Δεν υπάρχουν καλοί και κακοί
Τον Δεκέμβριο του 1968, τέσσερις μήνες μετά την εισβολή των σοβιετικών τανκς στην Τσεχοσλοβακία, η Ένωση Συγγραφέων κάλεσε στη χώρα τον Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες, τον Χούλιο Κορτάσαρ και τον Κάρλος Φουέντες. Νωρίτερα είχαν επισκεφθεί τη χώρα ο Σαρτρ, η Σιμόν ντε Μπωβουάρ και ο Γκρας. Οι τρεις Λατινοαμερικανοί συγγραφείς ταξίδεψαν με τρένο, και όλη τη νύχτα ο Κορτάσαρ διηγιόταν ιστορίες με τρένα, από τον Τολστόι μέχρι την Άγκαθα Κρίστι. Στην Πράγα τούς υποδέχθηκε ο Κούντερα, εξαιρετικά ανήσυχος. «Μην πιστεύετε κανέναν», τους είπε, «θα σας διηγηθώ εγώ τι συνέβη». Και τους τα διηγήθηκε σε μια σάουνα, τον μοναδικό χώρο όπου μπορούσαν να μιλήσουν χωρίς να τους παρακολουθούν. Ο Κορτάσαρ δεν πήγε. «Είμαι πολύ ψηλός για σάουνες», τους είπε. Έτσι, γυμνοί και με τον ιδρώτα να τρέχει, ο Γκάμπο και ο Φουέντες έμαθαν για την καταστολή της Άνοιξης της Πράγας. Ταράχτηκαν τόσο πολύ, που ζήτησαν από τον οικοδεσπότη τους να τους οδηγήσει στο ντους. Αλλά εκείνος προτίμησε να τους ρίξει στον ποταμό Ουλτάμπα, που ήταν παγωμένος. Όταν βγήκαν, αισθάνονταν γι΄ αυτόν ανάμεικτα συναισθήματα αγάπης και μίσους.
Την ιστορία την αφηγήθηκε ο Φουέντες στην Ελ Παΐς με αφορμή την επίσκεψή του στην Ισπανία για τα 200 χρόνια από την κατάκτηση των ανεξαρτησιών της Λατινικής Αμερικής. Νωρίτερα είχε περάσει και πάλι από την Πράγα και είχε την ευκαιρία να κάνει χρήσιμες συγκρίσεις. Τότε υπήρχε δυστυχία και χιούμορ, δηλαδή μελαγχολία. Οι κάτοικοι παραπλανούσαν τους Σοβιετικούς στρατιώτες, τους οδη- γούσαν σε αντίθετες κατευθύνσεις απ΄ αυτές που έψαχναν, τους έκαναν να πέφτουν πάνω στους καθρέφτες, οι Ρώσοι δεν είχαν δει ξανά τζαμαρίες στη ζωή τους! Ο στρατάρχης Γκρέσκο έπεσε μια μέρα σ΄ έναν τοίχο, και από τότε βάφτισαν το μέρος «Τοιχογραφία του Γκρέσκο!».
Κι ύστερα έγινε αυτό που περιέγραψε με τον δικό του τρόπο ο Μίλος Φόρμαν: «Βγήκαμε από τον ζωολογικό κήπο και μπήκαμε στη ζούγκλα». Η Τσεχοσλοβακία, που είχε περάσει από τον Πρώτο στον Τρίτο Κόσμο, ξαναπέρασε απότομα στον Πρώτο. Η λογοτεχνία έχασε την περίοπτη θέση που είχε, αντί για τα μεγάλα λογοτεχνικά έργα σήμερα κυριαρχεί το Ρlayboy. Αλλά η χώρα προσαρμόζεται στη νέα πραγματικότητα. Κοιτάζει δύσπιστα τους Ρώσους και λαίμαργα τους Αμερικανούς, αυτή την εβδομάδα ήταν εκεί κι ο Μπους, περικυκλωμένος από αστυνομικούς, μια θλίψη. Πάντως ο Κάφκα εξακολουθεί να είναι το πνεύμα που κυριαρχεί στη χώρα, όπως και στην Ευρώπη, μαζί με τον Σάμιουελ Μπέκετ. Το πνεύμα της Αμερικής, πάλι, είναι ο Φώκνερ. Αυτοί οι τρεις συμβολίζουν μια ιδέα που η λογοτεχνία απεικονίζει καλύτερα απ΄ οτιδήποτε άλλο: δεν υπάρχουν καλοί και κακοί. Η καλή λογοτεχνία γεννιέται από τον ανταγωνισμό.
posted by Μιχάλης Μητσός @ 9:19 π.μ.
