Και πού να πιάσει τους Έλληνες!

«Οι θεατές γελούσαν και κτυπούσαν τα πόδια τους τόσο δυνατά, που νόμιζες ότι γινόταν σεισμός». Μαρτυρία από αίθουσα του Λος Άντζελες όπου προβλήθηκε η ταινία «Μπόρατ».

Να το ξεκαθαρίσουμε από την αρχή: η ταινία δεν ανταποκρίνεται ούτε στην αισθητική ούτε στο χιούμορ του υπογράφοντος. Τα αστεία είναι χοντροκομμένα, η σάτιρα εύκολη, τα σεξουαλικά καλαμπούρια γίνονται μερικές φορές αφόρητα. Αλλά οι προσωπικές κρίσεις δεν έχουν καμιά σημασία. Ο χαρακτήρας του Σάσα Μπάρον Κόεν είναι επιτυχημένος για δύο λόγους: πρώτον, επειδή βγάζει γέλιο, τρανταχτό και πηγαίο γέλιο, από το Λος Άντζελες ώς το Βερολίνο, κι από το Παρίσι ώς την Αθήνα - αν και οι λόγοι είναι κάθε φορά διαφορετικοί (η αίθουσα της Νέας Σμύρνης, για παράδειγμα, σειόταν στη σκηνή όπου ο Κουασιμόδος παραγωγός κουβαριάζεται γυμνός με τον επίσης γυμνό Μπόρατ). Οι παρομοιώσεις του πρωταγωνιστή με τον Τσάρλυ Τσάπλιν είναι μάλλον υπερβολικές, αλλά το γέλιο είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Όπως έχουν αποδείξει οι επιστήμονες, κάνει καλό και στην υγεία.

Ο δεύτερος λόγος είναι ακόμη πιο σημαντικός: ο Μπόρατ πέτυχε τον στόχο του επειδή ενόχλησε τους πολιτικά ευπρεπείς, τους καθωσπρέπει και τους ξενέρωτους. Βροχή οι μηνύσεις που έχουν ήδη κατατεθεί ή ετοιμάζονται. Η πιο επικίνδυνη για τον Βρετανό κωμικό προέρχεται από δύο φοιτητές που εμφανίζονται στην ταινία να κάνουν σεξιστικά και ρατσιστικά σχόλια. Σύμφωνα με τον δικηγόρο τους, το συνεργείο της 20th Century Fox τους έβαλε πρώτα να πιουν κι ύστερα τους ζήτησε να παίξουν σ' ένα ξένο ντοκιμαντέρ, όπου θα έπαιρναν σ' ένα τροχόσπιτο έναν τύπο που θα τους έκανε ωτοστόπ. Τα σχόλιά τους για τους δούλους και τις γυναίκες εκφράζουν ασφαλώς πολλούς Αμερικανούς, αν όμως ο δικηγόρος μπορέσει να αποδείξει ότι οι φοιτητές παραιτήθηκαν των πνευματικών τους δικαιωμάτων υπό το κράτος της μέθης, οι λογοκριτές θα λάβουν το πράσινο φως για να παρέμβουν.

Στη δικαιοσύνη έχουν παρέμβει επίσης για προσβολή της προσωπικότητάς τους και άλλοι ακούσιοι πρωταγωνιστές της ταινίας, όπως ένας πωλητής αυτοκινήτων ή μια τηλεοπτική παραγωγός από το Μισισίπι: ας πρόσεχαν, μεγάλοι άνθρωποι είναι. Μια Τουρκάλα webstar, η Μαχίρ Τσαγκρί, ισχυρίζεται ότι ο Σάσα Μπάρον Κόεν αντέγραψε τον ήρωα της ιστοσελίδας της («Ι Kiss You!!!) που την έκανε διάσημη το 1999: όμως ο Μπόρατ ή Κρίστο, που ήταν άλλοτε Αλβανός και άλλοτε Μολδαβός δημοσιογράφος, είχε ήδη εμφανιστεί στη βρετανική τηλεόραση από το 1994. Στη Γερμανία, μια οργάνωση ζήτησε να απαγορευτεί η προβολή της ταινίας επειδή εξευτελίζει τους Τσιγγάνους (δεν διαπιστώσαμε κάτι τέτοιο). Πιο έξαλλοι απ' όλους είναι όμως οι Καζάκοι για την παρουσίαση της χώρας τους ως καθυστερημένης, αντισημιτικής και μισογυνικής.

Και να ετοιμάζονται οι επόμενοι: ο νέος χαρακτήρας του Μπάρον Κόεν, εμπνευσμένος από τον Καρλ Λάγκερφελντ, θα λέγεται Μπρούνο και θα είναι ένας γκέι σχεδιαστής μόδας από την Αυστρία. Δεν θα μείνει τίποτα όρθιο.