Η σωστή ταχύτητα

Ο Τόνι Μπλερ, λέει, δεν γράφει τους λόγους του σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Χρησιμοποιεί πένα. Αλλά το σχολείο εκείνο στο Εδιμβούργο για άλλους λόγους έλαβε την απόφασή του.

Κάποιος έγραψε ότι είναι σαν να αντικαθιστάς το αυτοκίνητο με άλογο. Ένα διακεκριμένο ιδιωτικό σχολείο στη Βρετανία αποφάσισε να επαναφέρει την υποχρεωτική χρήση του κονδυλοφόρου από τους μαθητές εννέα ετών και άνω, βάζοντας στο περιθώριο τους μαρκαδόρους, τα στιλό, τα μολύβια και, βέβαια, τα πλήκτρα των ηλεκτρονικών υπολογιστών. Όπως ανακοίνωσε το Mary Erskin & Stewart's Melville School, σκοπός αυτού του μέτρου είναι να μάθουν και πάλι τα παιδιά να γράφουν όμορφα, με καλλιγραφικούς χαρακτήρες, σε μια εποχή που κυριαρχείται από το Internet, τα e-mail και τα μηνύματα στα κινητά.

Αν και το φαινόμενο αυτό δεν έχει έλθει ακόμη στην Ελλάδα, έρευνα που έγινε στη Βρετανία έδειξε ότι πάνω από το 80% των μαθητών ξέρουν να γράφουν μόνο με κεφαλαία. Και οι δάσκαλοί τους δεν έχουν απαιτήσεις από αυτούς, αφού «υπάρχει το κομπιούτερ». Την ίδια ώρα, περιέργως, οι πένες βρίσκονται σε άνθηση: τόσο οι φτηνές, αυτές που κοστίζουν μερικά ευρώ και παίρνουν πλαστικές μελανοθήκες, όσο και τα ακριβά μοντέλα. Ακόμη και φίρμες όπως η Bulgari και η Chopard μπήκαν στο παιχνίδι. Άλλωστε το εργαλείο αυτό έχει διάσημους θαυμαστές. Τον Βρετανό πρωθυπουργό, που έχει σπουδάσει σε εκλεκτά σκωτσέζικα σχολεία και γνωρίζει την αξία της καλλιγραφίας. Τον συμπατριώτη του συγγραφέα Τζων Μπάνβιλ, που τιμήθηκε φέτος με το βραβείο Μπούκερ. Την Αμερικανίδα συγγραφέα Τόνι Μόρισον, που τιμήθηκε το 1993 με Νόμπελ λογοτεχνίας. Το βιβλίο της «Beloved» («Αγαπημένη») ψηφίστηκε τον περασμένο Μάιο από 200 Αμερικανούς συγγραφείς και κριτικούς καλύτερο αμερικανικό μυθιστόρημα της τελευταίας 25ετίας. Σίγουρα με πένα το έγραψε.

«Γράφω πάντα την πρώτη εκδοχή των βιβλίων μου με πένα», δήλωσε πρόσφατα ο Μπάνβιλ. «Έχει τη σωστή ταχύτητα για τη δημιουργική σκέψη. Ο υπολογιστής, όπως και το στιλό διαρκείας, τρέχουν πολύ γρήγορα, πιο γρήγορα από τη σκέψη μου». Ο διευθυντής του σχολείου στο Εδιμβούργο θεωρεί ότι η πένα έχει ακόμη ένα πλεονέκτημα: αυξάνει την αυτοεκτίμηση των μαθητών. Άμεση σχέση μεταξύ ορθογραφίας και καλλιγραφίας βρίσκει ένας φιλόσοφος της γλώσσας, ο Ιταλός Τούλιο Ντε Μάουρο. Το γράψιμο είναι μια άσκηση, λέει στη Ρεπούμπλικα. Πολλά από τα ορθογραφικά λάθη που συναντά κανείς στο γραπτό ενός μαθητή του Λυκείου συνδέονται με την ελλιπή χρήση του κονδυλοφόρου. Ασφαλώς ο ηλεκτρονικός υπολογιστής αποτελεί μια πραγματικότητα, ακόμη και για τα μικρά παιδιά. Αυτό όμως δεν πρέπει να αποκλείει το γράψιμο με το χέρι. Ένα παιδί που μαθαίνει από νωρίς να χρησιμοποιεί τόσο το κομπιούτερ όσο και το τετράδιο, απορροφά πιο εύκολα τη γνώση.

Η πένα είναι γοητευτική για ακόμη ένα λόγο. Την αγαπούσε ένας τρυφερός διανοούμενος και ένας σπάνιος άνθρωπος. Ο Λέων Καραπαναγιώτης, φυσικά.