25 comments
25 Comments:
.."Η καλή λογοτεχνία γεννιέται από τον ανταγωνισμό."
και η καλή πολιτική,
είναι ατελείωτος ο κατάλογος ....
Sorry gia ta greenklish.
Mexri twra den exw bei tipota kalo na gennietai mesa apo ton antagwnismo ki as lene to perifhmo anekdoto meta3y Stridbergh kai Ipsen. Ena apo auta ta bradia, ema8a oti e3edo8h sta Ellhnika H Anatomia ths Melagxolias tou Burton.
Einai 8libero alla h kalh logotexnia, h proodeutikh skepsh, h ikanothta na agapas alla kai na agapiesai gennietai mesa apo th meglagxolia.
Poly wraio to ar8ro
Αθήναιε, ποιο είναι το ανέκδοτο;
Μιχάλη, γεια, είμαι η Ριτσα Μασουρα από την Καθημερινή. Ελπίζω να με θυμάσαι και να θυμάσαι και το γιό μου Γιάννη Μασουρα που βρεθήκατε μαζί στο Ισραήλ. Φτιαχνω το δικό μου μπλογκ και θα παραπέμπω και σε σένα. Θα μπορούσες να κάνεις κι εσύ το ίδιο, αν αυτό δεν σου δημιουργεί το παραμικρό πρόβλημα. Ευχαριστώ
Η διευθυνση μου ειναι :http://wwwprosopa.blogspot.com
Η καλή λογοτεχνία γεννιέται από τον ανταγωνισμό.
Θα σταθώ κι εγώ στην τελευταία φράση του άρθρου σου, Μιχάλη.
Νομίζω ότι μέχρι τώρα δεν έχω τσιγκουνευτεί σε εγκώμια για την αρθρογραφία σου. Και τα εγκώμια μου είναι πάντα ειλικρινή, και το ξέρεις και το ξέρουν όλοι.
Σήμερα θα κάνω μια εξαίρεση, και θα πω ότι η φράση σου σκοτώνει το υπόλοιπο - υπέροχο - κείμενο.
Δεν έχω διαβάσει πουθενά τέτοια εκτίμηση για τη λογοτεχνία. Δεν έχω συναντήσει ούτε ένα λογοτέχνη που να δηλώνει ότι βλέπει τους άλλους λογοτέχνες ανταγωνιστικά. Αντιθέτως, ξέρω πολλές περιπτώσεις λογοτεχνών και ποιητών που έχουν συνεργαστεί ή έχουν ανταλλάξει συμβουλές και παρατηρήσεις ο ένας για το έργο του άλλου, χωρίς κανένα ίχνος ανταγωνισμού αλλά με ειλικρινή αγάπη κι αλληλοεκτίμηση.
Όταν ο Μάρκες έστειλε το πρόχειρο αντίγραφο του αριστουργήματος του (Εκαττό Χρόνια Μοναξιάς) σε πολλούς λογοτέχνες στην Λατινική Αμερική για να του πουν τη γνώμη και τις εντυπώσεις τους, όλοι έμειναν κατενθουσιασμένοι και του το είπαν. Υπάρχει ολόκληρη αλληλογραφία μεταξύ των σπουδαιότερων συγγραφέων της Λατινικής Αμερικής που αποκαλύπτει πως ακριβώς αντέδρασαν όλοι πριν εκδοθεί ακόμα το βιβλίο. Κανείς δεν έβαλε σκοπό της ζωής του να το μιμηθεί η να το ανταγωνιστεί. Όλοι συμφώνησαν να το προβάλουν και να το διαφημίσουν, αφού είδαν σ'αυτό ό,τι καλύτερο είχε βγάλει η λατινοαμερικανική λογοτεχνία.
