Πόλεμος μη-πολιτισμών

Όπως κάθε κρίση που σέβεται τον εαυτό της, έτσι και η σύγκρουση για τα σκίτσα του Μωάμεθ έδωσε τροφή σε θεωρίες συνωμοσίας. Μερικές είναι διασκεδαστικές, άλλες διδακτικές, όλες είναι κατά κάποιον τρόπο πολιτικά ευπρεπείς.

# H κρίση ήταν μια συνειδητή και μελετημένη προβοκάτσια της ευρωπαϊκής Δεξιάς. Δεξιά ήταν η δανική εφημερίδα που πρωτοδημοσίευσε τα σκίτσα, δεξιά η γερμανική Ντι Βελτ που έσπευσε να τα αναδημοσιεύσει, δεξιά και η γαλλική Φρανς-Σουαρ που έριξε λάδι στη φωτιά. (H αλήθεια είναι ότι η σατιρική Charlie-Hebdo δεν είναι ακριβώς δεξιά, αλλά κάθε κανόνας έχει τις εξαιρέσεις του). Ο στόχος αυτής της συνωμοσίας είναι να καλλιεργηθεί το έδαφος για ένα αντιμουσουλμανικό πογκρόμ, ανάλογο με το αντιεβραϊκό πογκρόμ της δεκαετίας του '30. Όπως είπε άλλωστε ο Γκύντερ Γκρας στην Ελ Παΐς, τα σκίτσα του Μωάμεθ θυμίζουν κάτι αντισημιτικές καρικατούρες που δημοσιεύτηκαν τη ναζιστική περίοδο σε μια διάσημη γερμανική εφημερίδα, την Der Strϋmer. Όπερ έδει δείξαι.

# H ένταση των τελευταίων ημερών ήταν ένα κόλπο των Αμερικανών με πολλούς στόχους. Πρώτον ήθελαν να αποδείξουν τη θεωρία του Χάντινγκτον περί πολέμου πολιτισμών. Δεύτερον, ήθελαν να προετοιμάσουν την κοινή γνώμη για τον επικείμενο βομβαρδισμό του Ιράν και την απομόνωση της Συρίας. Δεν είναι τυχαίο ότι η Κοντολίζα επέρριψε προχθές την ευθύνη σε αυτές τις δύο χώρες για τις διαδηλώσεις και τους εμπρησμούς των πρεσβειών. (Πολύ άκομψο εκ μέρους της, είπε ένας καθηγητής σε μια ραδιοφωνική εκπομπή). Είναι αλήθεια, βέβαια, ότι ο Μπους κράτησε προσεκτική στάση και καταδίκασε τη δημοσίευση των σκίτσων. Αλλά μάλλον το έκανε για ξεκάρφωμα.

# Όλη αυτή η έκρηξη βίας που παρακολουθήσαμε ενορχηστρώθηκε και υποδαυλίστηκε από τα μέσα ενημέρωσης για να αυξήσουν την αναγνωσιμότητα ή τη θεαματικότητά τους. Βλέποντας την κυκλοφορία της να πέφτει, η Φρανς-Σουαρ πιάστηκε από το θέμα των ημερών για να πουλήσει μερικά φύλλα παραπάνω (Μόνο που ο διευθυντής ξέχασε να ενημερώσει τον εκδότη. Όταν λοιπόν ο τελευταίος είδε ξαφνικά το πρωί το επίμαχο φύλλο, έγινε έξαλλος και τον απέλυσε). Την ίδια οπορτουνιστική στρατηγική ακολούθησαν και τα άλλα δυτικά μέσα. Όσο για το Αλ-Τζαζίρα, που μεταδίδει μέρα-νύχτα ρεπορτάζ γύρω από τα σκίτσα ξεσηκώνοντας τους Μουσουλμάνους, το κάνει αποκλειστικά από αίσθηση υψηλού δημοσιογραφικού καθήκοντος.

# H ελευθερία της έκφρασης που διεκδικούν όσοι δημοσίευσαν τα σκίτσα είναι μύθος. Θα τολμούσαν οι ίδιοι αυτοί άνθρωποι να γράψουν κάτι εναντίον του διευθυντή τους; «Αυτό που βλέπουμε δεν είναι μια αντιπαράθεση μεταξύ δύο πολιτισμών, αλλά μεταξύ ενός μη-πολιτισμού και ενός άλλου μη-πολιτισμού», λέει ο Γκρας. H γενναία Αγιαάν Χίρσι Αλί, η σομαλικής καταγωγής ολλανδή βουλευτής που κάλεσε χθες από το Βερολίνο την Ευρώπη να μην υποταχθεί στους φανατικούς, θα πρέπει προφανώς να διαλέξει σε ποιον μη-πολιτισμό ανήκει.