Μαθήματα ελληνικών

Oι αρχαιολάτρεις και οι θιασώτες της απόλυτης καθαρότητας της ελληνικής γλώσσας θα γίνουν έξαλλοι, αλλά είναι γεγονός: το Facebook, το κοινωνικό αυτό δίκτυο που σου επιτρέπει να ανταλλάσσεις κείμενα, βίντεο και φωτογραφίες, αλλά και να αναζητήσεις τους παλιούς σου συμμαθητές με τους οποίους έχεις χαθεί, έγινε και ρήμα! Ο αγγλικός οίκος Collins, που εκδίδει λεξικά εδώ και 175 χρόνια, θα περιλάβει τη λέξη Facebook τόσο ως ουσιαστικό όσο και ως ρήμα στην καινούργια έκδοση του λεξικού της αγγλικής γλώσσας που θα κυκλοφορήσει σε λίγες ημέρες στο Λονδίνο. Όπως γράφει ο Γάλλος βιβλιοκριτικός Πιερ Ασσουλίν στην ιστοσελίδα του (passouline. blog. lemonde.fr), ο ορισμός του ουσιαστικού είναι: «δημοφιλής ιστοσελίδα στο Διαδίκτυο που επιτρέπει την κοινωνικοποίηση». Και του ρήματος: «η αναζήτηση του προφίλ ενός ανθρώπου στην ομώνυμη ιστοσελίδα». Αν λοιπόν χρησιμοποιούμε ήδη ευρέως το ουσιαστικό στην ελληνική γλώσσα, γιατί να μην αρχίσουμε να κάνουμε το ίδιο και με το ρήμα;

Το βασικό κριτήριο είναι η δημοτικότητα. Πώς να αγνοήσεις ένα φαινόμενο που προσείλκυε πέρυσι 200.000 νέα μέλη την ημέρα και σήμερα έχει πολύ περισσότερα από 50 εκατομμύρια μέλη; Και πώς να αντισταθείς στην εισαγωγή αυτής της λέξης στην ελληνική γλώσσα όταν δεν μπόρεσαν να αντισταθούν οι Γάλλοι, που είναι γνωστοί πουρίστες; Υπάρχει βέβαια ένα πρόβλημα με την κατάληξη, όπως δείχνει το προηγούμενο του Google. Στη Γαλλία, οι σώφρονες και οι περίεργοι που πρόκειται να παραστούν σε μια κοινωνική εκδήλωση δεν προσπαθούν πια να πάρουν πληροφορίες από το τηλέφωνο: ils se googlisent. Στα ελληνικά, πώς να το αποδώσεις αυτό το ρήμα; Το «γκουγκλίζω» παραπέμπει στο «μουγκρίζω», το «γκουγκλάρω» στο «κομπλάρω», ενώ το «κάνω γκουγκλ» (ή μήπως «κάνω γκούγκλινγκ», όπως «κάνω ζάπινγκ»;) είναι αμήχανο και άχαρο. Άντε τώρα να μπλέξεις και με το Facebook...

Αλλά ο οίκος Collins προχωρεί ακόμη περισσότερο: στην ίδια έκδοση περιλαμβάνει και δύο ακόμη ρήματα, που τα γνωρίζουν μόνο όσοι είναι εξοικειωμένοι με το Facebook. «Ρoke» σημαίνει «τραβώ την προσοχή κάποιου χωρίς να του στείλω μήνυμα» και «pimp» σημαίνει «διανθίζω τη σελίδα μου» (εδώ το ουσιαστικό σημαίνει κάτι τελείως διαφορετικό). Αυτά τα ρήματα δεν μπορούν να εξελληνιστούν, όσο κι αν προσπαθήσουμε. Το ίδιο συμβαίνει και με το ρήμα «subprime». Μόλις πέρυσι μάθαμε ότι το ουσιαστικό σημαίνει «ενυπόθηκο δάνειο υψηλού κινδύνου», τώρα διαβάζουμε ότι το ρήμα προσδιορίζει τη «χορήγηση δανείου με απαγορευτικούς όρους σε έναν πελάτη με κακή πιστωτική προϊστορία». Μία λέξη στα αγγλικά, δώδεκα στα ελληνικά, δεν είναι άδικο;

Δύσκολα ερωτήματα, βασανιστικά και πολύπλοκα, μόνο ένας Γιάννης Χάρης θα μπορούσε να τα απαντήσει.