Τρόπος ζωής

Τα ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται κατάφωρα. Η λογοκρισία ανθεί. Παρ΄ όλα αυτά (ή χάρις σε αυτά), η Κίνα αποτελεί σήμερα τη μεγαλύτερη αγορά εφημερίδων, με ημερήσια κυκλοφορία 107εκατομμυρίων φύλλων.

Αν η φράση αυτή μεταδιδόταν από κάποιο οπτικοακουστικό μέσο, θα ηχούσε σαν βόμβα. Ευτυχώς, η αποτύπωσή της στο χαρτί μειώνει κάπως τις εκρηκτικές επιπτώσεις της. Ο «αναπόδραστος θάνατος των εφημερίδων» είναι προφανής στους συμμετέχοντες στο 61ο συνέδριο της Παγκόσμιας Ένωσης Εφημερίδων (WΑΝ), μας πληροφορεί ο Δημήτρης Ψυχογιός από το χθεσινό Βήμα. Και δεν μας παρηγορεί καθόλου η παρατήρησή του ότι ο διάδοχος των εφημερίδων, δηλαδή το Ιnternet, δεν θα είναι εύκολο να λογοκρίνεται και άρα να σερβίρει προπαγάνδα και αναλήθειες. Για όσους από εμάς είναι πρωτίστως «γραφιάδες» και δευτερευόντως ή ακόμη λιγότερο «ηλεκτρονικοί», η επαφή με το χαρτί είναι τρόπος ζωής- ακόμη κι αν μαυρίζει τα δάκτυλα.

Μοιάζει παράδοξο, αλλά σε εκείνες ακριβώς τις περιοχές του πλανήτη όπου η λογοκρισία είναι αυστηρότερη, δείχνει να μεγαλώνει τα τελευταία χρόνια και η δίψα για έντυπη ενημέρωση. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της WΑΝ που παρουσιάστηκαν αυτή την εβδομάδα στο Γκέτεμποργκ, η αύξηση πωλήσεων των εφημερίδων στις «αναδυόμενες» χώρες- Ινδία, Βραζιλία, Κίνα- είναι μεγαλύτερη από τη μείωσή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και μεγάλο μέρος της Δυτικής Ευρώπης. Το αποτέλεσμα είναι οι συνολικές πωλήσεις κατά το 2007 να παρουσιάζονται αυξημένες κατά 2,57% σε σχέση με το 2006, φτάνοντας τα 532 εκατομμύρια φύλλα. Αν μάλιστα ληφθούν υπόψη και οι εφημερίδες που διανέμονται δωρεάν, η αύξηση φτάνει το 3,65%. Το ποσοστό της αύξησης την τελευταία πενταετία φτάνει το 9,39% (και το 14,3% αν συνυπολογιστεί το free press). Όσο για την Ελλάδα, η κυκλοφορία των εφημερίδων παρουσιάζει αύξηση κατά 1,91% το 2007, αλλά μείωση κατά 0,62% την τελευταία πενταετία.

«Λένε πως οι εφημερίδες είναι νεκρές, αλλά εγώ δεν συμφωνώ», δήλωσε ο πρόεδρος της Ένωσης Τίμοθυ Μπόλντινγκ. Αν δεν παινέψεις το σπίτι σου, άλλωστε, θα πέσει να σε πλακώσει. Αυτό στο οποίο συμφωνούν όλοι, πάντως, είναι ότι όσο περνούν τα χρόνια τόσο μεγαλύτερη σημασία θα αποκτά η σύγκλιση ανάμεσα στο χαρτί και την οθόνη. Σύμφωνα με έρευνα που παρουσίασε το Παγκόσμιο Φόρουμ Διευθυντών Εφημερίδων, το 83% των διευθυντών πιστεύει ότι σε πέντε χρόνια οι δημοσιογράφοι θα παράγουν ειδήσεις για διάφορα είδη μέσων. Παράλληλα, θα μεγαλώνει το βάρος που έχουν η ανάλυση και η άποψη στη δουλειά των δημοσιογράφων, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται η ποιότητα της δημοσιογραφίας.

Ίσως, οι εφημερίδες να χάνουν σιγά-σιγά τον κυρίαρχο ρόλο που είχαν για έναν αιώνα. Θα αναγκαστούν λοιπόν να ανασυνταχθούν, να αλλάξουν, να προσαρμοστούν. Αλλά δεν θα πεθάνουν. Βέβαια, αν δεν παινέψεις το σπίτι σου θα πέσει να σε πλακώσει.