Αποχαιρετισμός με Σαίξπηρ

Στις 15 του περασμένου Ιανουαρίου, έξω από τη Μοσούλη, ο Μαρκ Ντέιλι πρόσεξε ότι το Humvee που πήγαινε μπροστά του δεν ήταν καλά εξοπλισμένο. Πήγε λοιπόν εκείνος μπροστά. Η βόμβα που σκότωσε τον ίδιο, άλλους τρεις αμερικανούς στρατιώτες και τον ιρακινό διερμηνέα τους, ζύγιζε κάπου 800 κιλά.

Ένθερμος οπαδός των Δημοκρατικών, απόφοιτος του UCLΑ και δηλωμένος αγνωστικιστής, ο Ντέιλι είχε στην αρχή μεγάλες επιφυλάξεις για τον πόλεμο στο Ιράκ. Σιγά σιγά, όμως, άλλαξε γνώμη. Και η κυριότερη αιτία για τη μεταστροφή του ήταν τα φλογερά κείμενα του Κρίστοφερ Χίτσενς. Στην ιστοσελίδα του στο ΜySpace, δίπλα σε ένα κείμενό του με τίτλο «Γιατί κατατάχθηκα», επισύναπτε ένα link σε ένα άρθρο του Χίτσενς που κατακεραύνωνε όσους τηρούσαν ουδέτερη στάση για τον πόλεμο. Όταν ο δημοσιογράφος το ανακάλυψε, έχασε τον κόσμο. Και το πρώτο πράγμα που έκανε ήταν να στείλει ένα e-mail στους τραγικούς γονείς, εκφράζοντας την οδύνη του.

Περίμενε να είναι τουλάχιστον πικραμένοι μαζί του. Ίσως και να τον θεωρούσαν υπεύθυνο για τον θάνατο του Μαρκ, ήταν μόλις 23 ετών, δεν ήξερε, παρασύρθηκε. Συνέβη το αντίθετο. Του ξεκαθάρισαν από την αρχή ότι ο γιος τους πήγε στον πόλεμο με πλήρη συνείδηση γι΄ αυτό που έκανε. Πήρε μαζί του για συντροφιά βιβλία των αγαπημένων του συγγραφέων, του Όργουελ, του Χώκινγκ, του Τόμας Πέιν. Έπιανε κουβέντα με Ιρακινούς και Κούρδους περί ελευθερίας, ναι, πίστευε ότι μπορεί να αλλάξει ο κόσμος, στο τελευταίο του γράμμα προς τη γυναίκα του, κόρη πολιτικών προσφύγων από τη Βουλγαρία με την οποία ήταν παντρεμένος μόλις ενάμιση χρόνο, έγραφε: «Η επιθυμία μου να “σώσω τον κόσμο” είναι στην πραγματικότητα μια προέκταση της προσπάθειάς μου να φτιάξω έναν κόσμο κατάλληλο για σένα». Κάποια στιγμή προσπάθησε να έλθει σε επαφή και με τον δημοσιογράφο, αλλά το e-mail του κάπου χάθηκε, πέθανε χωρίς να τον γνωρίσει.

Η τελευταία του επιθυμία ήταν να αποτεφρωθεί και να σκορπίσουν την τέφρα του σε ένα αγαπημένο μέρος των παιδικών του χρόνων, την ακτή του Νισκόουιν, στο Όρεγκον. Η οικογένεια ζήτησε από τον δημοσιογράφο να είναι παρών στη σεμνή τελετή. Ήταν εκεί όλοι όσοι αγαπούσαν τον Μαρκ, τα τρία αδέλφια του, οι παππούδες, μερικοί φίλοι από το σχολείο, ο καλύτερός του φίλος από τον στρατό. Κι όλοι είπαν κάτι. Τα δάκρυα έμοιαζαν εξίσου φυσιολογικά με την ανάσα, γράφει ο Χίτσενς στο Vanity Fair. Όταν έφτασε η σειρά του, το μόνο που μπόρεσε να αρθρώσει ήταν μερικοί στίχοι από την τελευταία σκηνή του Μακμπέθ. Ο τύραννος έχει σκοτωθεί, αλλά ο Ρος πρέπει να ανακοινώσει στον γερο-Σίγουορντ ότι ο γιος του πέθανε στη μάχη: «Η θλίψη σας/ Δεν πρέπει να συγκριθεί με την αξία του/ Γιατί τότε δεν θα έχει τέλος».