Η λογοτεχνία δεν είναι αθλητική επίδοση, ούτε εμπορική δράση. Αλοίμονο αν ειδωθεί έτσι.
Δεν ξέρω πως παρασύρθηκες σε μια τέτοια διαπίστωση.
υγ
Ούτε εγώ ξέρω το ανέκδοτο για τον Στρίνμπεργκ και τον Ιψεν, αλλά συμφωνώ απόλυτα με τη διαπίστωση του Αθήναιου για το πως γεννιέται η μεγάλη λογοτεχνία. Το έχω γράψει κι εγώ σε ανύποπτο χρόνο, και μάλιστα θυμάμαι, Μιχάλη, ότι το είχες επικαλεστεί κι εσύ σε άρθρο σου στο λογοτεχνικό περιοδικό "Δέντρο" για τη Μελαγχολία.
Εμπρός λοιπόν ξορκίστε και τον ανταγωνισμό.Την ευγενή άμιλλα .Την ανάγκη για επιτυχία (λογοτεχνική και μη).
Τι είναι η επιτυχία ενός έργου αν δεν είναι η επιβεβαίωση της υπεροχής του,αν δεν υπάρχουν μέτρα σύγκρισης?
ΝΑΙ η καλή λογοτεχνία γεννιέται από τον ανταγωνισμό.
Aνταγωνισμός δεν είναι η ελευθερία σκέψης και έκφρασης μεταξύ των λογοτεχνών, δημοσιογράφων πολιτικών και συγγραφέων;
Οταν τολμά ένα βήμα παρρησίας ο συγγραφέας δεν προκαλεί την σύγκριση; δεν προκαλεί την αξιολόγηση απο αναγνώστες;
Ανταγωνισμός δεν είναι ένα βιβλίο ν' απευθύνεται σε μία αγορά δισεκατομμυρίων αναγνωστών και η δυστυχία του άλλου να απευθύνεται σε 10 εκατομμύρια αναγνώστες;
Η μελαγχολία, Αθήναιε, αφορά την έμπνευση του συγγραφέα, άν είναι πραγματικότητα θα την αξιοποιήσουν ανταγωνιστικά.
Νομίζω και αρχαίοι τραγωδοί είχαν αγώνες με αξιολόγηση απο τους θεατές τους, με καθιέρωση ανταγωνιστικών βραβείων...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Mexri twra den exw bei tipota kalo na gennietai mesa apo ton antagwnismo
...Luxemburg, φύγε από αυτό το σώμα!!!
:-)))))
Τι χρειάζεται η "καλή λογοτεχνία";
Μελαγχολικούς γραφιάδες; Ναι, αλλά και το αντίθετο, "παίκτες".
Χορτάτους λογοτέχνες; Οπωσδήποτε - η ιστορία όμως απέδειξε με τραγικό τρόπο οτι τα συσσίτια και τα πρυτανεία, τους σκοτώνουν.
Ιστορίες; Όσο υπάρχουν άνθρωποι, θα υπάρχουν και ιστορίες.
"Δέκτες"; Ομοίως. Καμμία κοινωνία δεν υπήρξε χωρίς διάλογο των μελών της - και ο μισός διάλογος είναι ν'αφουγκράζεσαι.
Να κοιμηθούμε ήσυχοι λοιπόν γι'αυτό το "φρούτο", που γίνεται από μόνο του; Δε νομίζω. Υπάρχει μια αναγκαία και μη αυτονόητη συνθήκη για την ύπαρξη μεγάλης λογοτεχνίας - κι αυτή είναι η (κοινωνική) μνήμη. Οι μηχανισμοί της φήμης, όντας σε συμβιωτική σχέση με την εμπορευματοποίηση της λογοτεχνικής παραγωγής, λειτουργούν ανταγωνιστικά ως προς τη μνήμη. Αν ποτέ αυτή πάψει να υπάρχει, δεν θα έχει νόημα να μιλάμε για "μεγάλη λογοτεχνία" - όπως και για "Άνθρωπο", ως τη φιγούρα που προκύπτει από την μέχρι τώρα αυτοκατανόηση της ανθρωπότητας διαμέσου της κουλτούρας...
