Ένα ατέλειωτο και παράλογο όργιο

«Αδελφή! Γυμνώσαμε τα φλογερά μας σώματα/ σε ένα ατέλειωτο και παράλογο όργιο.../ Ήταν φθινόπωρο, κι ο ήλιος- θυμάσαι;/ γλυκειά θλίψη πρόσθετε στη λευκή λαμπρότητα/ του καταλύματός μας».

O Χουάν Ραμόν Χιμένεθ γεννήθηκε την παραμονή των Χριστουγέννων του 1881 στο Μογκέρ της Ανδαλουσίας. Επηρεασμένος από τον Ρουμπέν Νταρίο, εξέδωσε τα δύο πρώτα του βιβλία σε ηλικία 18 ετών. Την ίδια χρονιά πέθανε ο πατέρας του, και ο Χουάν Ραμόν κλείστηκε σε ένα ψυχιατρείο της Γαλλίας, απ΄όπου τον έδιωξαν όμως κακήν κακώς ένα χρόνο αργότερα επειδή τα έφτιαξε με τη γυναίκα του διευθυντή. Ύστερα από σύσταση των γιατρών, βρέθηκε το 1901 σε μια ιδιωτική κλινική της Μαδρίτης που τη διοικούσε ένα τάγμα καλογραιών. Έμεινε εκεί μέχρι το 1903. Αργότερα θα περιέγραφε αυτή τη διετία ως την «πιο ευτυχισμένη της ζωής του». Κανείς δεν είχε καταλάβει γιατί, μέχρι τώρα που κυκλοφόρησε μια συλλογή ανέκδοτων ποιημάτων του.

«Αδελφή Πιλάρ,είναι ακόμα τα μάτια σου τόσο μαύρα;/ Και το στόμα σου τόσο κόκκινο και λαχταριστό; / Και τα στήθη σου...;Πώς είναι;/ Αχ,θυμάσαι που ερχόσουν στο δωμάτιό μου τη νύχτα/ Και με κανάκευες σαν μάνα/ Και με κατσάδιαζες σαν παιδί;»

Τον Χουάν Ραμόν τον έδιωξαν και από την ιδιωτική κλινική, αφού όμως είχε εκδιωχθεί νωρίτερα για μυστηριώδεις λόγους και μια από τις καλόγριες. Περιπλανήθηκε στην Ισπανία μέχρι το 1936, κι όταν ξέσπασε ο εμφύλιος πόλεμος έφυγε για την Κούβα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Πουέρτο Ρίκο. Εκεί βρισκόταν όταν του απονεμήθηκε το Νόμπελ Λογοτεχνίας, το 1956. Τρεις μέρες αργότερα, η γυναίκα του πέθανε από καρκίνο της μήτρας. Ο Χουάν Ραμόν δεν μπόρεσε να ξεπεράσει ποτέ αυτόν το θάνατο. Στις 29 Μαΐου του 1958 πέθανε στην ίδια κλινική όπου είχε αφήσει την τελευταία της πνοή και η γυναίκα του. Και οι δύο είναι θαμμένοι στην Ισπανία.

«Όταν ξέφευγε από την ασυγκράτητη ορμή της επιθυμίας μου/ αναζητούσε καταφύγιο σε μια γωνιά/ Σαν τη γάτα/ Αλλά τα νύχια της ήταν πιο γλυκά από τα φιλιά μου».

Ο Χουάν Ραμόν Χιμένεθ έγραψε πάνω από 3.600 ποιήματα. Τα 25 ποιήματα από την παραμονή του στην κλινική τα έστειλε το 1913 στο τυπογραφείο, αλλά στη συνέχεια τα απέσυρε φοβούμενος την οργή της γυναίκας που επρόκειτο να παντρευτεί. Ένα σχεδόν αιώνα μετά, τα «Ερωτικά Ποιήματα» κυκλοφορούν από τον εκδοτικό οίκο Linteo, που τα παρουσιάζει σήμερα επισήμως στην περίφημη Residencia de Εstudiantes. Το τάγμα των καλογραιών, που φυσικά υπάρχει ακόμα, διαμαρτυρήθηκε έντονα, μια εκπρόσωπος ζήτησε να αποσυρθεί το βιβλίο, τηλεφώνησε και στις εφημερίδες και ζήτησε να μη δημοσιευτούν τα ποιήματα προκειμένου να διαφυλαχθεί η τιμή της Πιλάρ, της Αμάλια και της Φιλομένα, αλλά έχει περάσει πια ένας αιώνας, οι αναγνώστες του Χιμένεθ δικαιούνται να μάθουν και μια άλλη του πλευρά, άλλωστε για συναινετικό έρωτα μεταξύ ενηλίκων μιλάμε, διάολε, όχι για κανένα έγκλημα.