Φωλιά του Κούκου, 2007

«Κάναμε το καθήκον μας. Πολεμήσαμε. Επιστρέψαμε στην πατρίδα τραυματισμένοι. ΟΚ. Όποιοι κι αν είναι όμως αυτοί εδώ που υποτίθεται ότι είναι επιφορτισμένοι με την επανένταξή μας, θα έπρεπε να το κάνουν». Ράιαν Γκρόουβς, 26 ετών.

Τον αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών που έχουν σκοτωθεί στο Ιράκ τον γνωρίζουμε: μέχρι το τέλος της περασμένης εβδομάδας είχαν φτάσει τους 3.133. Γνωρίζουμε και τον αριθμό των τραυματιών: περισσότεροι από 23.500. Χάρις στις προόδους της Ιατρικής, αντιστοιχούν πλέον πολύ περισσότεροι τραυματίες ανά νεκρό (8 στο Ιράκ, έναντι 3 στο Βιετνάμ). Οι συνθήκες περίθαλψης αυτών των τραυματιών όμως, πολλοί από τους οποίους δεν θα συνέλθουν ποτέ από το σοκ που υπέστησαν, δείχνουν με ανάγλυφο τρόπο τη βαθειά περιφρόνηση της αμερικανικής κυβέρνησης προς την ανθρώπινη ζωή, ακόμη κι εκείνη των Αμερικανών πολιτών.

Το νοσοκομείο «Ουόλτερ Ριντ» της Ουάσινγκτον είναι το πιο γνωστό στρατιωτικό νοσοκομείο της Αμερικής. Εδώ νοσηλεύεται το ένα τέταρτο των στρατιωτών που τραυματίζονται στο Ιράκ ή το Αφγανιστάν. Στην πτέρυγα 57 αυτού του νοσοκομείου, όπου γίνονται οι ακρωτηριασμοί, ποζάρουν συχνά μπροστά στις κάμερες ο Πρόεδρος και ο υπουργός Αμύνης. Κι ύστερα αποχωρούν, ικανοποιημένοι που έκαναν το καθήκον τους. Κι αφήνουν πίσω τους νέους ανθρώπους χαμένους στη γραφειοκρατία και τους εφιάλτες τους. Δύο δημοσιογράφοι της «Ουάσινγκτον Ποστ» πέρασαν εκεί τέσσερις μήνες - χωρίς να το γνωρίζει η διοίκηση του νοσοκομείου - και περιγράφουν αυτά που είδαν σε ένα συγκλονιστικό ρεπορτάζ που δημοσιεύτηκε προχθές. Έμπειροι αξιωματικοί με διαταραγμένη μνήμη από τραύματα περιπλανιούνται επί εβδομάδες προσπαθώντας να δουν έναν γιατρό. Άλλοι εξαφανίζονται για ακόμη μεγαλύτερο διάστημα. Πολλοί απλώς φεύγουν. Ο 19χρονος στρατιώτης Τζέρεμι Χάρπερ, που έπαθε νευρικό κλονισμό στο Ιράκ όταν είδε τρεις φίλους του να σκοτώνονται, γυρνούσε ένα βράδυ στους διαδρόμους του νοσοκομείου μ' ένα μπουκάλι στο χέρι. Την άλλη μέρα βρέθηκε νεκρός στο δωμάτιό του.

Έξω ακριβώς από τις πύλες του νοσοκομείου, και σε απόσταση μόλις 8 χιλιομέτρων από τον Λευκό Οίκο, υπάρχει ένα κτίριο που θυμίζει Φωλιά του Κούκου. Είναι το Κτίριο 18, απ' όπου έχουν περάσει εκατοντάδες στρατιώτες κι έχουν νοσηλευτεί δίπλα στα ποντίκια και τις κατσαρίδες. Εδώ, οι τραυματίες φροντίζουν άλλους τραυματίες. Στρατιώτες με δικά τους ψυχολογικά προβλήματα επιφορτίζονται να προσέχουν άλλους με τάσεις αυτοκτονίας. Πολλοί αποτρελαίνονται. Άλλοι δίνουν τέλος στη ζωή τους. Έμποροι ναρκωτικών μπαίνουν ελεύθερα από τη σπασμένη πόρτα του γκαράζ και κυκλοφορούν ανάμεσα στους στρατιώτες με σχιζοφρένεια, παραισθήσεις και εγκεφαλικές βλάβες. Όσοι κοινωνικοί λειτουργοί προσπάθησαν να κάνουν κάτι αναγκάστηκαν γρήγορα να τα παρατήσουν μπροστά στη γραφειοκρατία και την αδιαφορία.

«Υπηρέτησα δίπλα σε όλμους», λέει ο 25χρονος Τζορτζ Ρομέρο που επέστρεψε από το Ιράκ με ψυχολογικές διαταραχές. «Αλλά εδώ δυσκολεύομαι να τα βγάλω πέρα, με τόσες απειλές κάθε μέρα». Περισσότερα δεν θέλει να πει. Ίσως να έχει ακούσει και για εκείνον τον στρατιώτη που είχε μιλήσει τον περασμένο Δεκέμβριο σε ένα ανάλογο ρεπορτάζ του ραδιοφώνου και τον πέρασαν από στρατοδικείο.