Όσο για τον ανταγωνισμό, αστεία πράγματα. Οι λογοτέχνες είναι και μάστορες, κι ως τέτοιοι ανταγωνίζονται. Δεν τους κάνει αυτό λογοτέχνες. Η μεγάλη λογοτεχνία αντιπαραβάλλεται, τίθεται σε σύγκριση και ίσως σε αντιπαράθεση. Δεν την κάνει αυτό μεγάλη.
Κυρία Μασούρα μας, when in Rome do as the Romans do. Μπήκατε στα μπλογκ. Θέλετε ίσως να σας τραγουδήσουμε και το "τιμή μας που κοιμήθηκες μαζί μας". Τί χοντράδα ήταν αυτή που διάβασα, Παναϊα μου. Ερχόμουν να σχολιάσω και ξενέρωσα με τη μία.
Το Μαύρο Πρόβατο έχει ακουστά τον Burton μάλλον και συγκινήθηκε. Εμ και ο Μαρξισμός, τέκνο του Διαφωτισμού είναι κι αυτός. Μαύρο Πρόβατο, έπρεπε να ήσουν στη Βενετία στην έκθεση στο Αρσενάλε. Γαμώ τις εκθέσεις. Βαθειά πολιτική και ανθρωπιστική. Τρεις φορές την είδα από 3 πεντάωρα ορθοστασία. Πήγα να αγοράσω πεδιλάκια στο Ferragamo μετά και τα πόδια μου ήταν τούμπανο. Ειδικά μπροστά στο έργο ενός Ισραηλινού, ξεφτυλίστηκα, άρχισα να κλαίω μόλις το είδα.Ο κόσμος είναι γεμάτος πόνο που δεν μπορεί να τον εκφράσει πλέον και του βγαίνει βουβά. Ποια είναι η απάντηση. Έχω κάποιες ιδέες θα τις γράψω στο μπλογκ μου.
Πάντως η Λογοτεχνία δεν μοιάζει με τα Μαθηματικά οπότε μην είσαι τόσο απόλυτος.
Βλέπω πως σήμερα το Βιβλιοδρόμιο έχει αφιέρωμα στον Μπάρτον (Μπέρτον!Και συζητάγαμε με τον famous Θεόφιλο πώς προφέρεται) αλλά ο συντάκτης του άρθρου λέει, όπως πάντα, άσχετα.Το πρωί που έκανα την αναφορά στο βιβλίο δεν το είχα δει.
Κάπως ασυνάρτητο Μιχάλη αυτό το άρθρο. Οι πρώτες δύο ενότητες εντελώς ανούσιες, η τρίτη από την πόλη έρχομαι, και το τελικό συμπέρασμα, που είναι και τίτλος, από πού άραγε να προκύπτει;
ΥΓ: Κάποιος πρέπει να έχει κλέψει τους κωδικούς του Αθήναιου, δε μπορεί. ¨Αλλωστε εκείνος είναι στη Βενετία.
Σ;)
Κυριακή πρωί, ενδιαφέροντα σχόλια, για να δούμε.
Αθήναιε, ακόμα δεν μας είπες το ανέκδοτο. Νομίζω πως πρέπει να διευκρινίσεις επίσης τις κινήσεις σου μεταξύ Αθηνών και Βενετίας.
Tin man, δραματοποιείς μία φράση, η οποία επιπλέον δεν είναι δική μου: ανήκει στον Κάρλος Φουέντες! Αρα, συνάντησες ένα λογοτέχνη με αυτή την άποψη, παρόλο που προφανώς εννοεί κάτι άλλο από αυτό που λες. Πολύ politically correct σε βρίσκω. Μην ξεχνάς, άλλωστε, ότι το κόντεξτ της συνέντευξής του στην Ελ Παϊς, την οποία αναπαρήγαγα, είναι η Τσεχοσλοβακία τότε versus την Τσεχία σήμερα.
