Ταξιδιωτικές εντυπώσεις (2)

Συνεχίζω τις ταξιδιωτικές μου εντυπώσεις από το Ισραήλ, διευκρινίζοντας ορισμένα πράγματα με βάση και τις ερωτήσεις σας.

ΓΙΑ ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ: ήμασταν οκτώ έλληνες δημοσιογράφοι από εφημερίδες και την κρατική τηλεόραση, και δύο βουλευτές, ένας της ΝΔ και μία του ΠΑΣΟΚ. Όπως είπα ήδη, το ταξίδι ήταν πληρωμένο από την American Jewish Committee. Δεν είναι η πρώτη φορά που γίνεται κάτι τέτοιο. Ομολογώ πως την προηγούμενη φορά που μου είχε προταθεί, το αρνήθηκα λόγω ακριβώς του χρηματοδότη. Αυτή τη φορά ξεπέρασα τις ιδεολογικές μου αναστολές. Όπως έγραψε κι ο Ιχνηλάτης, πάντα κάποιος πληρώνει. Αυτό που έχει σημασία είναι αν επηρεάζει και τις απόψεις σου. Εχω αρκετή πείρα για να είμαι σίγουρος ότι αυτό δεν συμβαίνει.

ΓΙΑ ΤΙΣ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΣ: οι περισσότερες δεν είχαν μεγάλο ενδιαφέρον. Είδαμε τον Σιμόν Πέρες και τον πρόεδρο Κατσάβ, απολύτως αδιάφοροι. Ο Πατριάρχης είχε μια αγωνία να μας περιγράψει πόσο στριμωγμένος είναι. Μου έκανε μεγάλη εντύπωση η συνάντησή μας με την συνταγματάρχη εν αποστρατεία Μίρι Εϊσέν, πρώην ανώτατο στέλεχος των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών. Μια «φυσιολογική» γυναίκα, θα έλεγε κανείς... Καθαρά μας μίλησε και ο Νάζμι Αλ-Τζουμπέχ, αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Φαϊζάλ αλ-Χουσεϊνί και πρωτεργάτης των συμφωνιών της Γενεύης. Ισως εκείνες οι συμφωνίες να ήταν η πιο μεγάλη χαμένη ευκαιρία για ειρήνη. Τον Πέρετζ δεν τον είδαμε. Μάθαμε όμως ότι υπέγραψε πρόσφατα μια απόφαση για επέκταση των οικισμών. Δεν νομίζω ότι υπάρχει καμιά ελπίδα από το Εργατικό Κόμμα. Δεν ξέρω αν υπάρχει καμιά ελπίδα από πουθενά.

ΓΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΟ: ο φόβος των Ισραηλινών ότι σε λίγα χρόνια οι Αραβες από τη Μεσόγειο μέχρι τον Ιορδάνη θα είναι περισσότεροι από τους Εβραίους τους οδήγησε στην απόφαση να δεχθούν δύο κράτη. Σε αντίθετη περίπτωση, θα ήταν αναγκασμένοι να εφαρμόσουν ένα καθεστώς ανάλογο του απαρτχάιντ, κάτι που ο πολιτισμένος κόσμος δεν θα μπορούσε να δεχθεί. Το ζήτημα είναι βέβαια ποια θα είναι τα σύνορα των δύο κρατών. Αυτό που είχε στο μυαλό του ο Σαρόν για το παλαιστινιακό κράτος, και το συνεχίζει ο Ολμέρτ, θυμίζει σε ένα βαθμό τα μπαντουστάν της Νότιας Αφρικής. Και, φυσικά, δεν είναι ρεαλιστικό.

