Οι ευθύνες της ολιγαρχίας

Εκτός από το να επισημαίνει τις ευθύνες των άλλων, πιστεύει πως πρέπει να συμβάλει και ο ίδιος στην εξοικονόμηση ενέργειας. Έτσι, πηγαίνει με το ποδήλατο στη δουλειά. Και στο σπίτι του δεν έχει ούτε τηλεόραση ούτε πλυντήριο πιάτων ούτε φούρνο μικροκυμάτων.

«Συγγνώμη, παιδιά έχετε;» ρωτάμε τον Ερβέ Κεμπφ σε μια συζήτηση που είχαμε αυτή την εβδομάδα μαζί του στο περιθώριο ενός διεθνούς συνεδρίου για τις κλιματικές αλλαγές. «Πέντε! Αλλά δεν τους πειράζει που δεν έχουν τηλεόραση, όλα είναι θέμα συνήθειας, ξέρετε». Δεν ξέρουμε, αλλά το θέμα της συζήτησης δεν είναι αυτό, είναι το βιβλίο που έγραψε ο δημοσιογράφος της Μοντ και κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες στα ελληνικά με τον τίτλο «Πώς οι πλούσιοι καταστρέφουν τον πλανήτη» (Εκδ. Κασταλία). Εκεί χρησιμοποιεί εκφράσεις κάπως παρωχημένες: επιμένει, ας πούμε, να χαρακτηρίζει την κυρίαρχη τάξη «ολιγαρχία». Προτείνει μέτρα κάπως ουτοπικά: να θεσπιστεί, για παράδειγμα, «Ανώτατο Αποδεκτό Εισόδημα», κι όποιος κερδίζει περισσότερα να εξαναγκάζεται να τα διαθέτει σε συλλογικούς σκοπούς! Από τη συζήτηση μαζί του, όμως, αναδεικνύεται ένας άνθρωπος σοβαρός, συγκροτημένος, με ισχυρά επιχειρήματα.

«Το πρόβλημα δεν είναι ότι οι πλούσιοι είναι πλούσιοι, αλλά ότι εδώ και τριάντα χρόνια οι ανισότητες έχουν αυξηθεί πολύ σε όλες τις ανεπτυγμένες χώρες», μας λέει ο Γάλλος δημοσιογράφος, που αποφάσισε να ασχοληθεί με τα οικολογικά θέματα μετά την καταστροφή του Τσερνόμπιλ. «Την ίδια στιγμή, η ολιγαρχία προωθεί ένα πολιτιστικό μοντέλο υπερκατανάλωσης. Για να αρχίσουμε να επιλύουμε την κρίση, πρέπει να μειώσουμε το συλλογικό μας ίχνος στη βιόσφαιρα, τα οικοσυστήματα. Και αυτό σημαίνει να μειώσουμε την υλική μας κατανάλωση, κάτι που δεν μπορούμε να ζητήσουμε από τους φτωχούς, αλλά από τη μεσαία τάξη».

Πρώτα, λοιπόν, η ατομική ευθύνη: λιγότερο κρέας, λιγότερη βενζίνη, λιγότερα γκάτζετ. Κυρίως, όμως, μέτρα κατά των υπευθύνων για την κρίση. «Πριν από 30 χρόνια, ο πρόεδρος της Πεζώ έπαιρνε 30 φορές περισσότερα από τον μέσο υπάλληλο του εργοστασίου του. Σήμερα, η αναλογία φτάνει το 1 προς 150! Δεν λέω να παίρνουν όλοι τα ίδια, αλλά να μειωθεί αυτό το χάσμα, που προκαλεί κοινωνικές εντάσεις. Γιατί σας εκπλήσσει η πρόταση για Ανώτατο Αποδεκτό Εισόδημα; Σε δημοκρατίες ζούμε. Τον 19ο αιώνα, δεν υπήρχε φόρος εισοδήματος. Όταν αποφασίστηκε, οι αντιδράσεις ήταν τεράστιες. Αλλά ο νόμος εφαρμόστηκε. Το ίδιο έγινε με την παιδική εργασία. Η κοινωνία θα πρέπει να διαφυλάξει το κοινό συμφέρον».

Ο Ερβέ Κεμπφ τάσσεται κατά της πυρηνικής ενέργειας, που ήρθε πάλι στην επικαιρότητα στη χώρα μας. Για λόγους τεχνικούς, οικονομικούς, κοινωνικούς, πάνω απ΄ όλα όμως ηθικούς: «Στη Βρετανία, που θέλει να κατασκευάσει μια νέα γενιά αντιδραστήρων, ρώτησα πρόσφατα τον υπουργό Περιβάλλοντος αν έχουν σκεφτεί λύσεις για τα πυρηνικά απόβλητα. Όχι, μου απάντησε, αλλά μέχρι να τελειώσουν οι αντιδραστήρες κάτι θα έχει βρεθεί. Ε, στο όνομα των παιδιών μας, αυτό το βρίσκω ηθικά ανέντιμο...».