Είμαστε όλοι φιλοαμερικανοί

Και ξαφνικά, γίναμε όλοι φιλοαμερικανοί. Οι ίδιοι άνθρωποι τους οποίους κατηγορούσαμε ότι στηρίζουν ενεργητικά ή παθητικά την εγκληματική πολιτική ενός τυχοδιώκτη μεταμορφώθηκαν σε τιμωρούς της διαφθοράς, της αδικίας και του ψέματος. Ένα πολιτικό θαύμα, χωρίς αμφιβολία.

Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι δικαίωσαν λοιπόν τον Τόμας Φρίντμαν, που τους είχε καλέσει από τη στήλη του στη Νιου Γιορκ Τάιμς να αποδείξουν με την ψήφο τους ότι δεν είναι βλάκες. Δεν παρασύρθηκαν από την εθνική προπαγάνδα του προέδρου τους και τον καταδίκασαν για τη στρατιωτική περιπέτεια στην οποία τους ενέπλεξε. Δεν αγόρασαν τα «τσιγάρα Μπους» που τους πούλησε ο Καρλ Ρόουβ, γιατί γνώριζαν ότι προκαλούν καρκίνο, όπως άλλωστε το γνώριζε κι εκείνος. «It's the war, stupid!», ήταν το σύνθημα που φώναξαν. Η αλήθεια όμως είναι ότι περισσότερο καταψήφισαν έναν άνθρωπο κι ένα κόμμα, παρά υπερψήφισαν ένα άλλο. Οι Δημοκρατικοί μπορεί να έχουν διαφορετικό πρόσωπο από τους αντιπάλους τους, αλλά όχι και πολύ διαφορετική πολιτική. Ο βασικός τους στόχος είναι κοινός: μια ισχυρή Αμερική, που θα διαχειρίζεται μια ελεύθερη παγκόσμια αγορά. Από την άποψη αυτή, η ψήφος των Αμερικανών ήταν πρωτίστως ηθική και δευτερευόντως πολιτική. Το δείχνει και η σειρά των κριτηρίων με τα οποία ψήφισαν: τα σκάνδαλα και η διαφθορά βρίσκονται πάνω από την πανωλεθρία στο Ιράκ.

Εκτός από τον Φρίντμαν, δικαιώνεται έτσι και η Μπάρμπαρα Σπινέλλι, που έγραφε πριν από μερικές ημέρες στη Στάμπα ότι το μεγαλύτερο επίτευγμα των Ρεπουμπλικανών την τελευταία δεκαετία ήταν το πάντρεμα της πολιτικής με τις «αξίες». Οι Αμερικανοί ψηφοφόροι δεν μπορούν να δεχθούν - και δικαίως - ότι ένα στέλεχος του Κονγκρέσου (που έτυχε να είναι Ρεπουμπλικανός, αλλά θα μπορούσε να είναι Δημοκρατικός) εκμεταλλευόταν τη θέση του για να κάνει σεξουαλικές προτάσεις στους κλητήρες. Την ίδια ώρα, όμως, καταψηφίζουν σε επτά πολιτείες τους γάμους μεταξύ ομοφυλοφίλων, περιορίζοντας την έννοια του γάμου στην ένωση ενός άνδρα με μια γυναίκα.

Ιδιαίτερο βάρος στις επιλογές των Αμερικανών ψηφοφόρων έπαιξε, όπως αναμενόταν, και η οικονομία. Η αντικυβερνητική στάση του εκλογικού σώματος είναι σαφής στο θέμα του Ιράκ, που εισπράττεται σε απώλειες Αμερικανών στρατιωτών, όχι όμως και στο θέμα της ενέργειας, που έχει επιπτώσεις στην τσέπη τους: στην Καλιφόρνια, απορρίφθηκε έτσι η πρόταση να επιβληθεί φόρος στο πετρέλαιο προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η ανάπτυξη εναλλακτικών πηγών ενέργειας. Η «πράσινη δύναμη» του Κλίντον, του Αλ Γκορ, της Τζούλια Ρόμπερτς και του Μπραντ Πιτ έχασε από τις πετρελαϊκές εταιρείες του Ντικ Τσέινι.

Οι ενδιάμεσες εκλογές αποτελούν πράγματι την αρχή του τέλους ενός εξαετούς εφιάλτη, όπως επισήμαναν οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές: το πρόσωπο του Αμερικανού προέδρου στο χθεσινοβραδινό του διάγγελμα ήταν αποκαλυπτικό. Για να δώσει όμως ο εφιάλτης τη θέση του στο όνειρο, πρέπει να επανεφευρεθεί η πολιτική.