Mακριά από τις «μάζες»

Με πρόσχημα την πάταξη της τρομοκρατίας, το ταξικό σύστημα αναπαράγεται αυτές τις ημέρες στα αεροδρόμια. Πληρώνεις ακριβότερο εισιτήριο και γλιτώνεις τις ουρές.

H Μέρι Ντεγέφσκι είναι αρθρογράφος στην εφημερίδα «Ιντιπέντεντ». Ταξιδεύει πολύ για τη δουλειά της, συνήθως στην business class (χωρίς να γκρινιάζει, σαν τον Κάρολο, ότι τα καθίσματα είναι άβολα). Στο τελευταίο ταξίδι της, όμως, διέκρινε μια μεγάλη αλλαγή. Ήταν Κυριακή πρωί και στο «Χήθροου» υπήρχε πολύς κόσμος. Έκανε τσεκ-ιν, πήρε το διαβατήριό της και την κάρτα επιβίβασης και κατευθύνθηκε στον έλεγχο ασφαλείας. Ουρές υπήρχαν παντού, αλλά εδώ η κατάσταση ήταν αφόρητη. Τουλάχιστον 200 άνθρωποι, με τον αέρα τής παραίτησης στα πρόσωπά τους, περίμεναν να περάσουν από τον έλεγχο. H δημοσιογράφος υπολόγισε ότι η αναμονή θα κρατούσε πάνω από μία ώρα. Και τότε της πέρασε μια ιδέα από το μυαλό: μήπως στο σαλόνι της business class η διαδικασία θα τελείωνε ταχύτερα; Πράγματι. Έδειξε το εισιτήριό της και την πήγαν για έλεγχο από άλλους διαδρόμους, μακριά από τις «μάζες», χωρίς καθόλου κόσμο. Σε λίγα λεπτά είχε τελειώσει και απελάμβανε τον καφέ της.

Στο ταξίδι της επιστροφής, και ενώ το αεροπλάνο πλησίαζε στον προορισμό του, της έδωσαν μια κάρτα που της έδινε το προνόμιο να περάσει από έλεγχο εισιτηρίων «ταχείας κυκλοφορίας». Κατάλαβε τότε ότι έχουν δημιουργηθεί στα βρετανικά αεροδρόμια δύο κατηγορίες πολιτών. Αυτοί που περνούν γρήγορα απ' όλους τους ελέγχους κι εκείνοι που πρέπει να περιμένουν. Οι επιβάτες των οποίων ο χρόνος θεωρείται πολύτιμος, αφενός, κι εκείνοι που δεν έχουν τίποτα καλύτερο να κάνουν από το να κάθονται στις ουρές, αφετέρου. To πρόβλημα, γράφει στον δικτυακό τόπο «OpenDemocracy», δεν είναι ότι υπάρχουν πιο ακριβές θέσεις που επιτρέπουν ένα πιο άνετο ταξίδι. Ακόμη και η διάκριση που κάνει ένα κράτος στον έλεγχο διαβατηρίων ανάμεσα στους δικούς του υπηκόους και τους ξένους είναι κατανοητή. Δεν είναι δυνατόν όμως να υπάρχει διακριτική μεταχείριση στους ελέγχους, με βάση την τιμή του εισιτηρίου. Αρχή κάθε δημοκρατικού κράτους είναι ότι οι πολίτες είναι ίσοι ενώπιον του νόμου και ότι κάθε ψήφος είναι ίση με οποιαδήποτε άλλη.

H διακριτική αυτή μεταχείριση, σημειώνει η Ντεγέφσκι, έχει τρεις συνέπειες.

Πρώτον, η παροχή καλύτερων υπηρεσιών για τους λίγους σημαίνει αυτομάτως χειρότερες υπηρεσίες για τους πολλούς. Αν γινόταν καλύτερη κατανομή των υπαλλήλων στους ελέγχους, οι ουρές αυτομάτως θα μειώνονταν.

Δεύτερον, η μέριμνα τού να ικανοποιείται η μειοψηφία που πληρώνει καλά ευνοεί εκείνους που είναι πιθανότερο να διαμαρτυρηθούν εάν αφεθούν να περιμένουν. Όταν οι πιο ισχυροί και πιο γνωστοί είναι χαρούμενοι, τα παράπονα της «πλέμπας» μπορούν άνετα να αγνοηθούν. Και τότε το επίπεδο των υπηρεσιών προς την πλειοψηφία θα πέσει.

Τρίτον, η απαλλαγή των ταξιδιωτών της business class από την καθημερινή ταλαιπωρία που υφίστανται οι «μάζες» διευρύνει το χάσμα ανάμεσα στους δύο κόσμους. Το επόμενο βήμα είναι να ταξιδεύουν και χωριστά.