Aίμα και δάκρυα θα χύσει ο εχθρός!

Γεννήθηκε στην Αγία Πετρούπολη το 1917. Ο πατέρας της τουφεκίστηκε τις πρώτες ημέρες της Επανάστασης. Αργότερα εξορίστηκε στη Γαλλία, όπου συνέθεσε το 1944 το «Τραγούδι των Παρτιζάνων». Πέθανε την περασμένη εβδομάδα στην Αλάσκα, σε ηλικία 88 ετών.

Πριν από έξι χρόνια, με την ευκαιρία της έκδοσης των Απομνημονευμάτων της, ο Πιερ Ασουλίν είχε καλέσει την Άννα Μαρλύ στην εκπομπή του, στον ραδιοφωνικό σταθμό France-Culture. Κάθε Πέμπτη πρωί, από τις 7 ώς τις 9, ο Γάλλος δημοσιογράφος έγραφε την εκπομπή στο Select, ένα από τα ιστορικά καφέ του Μονπαρνάς. Του άρεσε το περιβάλλον, δεν είχε πολύ κόσμο, ηλικιωμένοι που διάβαζαν εφημερίδα, ξενύχτηδες που παρέτειναν τη νύχτα με το ένα after μετά το άλλο, βιαστικοί νεαροί που έπιναν όρθιοι έναν καφέ πριν να πάνε στη δουλειά τους. Εκεί κάλεσε αυτή τη γυναίκα, για να μιλήσουν για τα παλιά.

Επί μία ώρα, γράφει ο Ασουλίν στο blog του (http: //passouline. blog. lemonde. fr/livres/), η Μαρλύ διηγείτο ιστορίες κι έκανε την παρέα να γελά. Σιγά σιγά ο κύκλος μεγάλωσε, ήθελαν κι άλλοι να ακούσουν τις ιστορίες της, είτε από νοσταλγία είτε από απλή περιέργεια. Και τότε ο δημοσιογράφος ζήτησε από την καλεσμένη του να τραγουδήσει τη μεγάλη της επιτυχία, για την οποία έγινε γνωστή ως τροβαδούρος της Αντίστασης. «Σε όποια γλώσσα θέλω;», ρώτησε. «Φυσικά». Εκείνη ήπιε την τελευταία γουλιά από τον καφέ της, κι άρχισε να τραγουδά στα ρωσικά: «Φίλε, ακούς το μαύρο πέταγμα των γερακιών στις πεδιάδες μας; Φίλε, ακούς τις υπόκωφες κραυγές της χώρας που την αλυσοδένουν; Εμπρός παρτιζάνοι, εργάτες κι αγρότες, κτυπά συναγερμός! Απόψε, αίμα και δάκρυα θα χύσει ο εχθρός!».

Στις εκπομπές που έκανε ο Ασουλίν στο Select με καλεσμένους πολιτικούς, συγγραφείς ή καλλιτέχνες, ακούγονταν πάντα κουβέντες στο βάθος, καρέκλες που έτριζαν, η μηχανή του καφέ, ακόμη και κοροϊδευτικά σχόλια γι' αυτά που έλεγε ο καλεσμένος. Εκείνο το πρωί, όταν άρχισε να ακούγεται εκείνο το τραγούδι, επικράτησε απόλυτη σιωπή. H φωνή της γυναίκας κάλυπτε τα πάντα. Ακόμη κι οι μεθυσμένοι είχαν σωπάσει και την κοίταζαν κατάπληκτοι. «Φίλε, αν πέσεις, ένας άλλος βγαίνει από τη σκιά για να πάρει τη θέση σου! Μαύρο αίμα θα στεγνώσει αύριο στους ηλιόλουστους δρόμους. Τραγουδήστε σύντροφοι, τη νύχτα η Ελευθερία μας ακούει...»

Την ώρα του ρεφρέν, όταν η Μαρλύ άρχισε να κτυπά μαλακά το τραπέζι με τη γροθιά της, κάποιοι δακρυσμένοι πελάτες κοιτάχτηκαν κι άρχισαν να κάνουν το ίδιο, ύστερα κι άλλοι, κι άλλοι, ώσπου καμιά εξηνταριά άνθρωποι κτυπούσαν τα τραπέζια και ψιθύριζαν λόγια μιας άλλης εποχής. Όταν το τραγούδι τελείωσε, ακολούθησαν μερικά δευτερόλεπτα νεκρικής σιωπής. Κι ύστερα ολόκληρο το καφέ ξέσπασε σε χειροκροτήματα. H γυναίκα υπέγραψε μερικά αυτόγραφα, έγραψε αφιερώσεις σε μερικά αντίτυπα του βιβλίου της, έσφιξε μερικά χέρια και κατευθύνθηκε στον σταθμό του Μετρό.