Ποδόσφαιρο και παγκοσμιοποίηση
«Πολλοί άνθρωποι είναι πεισμένοι ότι το ποδόσφαιρο είναι ζήτημα ζωής ή θανάτου. Στην πραγματικότητα, είναι ένα ζήτημα πολύ σοβαρότερο».
Η δήλωση αυτή του Μπιλ Σάνκλι, που την έκανε λίγο πριν πεθάνει το 1981, έχει περάσει στην ιστορία του ποδοσφαίρου. Και ο μεν Σάνκλι ήταν απλώς ένας προπονητής, για την ακρίβεια ένας από τους μεγαλύτερους προπονητές που έχουν περάσει από τη Βρετανία. Όταν όμως ο μεγαλύτερος εν ζωή ιστορικός αφιερώνει στον «βασιλιά των σπορ» ένα κεφάλαιο στο τελευταίο του βιβλίο, και το χαρακτηρίζει «κλασικό παράδειγμα των εσωτερικών αντιφάσεων της παγκοσμιοποίησης στην εποχή του εθνικού κράτους», τότε δεν μπορεί κανείς παρά να συμφωνήσει ότι το ζήτημα είναι πράγματι πολύ σοβαρό.
Ο Έρικ Χόμπσμπομ παρουσίασε τη θεωρία του πριν από λίγες μέρες στο Τimes Cheltenham Literature Festival, όπου μίλησε για το καινούργιο του βιβλίο με τίτλο «Παγκοσμιοποίηση, Δημοκρατία και Τρομοκρατία». Όπως είπε, αφιέρωσε στο ποδόσφαιρο ένα κεφάλαιο επειδή έχει εντυπωσιαστεί από τον τρόπο που το άθλημα αυτό έχει μετατραπεί σε μια παγκόσμια επιχείρηση, όπου κυριαρχεί «ο ιμπεριαλισμός μερικών καπιταλιστικών εταιρειών» σαν τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, τη Ρεάλ και τη Μίλαν. Η οικονομία του ποδοσφαίρου- είπε- δεν μπορεί στις μέρες μας να περιγραφεί ούτε με τοπικούς ούτε με εθνικούς όρους. «Η παγκοσμιοποίηση επέτρεψε σε ένα καρτέλ πλουσίων ομάδων, εντοπισμένων σε ένα δακτύλιο χωρών της Δυτικής Ευρώπης, να μετατραπούν σε παγκόσμια εμπορικά σήματα που έχουν σχετικά μικρή επαφή με τις τοπικές τους ρίζες. Αυτά τα club brands αποκομίζουν κέρδη πουλώντας προϊόντα όπως μπλουζάκια με τα χρώματά τους, παραχωρώντας τηλεοπτικά δικαιώματα και μειώνοντας τον αριθμό των θεατών που πηγαίνουν στο γήπεδο». Μόνο στην Αγγλία, οι είκοσι ομάδες της Ρremiership εισέπραξαν από τα τηλεοπτικά δικαιώματα 1,5 δισεκατομμύριο ευρώ.
Σύμφωνα με τον 90χρονο ιστορικό, που αποκάλυψε ότι παρακολουθεί καθημερινά με προσοχή τις αθλητικές σελίδες των εφημερίδων, αυτό που κάνει όλο το σύστημα να λειτουργεί είναι το γεγονός ότι για μια μεγάλη μάζα ανθρώπων το ποδόσφαιρο αποτελεί έναν τρόπο προσδιορισμού της ταυτότητάς τους. Αυτός είναι ο λόγος που άνθρωποι σαν τον Αρσέν Βενγκέρ, τον μάνατζερ της Άρσεναλ, δέχονται επικρίσεις επειδή η ομάδα τους παίζει με 11 ξένους και κανέναν Άγγλο. Για τον ίδιο λόγο έχει αποδυναμωθεί το ποδόσφαιρο στη Βραζιλία, η οποία εξάγει τα ταλέντα της. Εδώ πρέπει να αναζητηθούν και τα φαινόμενα ρατσισμού στην Ολλανδία ή την Ισπανία, όπου οι φίλαθλοι διέρχονται μια κρίση ταυτότητας: πώς να δεχθούν ότι οι νίκες έρχονται χάρις στα πόδια ποδοσφαιριστών που προέρχονται από «κατώτερες» χώρες;
Το εθνικό κράτος- κατέληξε ο Χόμπσμπομ- διαμελίζεται μπροστά μας, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς αυτό. Για τον ίδιο λόγο, το ποδόσφαιρο των πλουσίων είναι υποχρεωμένο να συμβιώσει με το εθνικό πρωτάθλημα. Όσο κι αν δεν αρέσει στον κύριο Βενγκέρ, η παγκοσμιοποίηση έχει τα όριά της.
posted by Μιχάλης Μητσός @ 11:18 π.μ.
