Ταξιδιωτικές εντυπώσεις (1)

Μια από τις επόμενες μέρες θα γράψω στα ΝΕΑ, και θα το περάσω βέβαια στο blog για τα περαιτέρω, ένα κείμενο για το "Μεγάλο Κόλπο" της Ιερουσαλήμ. Προηγουμένως όμως θέλω να περιγράψω εδώ μερικές εικόνες και κάποια πρώτα συμπεράσματα από το ταξίδι που έκανα την περασμένη εβδομάδα στο Ισραήλ με μια παρέα δημοσιογράφων και βουλευτών. Το κείμενο αυτό δεν θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα και θα έχει συνέχεια εφόσον υπάρξει ενδιαφέρον και ανταπόκριση. Επειδή γράφτηκαν εδώ και κάποιες εξυπνάδες, να διευκρινίσω από την αρχή ότι το ταξίδι ήταν πληρωμένο από την American Jewish Committee. Οποιος λοιπόν θεωρεί ανήθικο ή ανέντιμο κάτι τέτοιο, μπορεί να με καταγγείλει και να μας αφήσει όλους ήσυχους να κουβεντιάσουμε τα ουσιαστικά.

1) Οι Ισραηλινοί επίσημοι θέλουν με κάθε τρόπο να δείξουν πως η χώρα τους είναι επιτέλους «φυσιολογική». Υστερα από το κύμα των επιθέσεων αυτοκτονίας και τα αντίποινα σ’αυτό, που κόστισαν χιλιάδες ζωές, κατέκτησαν επιτέλους – ή νομίζουν ότι κατέκτησαν - την ηρεμία και είναι σίγουροι ότι ο τουρισμός θα αρχίσει να αναπτύσσεται. «Το Ισραήλ είναι και πάλι στο χάρτη», μας είπαν. «Μια δύναμη κατοχής δεν είναι ποτέ μια φυσιολογική χώρα», τους απαντήσαμε.

2) Η μεγάλη πλειοψηφία των Ισραηλινών δείχνει να πιστεύει ότι ο διαχωρισμός με τους Παλαιστίνιους είναι αναπόφευκτος και ότι ο μόνος τρόπος να γίνει ο διαχωρισμός αυτός είναι με το τείχος (που εκείνοι αποκαλούν «φράκτη ασφαλείας» για να μη γίνονται συνειρμοί). Δεν έκανα βέβαια ένα αληθινό ρεπορτάζ, δεν είχα ούτε το χρόνο ούτε τα μέσα, αποκόμισα όμως την εντύπωση ότι δεν υπάρχει πλέον εκείνο το «κίνημα», εκείνοι οι «διανοούμενοι», που εκφράζουν μια άλλη άποψη. Οι καμικάζι τους εξόργισαν, τους εξάντλησαν και τους συσπείρωσαν γύρω από τη θέση της περιχαράκωσης. Κανείς δεν μιλά πλέον για ειρήνη. Ολοι μιλούν για «αποδέσμευση».

3) Ακόμη και μια σύντομη επίσκεψη σαν κι αυτή που κάναμε δείχνει καθαρά ότι αυτός ο διαχωρισμός είναι αδύνατος. Εβραίοι και Αραβες δεν ζουν απλώς δίπλα-δίπλα, ζουν ανακατεμένοι, και θα βρίσκουν τρόπους να συνεχίσουν να ζουν έτσι όσα τείχη κι αν ορθωθούν. Κάνεις δύο βήματα πέρα από την «τουριστική διαδρομή» στην παλιά πόλη της Ιερουσαλήμ και βρίσκεσαι στις φτωχές γειτονιές όπου μένουν οι παράνομοι Παλαιστίνιοι. Η μόνη λύση είναι μια ανοιχτή πόλη. Αλλά δεν ξέρω πόσο αίμα θα χυθεί ακόμα μέχρι να φτάσουμε εκεί.

4) Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε ανάλυση κάνεις, ανεξάρτητα από απόδοση ευθυνών, στο Ισραήλ βλέπεις ένα ανεξάντλητο κέφι για ζωή. Καμιά στιγμή δεν αισθανθήκαμε να απειλούμαστε (όχι πως θεωρούσα την αποστολή "επικίνδυνη", κινηματογραφικό χαρακτήρα είχε ο τίτλος του προηγούμενου post, κι ας το παρεξήγησε ο Αθήναιος). Μας παρέσερνε το πλήθος. Μας είχαν πει να μην μπαίνουμε σε μπαρ που δεν φυλάσσεται. Ποτέ δεν το λάβαμε υπόψη. Οποιον Ισραηλινό ρώτησα αν κινείται πιο ελεύθερα τώρα που σταμάτησαν οι επιθέσεις, μου είπε ότι επίθεση μπορεί να γίνει ανά πάσα στιγμή και να τιναχτούν όλα στον αέρα. Αυτό δεν μπορεί να αλλάξει όμως τους ρυθμούς της καθημερινότητας. Και, φυσικά, κανείς από τους Ισραηλινούς με τους οποίους μιλήσαμε δεν έχει λιγότερα από τρία παιδιά. Να ζεις σε ένα εχθρικό περιβάλλον και να κάνεις πολλά παιδιά: είναι κι αυτό μια διέξοδος.

5) Στα παλαιστινιακά εδάφη δεν πήγαμε, δεν ήταν στο πρόγραμμα. Διαπιστώσαμε όμως ότι κανείς από την ισραηλινή πλευρά δεν περιμένει κάτι από τη Χαμάς. Θεωρούν το διάλογο μαζί της αδύνατο. Εγώ πιστεύω ότι εκεί ακριβώς βρίσκεται το κλειδί. Αλλά εμένα δεν μου αμφισβητεί κανείς το δικαίωμα να υπάρχω.

6) Δεν ξέρω πώς θα ακουστεί αυτό, αλλά η πιο ωραία στιγμή αυτού του ταξιδιού ήταν το λασπόλουτρο στη Νεκρά Θάλασσα! Φοβερή εμπειρία, σας τη συνιστώ. Φάγαμε και ήπιαμε καλά (η American Jewish Committee είχε φροντίσει). Για μένα, η εμπειρία ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρουσα. Δεν κρύβω όμως ότι κάποια στιγμή το θέαμα των φανατικών Εβραίων στους δρόμους της Ιερουσαλήμ με κούρασε. Και όλα αυτά που γίνονται το Σάββατο, ας πούμε τα ασανσέρ που σταματούν σε όλους τους ορόφους για να μην αναγκάζεσαι εκείνη την ημέρα να πατάς κουμπιά, με εξόργισαν. Η (πολλή) θρησκεία βλάπτει σοβαρά την υγεία.