Πόλη-φάντασμα

Δύο εκατομμύρια κατασχέσεις σπιτιών αναμένεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, να γίνουν το 2008 στις Ηνωμένες Πολιτείες. Στο Κλήβελαντ αδειάζουν ολόκληρες συνοικίες. Αιτία, φυσικά, τα περίφημα subprimes.

O Τζιμ Ροκάκης γεννήθηκε το 1955 στο Κλήβελαντ. Έναν χρόνο νωρίτερα, οι γονείς του είχαν μεταναστεύσει εδώ από την Ελλάδα. Και αυτό που βλέπει σήμερα δεν μπορούσε ποτέ να το διανοηθεί. «Για μένα», λέει στον ανταποκριτή της Λιμπερασιόν, «όποιος χορηγεί ένα δάνειο σε κάποιον γνωρίζοντας ότι μάλλον δεν θα μπορέσει να τα βγάλει πέρα, είναι εγκληματίας. Δεν έχει μεγάλη διαφορά από τον γκάνγκστερ που κλέβει μια τράπεζα. Κι όμως, αυτή η απάτη γίνεται ατιμώρητα σε τεράστια κλίμακα, από μια πιστωτική βιομηχανία που χρησιμοποιεί πωλητές με κοστούμι και γραβάτα για να εξαπατούν τα θύματά τους».

Ο Ροκάκης δεν είναι κανένας περιθωριακός μαχητής κατά της παγκοσμιοποίησης. Είναι ο γενικός ταμίας της κομητείας Καγιαχόγκα στο Βορειοανατολικό Οχάιο, με πρωτεύουσα το Κλήβελαντ. Και είναι έξαλλος με τις τράπεζες και τη Γουόλ Στριτ. Άλλοτε, όποιος ήθελε ένα δάνειο απευθυνόταν στην τράπεζα, που του το έδινε εφόσον έκρινε ότι έχει τα μέσα να το αποπληρώσει. Μετά την 11η Σεπτεμβρίου όμως, και τη δραστική μείωση των επιτοκίων προκειμένου να τονωθεί η αμερικανική οικονομία, εισήχθη στο σύστημα ένας μεσάζων που λέγεται «αντιπρόσωπος στεγαστικών δανείων» και που το συμφέρον του είναι να παρασύρει τον δανειστή στο λάθος. Μια μικρή καθυστέρηση στην πληρωμή της δόσης επισύρει ένα βαρύ πρόστιμο και ένα μεγάλο κέρδος για τον αντιπρόσωπο. Τεράστια κέρδη αποκομίζουν από τη βιομηχανία αυτή και τα δικηγορικά γραφεία που ειδικεύονται στις κατασχέσεις.

Ο Τιμ και η Γκλόρια Φέρις μένουν εδώ και είκοσι χρόνια σε ένα μικρό σπιτάκι στο Κλήβελαντ. Πριν από μερικά χρόνια έκαναν το λάθος να αναδιαπραγματευθούν το στεγαστικό τους δάνειο χωρίς να προσέξουν τα ψιλά γράμματα. Ύστερα τους έτυχαν κάποιες αναποδιές, τα χρήματα σώθηκαν, προσπάθησαν μάταια να πετύχουν μια αναχρηματοδότηση, κατάφεραν μάλιστα να βρουν έναν αγοραστή που θα τους δεχόταν ως ενοικιαστές, αλλά ο servicer (ο οργανισμός που διαχειρίζεται το δάνειό τους) είναι ανένδοτος. Ένα πρωί κτύπησε την πόρτα τους ένας αστυνομικός από το γραφείο του σερίφη και τους έδωσε εντολή να φύγουν, τα φορτηγά που είχε πληρώσει η τράπεζα περίμεναν απ΄ έξω για να πάρουν τα έπιπλα. Το ζεύγος των εξηντάρηδων σώθηκε επειδή γνωρίζει προσωπικά τον Ροκάκη, η έξωση αναβλήθηκε, αλλά χιλιάδες άνθρωποι δεν έχουν την ίδια τύχη. Κάθε Δευτέρα πρωί, το γραφείο του σερίφη πουλά σε δημοπρασία 200 με 300 κατασχεμένα σπίτια- που δεν βρίσκουν σχεδόν ποτέ αγοραστή. Με τη χορήγηση των δανείων να έχει δυσκολέψει και την εγκληματικότητα να έχει αυξηθεί κατακόρυφα στην περιοχή, κανείς δεν έχει τα μέσα ή τη διάθεση να αγοράσει εδώ σπίτι. Το Κλήβελαντ γίνεται σιγά-σιγά μια πόλη-φάντασμα.