Ρίτσα, θα συμφωνήσω με τον Αθήναιο, παρόλο που το ύφος του είναι υπέρ το δέον καυστικό. Τα blogs είναι ένας ξεχωριστός κόσμος, θέλει χρόνο, πάθος και φαντασία για να τον κατακτήσεις, εγώ ξύνω μονάχα την επιφάνεια. Τα links δεν είναι εξυπηρετήσεις μεταξύ φίλων, αλλά κατακτήσεις.
Μαύρε γάτε, χάσμα μας χωρίζει. Βρήκα την ιστορία με τη σάουνα στην Πράγα υπέροχη, τη βρίσκεις ανούσια, βρίσκω τις επισημάνσεις του Φουέντες πάντα ενδιαφέρουσες, τις βρίσκεις από την πόλη έρχομαι, άστο, πάμε γι'άλλα.
Gb winzip, Μαυροπρόβατε, Νίκο, καλημέρα!
Έχω την εντύπωση ότι ελάχιστους ανθρώπους στην Πράγα σήμερα τους απασχολεί τι έγινε το 68.
Αντίστοιχα, πόσοι είναι οι Αθηναίοι σήμερα που δίνουν χώρο στο προσκήνιο του μυαλού τους για τα γεγονότα του 67;
Οι λογοτέχνες όμως που τρέφονται με τη μνήμη όπως λέει και ο μαυροπρόβατος είναι άλλη φάρα.
Ταράχτηκαν τόσο πολύ, που ζήτησαν από τον οικοδεσπότη τους να τους οδηγήσει στο ντους... τους έκαναν να πέφτουν πάνω στους καθρέφτες, οι Ρώσοι δεν είχαν δει ξανά τζαμαρίες στη ζωή τους!...Η Τσεχοσλοβακία, που είχε περάσει από τον Πρώτο στον Τρίτο Κόσμο, ξαναπέρασε απότομα στον Πρώτο... Η καλή λογοτεχνία γεννιέται από τον ανταγωνισμό.
.. κι ο Κάφκα να συμβολίζει μια λογοτεχνία όπου δεν υπάρχουν καλοί και κακοί!!!!!!
ε, αν δεν είναι αυτά από την πόλη έρχομαι (το λιγότερο...)
Καλημέρα, παρά ταύτα
Πάντως, Μαύρε Γάτε, νομίζω πως πρέπει να στείλεις την άποψή σου στον Κάρλος Φουέντες, νομίζω πως θα τον ενδιαφέρει...
Ομολογώ πως έχασα κάθε εκτίμηση στον Κάρλος όταν διάβασα (ίσως έχοντας υπερβολικές προσδοκίες...) το βιβλίο του "Σε αυτά πιστεύω". Μού φάνηκε ένα μείγμα από θεωρητικολογίες, συναισθηματικές εξάρσεις χωρίς νόημα, ευχολόγια, μεγαλοστομίες, καλαμοκαβαλαρίες. Μπορεί και να κάνω λάθος... μπορεί και όχι...
Σ;)
Ο ανταγωνισμός δημιουργεί μοσχοπουλημένα βιβλία.
Λογοτεχνία γεννιέται από τα βιώματα.
Οπότε passer by, Κάφκα vs Μάιρα Μεϊμαρίδου σημειώσατε 2?
Α, σε παρακαλώ Νικ, Μεϊμαρίδη, όχι Μεϊμαρίδου... Με-ϊ-μα-ρί-δη... Μα δεν διαβάζεις καθόλου Life&Style πιά;;;;
Γεννημένη στην Καστέλα, «από μικροαστική οικογένεια», όπως τονίζει, η Μάρα Μεϊμαρίδη έβαλε πείσμα να πετύχει στη ζωή της και αν μη τι άλλο, τα κατάφερε: Όπως αναφέρει το επίσημο βιογραφικό της, σήμερα είναι διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πρώτα, όμως, τελείωσε τη Φιλοσοφική Αθηνών και συνέχισε με σπουδές στην Αρχαιολογία, ενώ τελικά η Βιολογία και η Ιατρική Ανθρωπολογία την κέρδισαν. Το πρώτο της λογοτεχνικό βιβλίο, «Οι μάγισσες της Σμύρνης», έχει πουλήσει πάνω από 350.000 αντίτυπα στα τρία χρόνια κυκλοφορίας του, το 2005 μεταφέρθηκε στη μικρή οθόνη, αλλά την ίδια φαίνεται πως τη γοητεύει περισσότερο η ιδιότητα της ανθρωπολόγου, ως Σύμβουλος Σχέσεων, αφού όπως λέει, «πολλές γυναίκες θέλουν με γνωρίσουν και εγώ τις καθοδηγώ στο να κάνουν τις σωστές κινήσεις και να υιοθετήσουν τη σωστή συμπεριφορά προκειμένου να κερδίσουν τον αγαπημένο τους. Αλλωστε, ο έρωτας θέλει στρατηγική».