11 comments
11 Comments:
O Χομπσμπάουμ είναι ο μεγαλυτερος εν ζωή μαρξιστής ιστορικός και όχι ο μεγαλύτερος εν ζωή ιστορικός γενικώς.
Έπειτα, αν η πηγή σου είναι αυτό το άρθρο, τότε βλέπω κάποιο πρόβλημα στις τελευταίες αράδες του άρθρου σου, στον τρόπο που απέδωσες τα λόγια του καθηγητή, περισσότερο το θέτω ως απορία. Πουθενά δεν κάνει λόγο για ποδόσφαιρο των πλουσίων κι αυτό έχει σημασία γιατί το ποιντ δεν είναι "ιδιωτικά ποδοσφαιρικά club vs εθνικές ομάδες" αλλά το πώς η παγκοσμιοποίηση διαβρώνει "εθνικές οντότητες" που φαίνεται ότι αποτελούν τα τελευταία προπύργια της ιδεολογίας του εθνικού κράτους που έχουν appeal στις μάζες του πληθυσμού--για να χρησιμοποιήσω την ορολογία του Χομπσμπάουμ.
Η πιο εύστοχη παρατήρηση του ιστορικού είναι βέβαια άλλη: He questions whether any modern democracies would be able to field vast conscript armies as they did routinely in the 20th century.
Έλα ντε.
Πάντως κρίμα που κάποιος φίλος μου που είχε γράψει ένα ανάλογης θεματολογίας άρθρο στον Εκόνομιστ δεν ζει για να διαβάσει αυτό, είναι σίγουρο ότι θα είχε να προσθέσει πολλά αφού τον Χομπσμπάουμ τον έπαιζε στα δάχτυλα--μεταξυ άλλων βέβαια.
Εκείνος, ανέπτυσσε μία ολόκληρη θεωρία γιατί ο αμερικανικός λαός δεν αγαπά το ποδόσφαιρο...
Αν θεωρείς, Αθήναιε, πως κάποιος άλλος εν ζωή ιστορικός είναι μεγαλύτερος από τον Χόμπσμπομ (όπως είναι η σωστή προφορά του ονόματός του), ευπρόσδεκτη η συνεισφορά σου. Εγώ πιστεύω πως κατά γενική ομολογία αυτός είναι ο μεγαλύτερος. Μπορεί φυσικά να κάνω λάθος.
Οχι, δεν χρησιμοποίησα ως πηγή το άρθρο που αναφέρεις, που ομολογουμένως δεν είδα, αλλά ένα προχθεσινό άρθρο της Κοριέρε ντέλα Σέρα (που από παράλειψη δεν ανέφερα). Εκεί λοιπόν διάβασα ότι ο ιστορικός χρησιμοποίησε το παράδειγμα του προπονητή της Αρσεναλ για να δείξει τα όρια της παγκοσμιοποίησης. Ο Βενγκέρ έχει πει ότι δεν του αρέσει το εθνικό πρωτάθλημα, αλλά τι να κάνουμε, από εκεί βγαίνουν τα λεφτά. Γι'αυτό λοιπόν λέει κι ο Χόμπσμπομ ότι το "καρτέλ των πλουσίων" έχει ανάγκη από τα εθνικά πρωταθλήματα, όσο κι αν η έννοια του έθνους και του εθνικού κράτους διέρχεται στην εποχή μας κρίση.
Το να συζητάς ποιος είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή ιστορικός, είναι σαν να συζητάς ποιος είναι ο μεγαλύτερος εν ζωή πολιτικός αναλυτής.