ΓΙΑ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ: είδαμε αυτό το έκτρωμα σε διάφορες μορφές του. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι δεν ακολουθεί τα σύνορα του ’67. Ετσι κι αλλοιώς, θα πρέπει να γίνουν ανταλλαγές εδαφών – το ζήτημα είναι με ποιους όρους. Αλλά στον 21ο αιώνα δεν είναι δυνατόν να κτίζονται πάλι τείχη. Οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι το τείχος, που η κατασκευή του θα ολοκληρωθεί το 2007, συνέβαλε αποφασιστικά στη μείωση των τρομοκρατικών επιθέσεων. Εγώ πιστεύω ότι οι λόγοι είναι άλλοι. Προς το παρόν, πάντως, η μόνη κόντρα που υπάρχει στο εσωτερικό του Ισραήλ είναι η ακριβής διαδρομή του. Γίνονται διάφορες προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο για τα προβλήματα που δημιουργούνται σε παλαιστινιακά χωριά, άλλες δικαιώνονται, άλλες όχι. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν οι Ισραηλινοί είναι ότι αυτό το πράγμα θα δημιουργήσει και στους ίδιους προβλήματα. Ακόμη και το αποχετευτικό σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει.

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. Δεν έχω πάνω μου τα ακριβή στοιχεία, η εικόνα όμως είναι ότι την τελευταία πενταετία το Ισραήλ πηγαίνει πολύ καλά, ενώ οι Παλαιστίνιοι χάλια. Και μόνο αυτό είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς ότι η δεύτερη ιντιφάντα έβλαψε τους Παλαιστίνιους, όχι τους Ισραηλινούς.

ΓΙΑ ΤΗ ΧΑΜΑΣ. Η διακήρυξη του Μπαργούτι και των άλλων καλύφθηκε δημοσιογραφικά, κανείς δεν περιμένει όμως ότι θα γίνει δεκτή από την κυβέρνηση της Χαμάς. Για την ακρίβεια, κανείς δεν πιστεύει ότι η Χαμάς θα επιτρέψει να γίνει το δημοψήφισμα που θέλει ο Αμπάς. Για να προχωρήσει στην περίφημη αναγνώριση του Ισραήλ, θέλει ανταλλάγματα, όπως πολύ σωστά γράφει ο Αθήναιος. Το κακό, το πολύ κακό, είναι η διαφαινόμενη ισλαμοποίηση της Παλαιστίνης. Δεν την είδαμε, μας την περιέγραψαν. Ο Στηβ Ερλάνγκερ των Νιου Γιορκ Τάιμς μάλιστα, τον οποίο συναντήσαμε, συγκρίνει τη νίκη της Χαμάς με την ισλαμική επανάσταση στο Ιράν. Μακάρι να κάνει λάθος.

ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ. Όπως έγραψα και στο προηγούμενο post, δεν είδαμε στρατοκρατούμενες πόλεις. Αυτό που έζησα όμως στο αεροδρόμιο κατά την επιστροφή, δεν το έχω ξαναζήσει. Ξέραμε ότι θα γίνουν εξονυχιστικοί έλεγχοι, ξέραμε ότι θα μας «ανακρίνουν». Δεν περίμενα όμως να γίνει ολόκληρη ιστορία για ένα βιβλιαράκι με τίτλο «Facts about Israel» που μας έδωσαν οι οργανωτές όταν ξεκινήσαμε το ταξίδι. Όταν το είδαν οι Ισραηλινοί στη βαλίτσα μου από τον αξονικό τομογράφο, λύσσαξαν. Γιατί δεν τους το είπα; Ώστε μου έδωσαν «κάποιοι» «κάτι» στη διάρκεια αυτού του ταξιδιού; Ποιοι, πότε και γιατί; Παρά λίγο να χάσω την πτήση με αυτή τη σουρρεαλιστική ιστορία. Ανακουφισμένος μπήκα τελικά στο αεροπλάνο. Κι έπεσα πάνω σε μια ομάδα προσκυνητών από τη Ρόδο που είχαν επισκεφθεί την Ιερουσαλήμ και επέστρεφαν στην πατρίδα. Απίστευτο θέαμα. Απίστευτα πράγματα άκουσα. Αισθάνθηκα την ανάγκη να εκφράσω τη συμπαράστασή μου στις αεροσυνοδούς. Δεν βαρυέστε, μου είπαν, έχουμε συνηθίσει. Αυτή η πτήση όλο τέτοιους έχει.