(...)
Την τεράστια επιτυχία του βιβλίου ακολούθησε η τράπουλα της Κατίνας Deste, με ανάλογη αποδοχή. Για να εξηγήσει κανείς τη μαγεία χρειάζεται τρεις επιστήμες εξηγεί: Φυσική - αστροφυσική, χημεία και ψυχιατρική. «Την αστροφυσική τη σπουδάζω ακόμα και πιστεύω ότι στη ζωή μου δεν θα πάψω ποτέ να κάνω δύο πράγματα: Να είμαι ερωτευμένη και να βρίσκομαι... στα θρανία!».
http://www.lifeandstyle.gr/article.php?art_id=633
@nik-athenian
Αμα ποινικοποιθεί ποτέ ο τυχοδιωκτισμός (μαγεία, αστρα κλπ) η Μεϊμαρίδου θα γίνει εκτός από μοσχοπουλημένη και καλτ. Αυτό δεν κάνει το βιβλίο της λογοτεχνία. Στο παιχνίδι του ανταγωνισμού όμως, το παίρνει το διπλό της...
Αν ο Κάφκα έγραφε σε μια χώρα με αλλο καθεστώς, θα είχε την 'ετικέτα' που έχει; Δεν επαιξαν μεγάλο ρόλο τα βιώματά του στο πως αντιλαμβάνεται κάποια πράγματα;
Εγώ που έχω κοιμηθεί με αρκετά ούφο και είμαι το μεγαλύτερο, μπορώ να ποζάρω για μελετητής της αστροφυσικής; Οι σπουδές στην Αστρολογία και οι ώρες που έχω περάσει στο star gazing (αλλά τώρα που το σκέφτομαι, star gazing το λέγαμε σε κάποια φάση του βίου μου, τώρα το λέω "σπουδές στον Φιλελευθερισμό"...) πιάνουν; Ρωτάω γιατί για το βιογραφικό για το βιβλίο μου έχω γράψει δυο γραμμές. Μαύρε Γάτε, τί λες; Να βάλω "αρχαιολόγος, ιστορικός, ουφολόγος, γενικός ξερόλας;"
Να σου πω, διαφωνήσαμε με το προηγούμενο σχόλιο; Έλα ρε συ, πώς κι έτσι;
@ passer by
Δεν διαφωνώ ότι το βίωμα στη συγκεκριμένη πόλη έπαιξε βασικό ρόλο στη μεγάλη αλλά καταθλιπτική λογοτεχνία του μεγάλου Φραντς.
Αλλά βρε παιδί μου θα ήθελα κι εγώ μια ανθρωπολόγο-ιατρό-αστροφυσικό σαν την Κα Μάϊρα να με καθοδηγήσει και μένα στα ερωτικά μου μήπως και ξεφύγω από τη συνομοταξία των loosers.
@ αθήναιος
Δεν θα σας συνιστούσα να χρησιμοποιήσετε την ιδιότητα του αστροφυσικού αφού ακούσατε ότι είναι καπαρωμένη. Αστροσωματιδιακός-αναλυτής ίσως; Πως σας φαίνεται;
Το αντίθετο, συμφωνήσαμε, όσο και να σού φαίνεται ποαράξενο Σ;)
Για τον Φουέντες δεν ξέρω τί άποψη έχεις, άλλο καπέλο αυτό
Δημοσίευση σχολίου
<< Home