Kι αν γίνουμε 72 δισεκατομμύρια;

Από το φαινόμενο του θερμοκηπίου μέχρι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, οι επιστήμονες έχουν ποικίλες απόψεις και προσεγγίσεις για τα προβλήματα της εποχής. Ένα όμως φαίνεται να τους ανησυχεί όλους: η δημογραφική έκρηξη.

Ο Γάλλος επιστήμονας Υβ Σωβέν, που τιμήθηκε πέρυσι με το Νόμπελ Χημείας, είναι «οικολογικά απρεπής». Δεν τον απασχολεί, ας πούμε, η υπερθέρμανση της γης. H στάθμη της θάλασσας πάντα ανέβαινε, και ο άνθρωπος προσαρμοζόταν. Πετρέλαιο θα υπάρχει πάντα, απλώς θα κοστίζει περισσότερο και θα αναγκαζόμαστε να καταναλώνουμε λιγότερο, αλλά αυτό δεν είναι κακό, το πολύ-πολύ να περιορίσουμε τα εξωτικά ταξίδια και τον κλιματισμό στο αυτοκίνητο. Οι τρελές αγελάδες δεν έφεραν την καταστροφή που είχε προαναγγελθεί, το ίδιο και η γρίπη των πτηνών. E, τώρα, αν ξυπνήσει κανένα φοβερό ηφαίστειο, οι συνέπειες θα είναι τρομακτικές, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα, θα εξαφανιστούμε σαν τους διπλοδόκους!

Το μόνο πρόβλημα για το οποίο ανησυχεί ο Νομπελίστας είναι ο υπερπληθυσμός. Από εδώ προέρχονται όλα τα οικολογικά, πολιτικά και οικονομικά δεινά, λέει σε συνέντευξή του στο περιοδικό Le Point. Ο Τζάρεντ Ντάιαμοντ διαφωνεί με αυτή την προσέγγιση. Στο τελευταίο του βιβλίο με τίτλο «Κατάρρευση» (Collapse), ο Βρετανός ανθρωπολόγος αναφέρει δώδεκα μεγάλα και διακριτά οικολογικά προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει σήμερα ο κόσμος. Πρώτο στη λίστα είναι η καταστροφή των φυσικών οικοσυστημάτων. «Με τους σημερινούς ρυθμούς, τα τροπικά δάση του πλανήτη θα έχουν εξαφανιστεί μέχρι το 2030, με εξαίρεση ίσως τις δεξαμενές του Αμαζονίου και του Κονγκό», τονίζει στην Ιντιπέντεντ. Αυτό θα έχει ανυπολόγιστες συνέπειες σε χώρες όπως η Ινδονησία, οι Φιλιππίνες, η Βραζιλία και η Παπούα Νέα Γουινέα. Ακόμη πιο καταστροφικές όμως μπορεί να αποδειχθούν οι επιπτώσεις από τη ραγδαία αύξηση του πληθυσμού.

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που ζουν στον πλανήτη, όσο το «αποτύπωμα» του καθενός από μας στους περιορισμένους πόρους της Γης, εξηγεί ο διάσημος καθηγητής ιατρικής και εξελικτικής βιολογίας. H εξίσωση του βιοτικού επιπέδου της Κίνας μ' εκείνο του Πρώτου Κόσμου θα διπλασιάσει το συλλογικό «αποτύπωμα». Μια ανάλογη πορεία του Τρίτου Κόσμου θα το ενδεκαπλασιάσει. Με άλλα λόγια, θα είναι σαν να κατοικούν στον πλανήτη ένδεκα φορές περισσότεροι άνθρωποι, δηλαδή 71,5 δισεκατομμύρια. «Δεν ανησυχώ τόσο με την αύξηση του παγκοσμίου πληθυσμού σε 9 δισεκατομμύρια, εφόσον τίποτα άλλο δεν αλλάξει. Ανησυχώ όμως με την εκτόξευση του πληθυσμού στο ισοδύναμο των 71,5 δισεκατομμυρίων ανθρώπων»...

Συμπέρασμα: Θα επιβιώσουμε ή θα έχουμε την τύχη των δεινοσαύρων; Ο Σωβέν πιστεύει ότι μπορούμε να ζήσουμε θαυμάσια χωρίς χειμερινά σπορ και, οπωσδήποτε, χωρίς αυτό το τέρας που λέγεται Airbus. Για τον Ντάιαμοντ, πάλι, όλα θα κριθούν τα επόμενα 50 χρόνια. Αν ο άνθρωπος μπορέσει μέχρι τότε να βρει τον δρόμο της αειφόρου ανάπτυξης, τότε θα ζήσει για πάντα.