Άλλα χέρια, ίδια γραμμή

Η Νιου Γιορκ Ποστ χάνει 30 με 50 εκατομμύρια δολάρια τον χρόνο. Οι Τάιμς του Λονδίνου παρουσίασαν το 2004 ζημιά 89 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Οστρέλιαν δεν έχει κέρδη.
Και τότε γιατί ο Ρούπερτ Μέρντοκ εξακολουθεί να αγοράζει εφημερίδες;

Η απάντηση είναι απλή: επειδή δεν τον ενδιαφέρει να βγάζει χρήματα από τις εφημερίδες του, οι οποίες άλλωστε δεν αντιστοιχούν παρά στο 14% των εσόδων της αυτοκρατορίας του. Αυτό που τον ενδιαφέρει είναι οι εφημερίδες να υπηρετούν τα συμφέροντά του, να ασκούν πιέσεις εκεί που πρέπει, να «κατασκευάζουν» υποστήριξη προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Η ενημέρωση έρχεται σε δεύτερο πλάνο. Να γιατί μεγάλο μέρος του αμερικανικού δημοσιογραφικού κόσμου ανησυχεί ιδιαίτερα για την αγορά της Γουόλ Στριτ Τζέρναλ (WSJ) από τον Αυστραλό μεγιστάνα. Οι ειδησεογραφικές σελίδες αυτής της εφημερίδας- γράφει ο Έρικ Όλτερμαν στο περιοδικό Νέησιον- είναι από τις πιο τολμηρές και πιο έξυπνες σελίδες του αμερικανικού Τύπου. Τι θα απογίνουν όταν τους βάλει χέρι ένας άνθρωπος σαν τον Μέρντοκ; Τι σημαίνει για τη δημοκρατία η απώλεια της ανεξαρτησίας ενός από τους πιο παλιούς θεσμούς της; Και τι προοιωνίζεται αυτή η εξέλιξη για άλλες μεγάλες εφημερίδες, όπως είναι οι Νιου Γιορκ Τάιμς, η Ουάσινγκτον Ποστ ή οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς;

Ο Γκέι Ταλέζε δεν συμμερίζεται αυτές τις ανησυχίες. Ο 75χρονος Ιταλοαμερικανός συγγραφέας, που στα νιάτα του δούλεψε στους Νιου Γιορκ Τάιμς στους οποίους και αφιέρωσε το βιβλίο του «Το βασίλειο και η δύναμη» (1969), δεν θεωρεί ιδιαίτερα σημαντικό γεγονός την πώληση της WSJ, ούτε από πολιτική ούτε από δημοσιογραφική άποψη. Ούτε βλέπει μεγάλες διαφορές ανάμεσα στην οικογένεια Μπάνκροφτ, που κατείχε την εφημερίδα εδώ κι έναν αιώνα, και την οικογένεια Μέρντοκ. Και οι μεν και οι δε- λέει σε συνέντευξή του στην Κοριέρε ντέλα Σέρα- είναι άνθρωποι συντηρητικοί, με παρόμοιες πεποιθήσεις και συμφέροντα. Όσο για την αντικειμενικότητα της WSJ, είναι σχετική: όπως όλες οι εφημερίδες, διογκώνει ορισμένα θέματα και αποσιωπά άλλα. Οι νέοι ιδιοκτήτες μπορεί να έχουν διαφορετική αίσθηση του κοινωνικού τους ρόλου από τους προηγούμενους, αλλά όλοι αποσκοπούν στη διαφήμιση και το κέρδος, είτε λέγονται Σουλτσμπέργκερ είτε Γκρέιαμ, Πίρσον ή Μέρντοκ.

Ας μην ξεχνάμε άλλωστε πως αν οι ειδησεογραφικές σελίδες της WSJ είναι άρτιες, τα σχόλιά της ήταν ανέκαθεν στρατευμένα: υπέρ των Ρεπουμπλικανών και των πολυεθνικών, κατά των Δημοκρατικών και των συνδικάτων. Το «νέο» φύλλο μπορεί να είναι λιγότερο κομψό, αλλά η γραμμή δεν θα αλλάξει. Ο Μέρντοκ δεν θα διακινδυνεύσει την απώλεια αναγνωστών. Θα φροντίσει βέβαια, όπως κάθε επιχειρηματίας, να μην επιτίθεται πλέον το νέο του απόκτημα στα συμφέροντά του. Όσο για τη γενικότερη πτώση του Τύπου, δεν είναι ασφαλώς αυτός ο αποκλειστικός υπεύθυνος. Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.