Σκοτώνοντας εφημερίδες

Ένα άρθρο με τίτλο «Σκοτώνω εφημερίδες» δεν μπορεί παρά να έχει ενδιαφέρον. Πόσο μάλλον όταν το υπογράφει ένας άνθρωπος που αγαπά τις εφημερίδες και έχει μακρά εμπειρία σε αυτές.

Στις αρχές αυτού του καλοκαιριού, ο Λου Γιούρνεκ πραγματοποίησε ένα ταξίδι στην Ελλάδα με αφορμή ένα βιβλίο που ετοιμάζει. Μια μέρα πήγε να ψαρέψει πέστροφες στην Ήπειρο. Του άρεσαν πολλά πράγματα: το τοπίο, οι πόλεις, η απουσία Αμερικανών τουριστών (προφανώς δεν επισκέφθηκε τη Δωδώνη). Μάλλον έπιασε κι αρκετές πέστροφες. Υπήρξε όμως και κάτι που τον εντυπωσίασε: η έλλειψη πληροφοριών για την περιοχή. Όταν γύρισε λοιπόν στη Βοστώνη, έκατσε κι έφτιαξε μια ιστοσελίδα που δίνει πληροφορίες για το πού μπορεί κανείς να μείνει, να φάει και να ψαρέψει στην Ήπειρο. Την ονόμασε Εpirusfishing. com, την εμπλούτισε με κείμενα, φωτογραφίες και links με άλλες ιστοσελίδες, περνούσε καλά. Ώσπου μια μέρα ένας φίλος του του μίλησε για το διαφημιστικό πρόγραμμα του Google.

Ο Γιούρνεκ έχει δουλέψει σε αρκετές αμερικανικές εφημερίδες, ενώ έχει εκπονήσει και μια πολύ ενδιαφέρουσα μελέτη όπου συγκρίνει τις μεθόδους των ιστορικών με την πρακτική των δημοσιογράφων. Σήμερα είναι διευθυντής του Τμήματος Δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης. Η επαφή του με το πρόγραμμα του Google τον έκανε να καταλάβει την τεράστια αλλαγή που έχει επιφέρει το Ιnternet στα «συμβατικά» μέσα ενημέρωσης όλου του κόσμου. Όπως γράφει σε ένα άρθρο του που δημοσιεύτηκε στην Μπόστον Γκλόουμπ (και αναδημοσιεύτηκε χθες από τη Χέραλντ Τρίμπιουν), οι μεγάλες εταιρείες χάνουν τον έλεγχο επειδή δεν μπορούν να ελέγξουν πλέον τα μέσα παραγωγής. Οποιοσδήποτε θέλει μπορεί να κερδίσει χρήματα εντάσσοντας, με τη βοήθεια του Google, διαφημίσεις στην προσωπική του ιστοσελίδα- τις οποίες διαφημίσεις «κλέβει» από τις εφημερίδες. Το έκανε ο ίδιος, και μέσα σε μια εβδομάδα κέρδισε 1,05 δολάρια. Την επόμενη εβδομάδα το κέρδος του μπορεί να διπλασιαστεί. Κι αν ο αριθμός είναι σχετικά μικρός σε σχέση με τα 46 δισεκατομμύρια δολάρια που εισέπραξαν πέρυσι οι αμερικανικές εφημερίδες από τις διαφημίσεις, θα πρέπει να σκεφτεί κανείς ότι ιστοσελίδες έχουν εκατομμύρια άνθρωποι, που συνεχώς αυξάνονται.

Υπάρχουν βέβαια ορισμένα ηθικά διλήμματα. Πώς ένας άνθρωπος που πιστεύει ότι η συγκέντρωση και ανάλυση των ειδήσεων αποτελεί ουσιαστικό στοιχείο μιας υγιούς δημοκρατίας, δέχεται να στερεί από τις εφημερίδες ένα βασικό τους έσοδο; Τι προηγείται στην κατασκευή μιας ιστοσελίδας, το ενδιαφέρον για τον χρήστη ή η αξιοποίηση των αλγορίθμων του Google για την προσέλκυση όσο το δυνατόν μεγαλύτερης διαφήμισης; Είναι δίκαιο να αποκομίζει τόσα κέρδη από τις ειδήσεις μια εταιρεία που δεν ξοδεύει ούτε ένα ευρώ για τη συγκέντρωσή τους; Βασανιστικά ερωτήματα, στα οποία μπορεί κανείς να αναζητήσει διάφορες απαντήσεις - την ώρα που σκοτώνει εφημερίδες.