Ένας ευγενικός Μπιγκ Μπράδερ

«Δεν μπορούμε να δώσουμε ακόμη απάντηση στα πιο βασικά ερωτήματα, γιατί δεν έχουμε αρκετές πληροφορίες για σας. Αυτή είναι η πιο σημαντική πλευρά της επέκτασης του Google».

Με τη δήλωση αυτή, που έκανε προχθές στους δημοσιογράφους στο Λονδίνο, ο εκτελεστικός διευθυντής της Google Έρικ Σμιτ χάραξε ουσιαστικά το μέλλον της εταιρείας. Η Google ξεκίνησε το καλοκαίρι του 1998 ως μία ακόμη μηχανή αναζήτησης πληροφοριών, για να μετατραπεί πολύ γρήγορα στο πιο δημοφιλές εργαλείο αναζήτησης στο Ιnternet. Κι αυτό, χάρις σε μια απλή ιδέα των ιδρυτών της, την οποία μιμούνται πλέον όλοι: αντί να οργανώσουν την αναζήτηση μόνο βάσει της συχνότητας με την οποία εμφανίζεται μια λέξη-κλειδί σε μια ιστοσελίδα, συμπεριέλαβαν στην εξίσωση και τη σχέση μεταξύ των ιστοσελίδων. Σήμερα, οι άνθρωποι της Google θέλουν να αξιοποιήσουν τις γνώσεις που έχουν αποκομίσει για να συγκροτήσουν μια τεράστια βάση προσωποποιημένων δεδομένων. Ο Σμιτ το είπε καθαρά: «Θέλουμε να επιτρέψουμε στους χρήστες να παίρνουν απαντήσεις σε ερωτήματα του τύπου: “Τι δουλειά να κάνω στη ζωή μου;” Η: “Τι να κάνω σήμερα το βράδυ;”».

Με άλλα λόγια, η Google θέλει να οργανώσει με κάθε λεπτομέρεια την καθημερινή μας ζωή, να γίνει ένα είδος ευγενικού Μπιγκ Μπράδερ. Και ο στόχος της δεν είναι ακριβώς φιλανθρωπικός: γνωρίζοντας το πρόγραμμα και τα γούστα του καθενός από μας, είναι σε θέση να μας προτείνει προσωποποιημένα διαφημιστικά προϊόντα. Σε αυτό το πνεύμα λειτουργούν ήδη διάφορες υπηρεσίες της, όπως η Google Recommendations, που προτείνει προϊόντα και υπηρεσίες με βάση τις δηλωμένες προτιμήσεις του χρήστη, και η iGoogle, που επιτρέπει την πλήρη προσωποποίηση της σελίδας αναζήτησης. Καταλυτικής σημασίας ήταν η εξαγορά το 2005 της εταιρείας DoubleClick, που παρακολουθεί τους χρήστες σε μια ευρεία γκάμα ιστοσελίδων και εγκαθιστά στους υπολογιστές τους «cookies» για την καλύτερη επεξεργασία των προτιμήσεών τους. Και αυτή την εβδομάδα ανακοινώθηκε η εξαγορά μιας ακόμη εταιρείας, της 23andΜe, που επιτρέπει στους χρήστες να ερευνούν online το γενετικό τους προφίλ, ελπίζοντας ότι με τον τρόπο αυτό θα συμβάλει στην ανάπτυξη προσωποποιημένων φαρμάκων.

Χρήσιμα πράγματα, πρακτικά, ενίοτε εφιαλτικά. Υπάρχουν τρόποι να αμυνθεί κανείς στην παντοδύναμη τεχνολογία ή το καλύτερο που έχει να κάνει είναι να την αξιοποιήσει όσο το δυνατόν πιο ανώδυνα για να βελτιώσει την καθημερινότητά του; Όπως επισημαίνει ο Στηβ Κόνορ στην Ιντιπέντεντ, η απλή χρησιμοποίηση της μηχανής Google δεν επιτρέπει τον εντοπισμό πληροφοριών προσωπικού χαρακτήρα. Όποιος θέλει να διαφυλάξει την ιδιωτικότητά του θα πρέπει να αποφεύγει υπηρεσίες όπως η G-mail ή η Frugal. Οι υπόλοιποι είναι αναγκασμένοι να αρκεστούν στη δέσμευση της Google ότι δεν θα χρησιμοποιεί πληροφορίες που αποκομίζει από τις αναζητήσεις για διάστημα μεγαλύτερο των δύο ετών. Διάολε: τον περασμένο μήνα χρησιμοποίησαν τη συγκεκριμένη μηχανή αναζήτησης κάπου 30 εκατομμύρια χρήστες, είναι τόσο δύσκολο να χαθεί κανείς μέσα σ΄ αυτό το πλήθος;