 46χρονος γερουσιαστής; Ένας παράγων είναι ασφαλώς οι λόγοι που έχει εκφωνήσει: τόσο ο λόγος του στο Συνέδριο των Δημοκρατικών το 2004 (που χαρακτηρίστηκε ο πιο παθιασμένος λόγος στην ιστορία αυτών των συνεδρίων) όσο και η ομιλία του στις 18 Μαρτίου στη Φιλαδέλφεια για το φυλετικό θέμα (που παρομοιάστηκε με το θρυλικό «Ι have a dream» του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ) έμειναν στην Ιστορία. «Ο Ομπάμα χρησιμοποιεί με μεγαλειώδη τρόπο την αγγλική γλώσσα, όχι ως εργαλείο χειραγώγησης αλλά ως μέσο πνευματικής, πολιτιστικής και συναισθηματικής επικοινωνίας», λέει ο Φόερ στην Κοριέρε ντέλα Σέρα. Στον τομέα αυτό, ξεπερνά ακόμη και τον δάσκαλο του είδους, τον Μπιλ Κλίντον.

Κάποιοι κακεντρεχείς παρομοίασαν την πολιτική περιπέτεια του Ομπάμα με τον «Άνθρωπο της Μαντζουρίας», το πολιτικό θρίλερ όπου ο πρωταγωνιστής υποβάλλεται σε πλύση εγκεφάλου και καθοδηγείται από ένα σκοτεινό κέντρο. Αλλά ο Φόερ χαρακτηρίζει τη σύγκριση βλακώδη: «Οποιοσδήποτε είχε συναντήσει τον Ομπάμα πριν από δύο ή τρία χρόνια, θα είχε καταλάβει ότι έχει τη στόφα του προέδρου. Είναι δαιμόνιος και ταλαντούχος». Έχει όμως και την αχίλλειο πτέρνα του, που θα μπορούσε να ονομαστεί το σύνδρομο του Κικέρωνα. Όπως ο μεγάλος φιλόσοφος της αρχαιότητας έμεινε στην Ιστορία ως ένας μεγάλος ρήτορας, έτσι και τα ρητορικά προσόντα του Ομπάμα μπορεί να κρύψουν τις άλλες αρετές του.

Αυτό που θέλουν πάντως πραγματικά ο Φόερ και οι άλλοι διανοούμενοι δεν είναι τόσο έναν πρόεδρο που να διαβάζει βιβλία, όσο έναν υπερασπιστή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των δημοκρατικών ελευθεριών: αν εκλεγεί, ο Ομπάμα θα είναι ο πρώτος πρόεδρος που είναι μέλος της Αμερικανικής Ένωσης Πολιτικών Ελευθεριών. Δεν είναι λίγο.