Έγιναν και μερικά λάθη

Η ιστορία του προκαλεί αποτροπιασμό. Η αντιμετώπισή του από τους διώκτες του, τώρα που αθωώθηκε πανηγυρικά, προκαλεί απέχθεια.

Λέγεται Μουράτ Κουρνάζ. Γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Γερμανία από Τούρκους γονείς. Τον Οκτώβριο του 2001, έναν μήνα μετά τις επιθέσεις στους Δίδυμους Πύργους, πήγε στο Πακιστάν για να μάθει περισσότερα για το Ισλάμ. Συνελήφθη για άγνωστο λόγο, παραδόθηκε στις αμερικανικές αρχές για γνωστό λόγο (έναντι λύτρων 3.000 δολαρίων), πέρασε μερικές εφιαλτικές εβδομάδες στην αμερικανική βάση του Κανταχάρ και μεταφέρθηκε στο Γκουαντάναμο. Το 2002 οι αμερικανικές αρχές συμπέραναν ότι δεν είχε καμιά σχέση με την τρομοκρατία, αποφάσισαν όμως να συνεχίσουν να τον κρατούν σε απομόνωση επειδή ένας φίλος του υποτίθεται πως είχε πραγματοποιήσει μια επίθεση αυτοκτονίας. Ο φίλος είναι σώος και αβλαβής (και φυσικά δεν είχε ποτέ παρτίδες με την τρομοκρατία), αλλά ο Κουρνάζ αφέθηκε ελεύθερος μόλις το 2006, ύστερα από πιέσεις της κυβέρνησης Μέρκελ.

Προχθές το απόγευμα κλήθηκε να καταθέσει μέσω δορυφόρου ενώπιον της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Βουλής των Αντιπροσώπων για την κατάσταση εκείνων των κρατουμένων στο Γκουαντάναμο που έχουν κριθεί αθώοι αλλά δεν έχουν πού να πάνε. Λόγω της διαφοράς ώρας, ήταν ήδη αργά στη Γερμανία όταν ο πρόεδρος της Επιτροπής τού έδωσε τον λόγο. Λόγω κάποιου τεχνικού προβλήματος με συμβολική σημασία, ο ήχος δεν έφτανε στην Ουάσινγκτον όταν άρχισε να μιλά. Χρειάστηκε κανένα ημίωρο για να αποκατασταθεί η βλάβη. Κι όταν τελικά ο Κουρνάζ άρχισε να περιγράφει τα βασανιστήρια που υπέστη (και περιλαμβάνονται στο βιβλίο του «Στην κόλαση του Γκουαντάναμο»), ένα μέρος του κοινού και των δημοσιογράφων είχε αποχωρήσει. «Δεν έκανα τίποτα κακό και με μεταχειρίστηκαν σαν τέρας» είπε. «Μου στέρησαν τον ύπνο, με υπέβαλαν σε θρησκευτικούς και σεξουαλικούς εξευτελισμούς, με κτυπούσαν διαρκώς, με ανέκριναν χωρίς σταματημό και στη συνέχεια με άφηναν στο έλεος των δεσμοφυλάκων. Το ίδιο συνέβαινε και με τους άλλους κρατουμένους. Στο Γκουαντάναμο δεν υπάρχει νόμος».

Από τους πέντε βουλευτές που είχαν κάνει τον κόπο να έρθουν να τον ακούσουν, κανείς δεν θυμόταν το όνομά του. Ένας από αυτούς τον αποκάλεσε Καρζάι. Και ο πρώτος που μίλησε μετά το τέλος της αφήγησης, ο Ρεπουμπλικανός αντιπρόεδρος της Επιτροπής Ντάνα Ρορμπάτσερ, εξέφρασε έντονες επιφυλάξεις γι΄ αυτά που είχε ακούσει. Οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονταν σε πόλεμο- τόνισε- και έπρεπε να προστατεύσουν με κάθε τρόπο τον εαυτό τους, μπορεί λοιπόν να έκαναν και μερικά λάθη. Ήταν δέκα το βράδυ στη Βρέμη όταν ο Δημοκρατικός Τζέρολντ Νάντλερ πήρε τον λόγο: «Οι άνθρωποι που σας βασάνισαν διέπραξαν εγκλήματα και ελπίζω τα επόμενα χρόνια να λογοδοτήσουν. Στο όνομα των Ηνωμένων Πολιτειών, θα ήθελα να εκφράσω τη λύπη μου και να ζητήσω συγγνώμη». Το κοινό χειροκρότησε χλιαρά, ο χρόνος του Κουρνάζ είχε τελειώσει. Κάπου δύο ώρες κουβέντα για πέντε χαμένα χρόνια.