Πιστεύω πως ο Χομπσμπάουμ είναι ο μεγαλύτερος Μαρξιστής ιστορικός. Στη σύγχρονη ιστοριογραφία, τα όρια μεταξύ Ιστορίας και φιλοσοφίας ή Ιστορίας και Ιστορίας των πολιτικών Ιδεών ή Ιστορίας και Οικονομίας εμπλέκονται. Έτσι όταν μιλούμε για την ιστορία των πολιτικών θεωριών και των θεσμών όπως το κράτος, κάποιος θα μπορούσε να ισχυριστεί ότι ο μεγαλύτερος ιστορικός είναι ο Σκίννερ ενώ όταν μπαίνουμε στην αποτίμηση κινημάτων όπως ο Διαφωτισμός και το πώς αυτά ερμηνεύονται από τα σύγχρονα κράτη, ο Τέηλορ θα κατέβαζε τη μπάλα από τη σέντρα προς το τέρμα χωρίς να συναντήσει κάποιον εξίσου αξιόλογο αντίπαλο.
Δεν θα μπω στο κόπο να σχολιάσω καν το πόσο ξεπερασμένη είναι η μαρξιστική, γραμμική αφήγηση της ιστορίας, δεν είναι της παρούσης, εξάλλου πιστεύω πως κι αυτή είχε την αξία της.
Εντάξει, η παράληψή σου ν'αναφέρεις την πηγή, δεν είναι και τίποτα παρόλα αυτά θα το ψάξω ον λάιν στην Κορριέρε ντε λα Σέρρα. Περισσότερο για να δω αν και εκείνοι αναφέρουν το Φεστιβάλ στο οποίο ο Χ είπε όλα αυτά τα ενδιαφέροντα.
Νομίζω πως ο Αθήναιος έχει δίκιο. Χομπσμπάουμ είναι το σωστό :-)))
@spiretos 72. Hobsbawm,Χομπσμπομ,
Law,Λο, Lawn,Λον, Bawl,Μπολ, Crawl,Κρολ. Αλλα τι πειραζει? Δεν ειναι το θεμα αυτο.
O Τέιλορ μας έχει αφήσει χρόνους από το 1990, άρα δεν μπαίνει στο συναγωνισμό για τους εν ζωή ιστορικούς. Για τον Σκίνερ δηλώνω αδυναμία - απλώς έχω την αίσθηση ότι αν ρωτήσεις έναν Ευρωπαίο μέσης μόρφωσης τι ξέρει για τον Σκίνερ και τι για τον Χόμπσμπομ, θα απαντήσει "τίποτα" για τον πρώτο και μια σειρά από πράγματα για τον δεύτερο. Αυτό βέβαια δεν είναι κριτήριο. Θα μπορούσα ενδεχομένως να χαρακτηρίσω τον Χόμπσμπομ τον πιο γνωστό εν ζωή ιστορικό.
Αγαπητέ spireto72, όταν ο Παύλος Τσίμας είχε πάρει πριν από πολλά χρόνια μια συνέντευξη από τον ιστορικό, τον είχε pροσφωνήσει "Χόμπσμπαουμ". Κι εκείνος του είπε, σας παρακαλώ, δεν με λένε έτσι, δεν είμαι Γερμανός, είμαι Αγγλος και με λένε Χόμπσμπομ".
Αν ρωτήσεις δέκα Ευρωπαίους μέσης μόρφωσης, τί ξέρουν για τον Χομπσμπομ, οι εννιά θα σε κοιτάξουν με απορία ενώ αν τους ρωτήσεις τί ξέρουν για τον Χομπσμπάουμ, τότε τα ποσοστά θα ανέβουν.
Νομίζω ότι σου αρέσει να διορθώνεις λάθη ορθογραφίας και προφοράς, ειδικά στον Αθήναιο. Ελπίζω να σε προτιμήσει για επιμελητή των κειμένων του. :-))
Ένας Ακοινώνητος Σοσιαλιστής
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Δεν είναι Βιεννέζος;
Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα έχουν να πουνε πολλα περισσότερα για το φαινόμενο του ποδοσφαίρου σήμερα.
Η επανάσταση ξεκίνησε.
Και ξεκίνησε από το ποδόσφαιρο.
Δημοσίευση σχολίου
<< Home