Λόγια ελευθερίας

Σ' αυτή την αίθουσα σύνταξης δεν υπάρχουν τηλέφωνα ούτε Internet. Οι δημοσιογράφοι δεν ενημερώνονται από ειδησεογραφικά πρακτορεία, αλλά από πέντε εφημερίδες που δεν αγοράζουν καν οι ίδιοι. Το δελτίο που μεταδίδουν, πάντως, είναι άρτιο.

Οι φυλακές «Λα Φελιτσίνα» βρίσκονται λίγο έξω από το Σαλούτσο, στο Πιεμόντε της Ιταλίας. Ομολογουμένως, έχουν πολλά πλεονεκτήματα. Πρώτα απ' όλα, είναι ωραίο το περιβάλλον, στους πρόποδες του βουνού. Ύστερα, η διευθύντρια είναι μια νέα κοπέλα, μόλις 35 ετών, που καταλαβαίνει ότι πίσω από τα κάγκελα βρίσκονται άνθρωποι με ανάγκες και δικαιώματα. Όταν λοιπόν μια ομάδα κρατουμένων τής παρουσίασε την ιδέα, τη δέχθηκε αμέσως. Και εξασφάλισε από την κοινότητα οικονομική βοήθεια 1.500 ευρώ για να αγοραστεί ο αναγκαίος εξοπλισμός: μια βιντεοκάμερα, ένας υπολογιστής, δύο μόνιτορ κι ένα μικρόφωνο. Τα υπόλοιπα τα αγόρασαν οι κρατούμενοι με δικά τους έξοδα. Κι έτσι γεννήθηκε το πρώτο δελτίο ειδήσεων αποκλειστικά από φυλακισμένους. Ο τίτλος του, «Λόγια ελευθερίας».

Το δελτίο μεταδίδεται μέσω κλειστού κυκλώματος σε όλα τα κελιά. Ξεκινά κάθε μεσημέρι στις 3.30 ακριβώς και διαρκεί μισή ώρα. Στην αρχή γίνεται μια ανασκόπηση του Τύπου και ακολουθούν ειδήσεις από τη ζωή στη φυλακή, αξιοπερίεργα, αλλά και επίκαιρα θέματα που συλλέγουν οι κρατούμενοι από την ιστοσελίδα των φυλακών της Πάδοβα (www.ristretti.it). Όλοι είναι αυτοδίδακτοι κι έτσι χρειάζεται ένας συντονισμός, που τον έχει αναλάβει ένας δεσμοφύλακας. Δύο Μαροκινοί κρατούμενοι διαβάζουν ειδήσεις στα αραβικά και δύο Αλβανοί στα αλβανικά. Το προϊόν είναι εντυπωσιακό, αν και οι συντελεστές του δελτίου έχουν τον ίδιο αντίπαλο που έχουν και οι κανονικοί δημοσιογράφοι: τον χρόνο. «Μπορούμε να βρισκόμαστε στην αίθουσα σύνταξης μόνο συγκεκριμένες ώρες, από τις 9 ώς τις 11 το πρωί κι από τη μία ώς τις 4 το απόγευμα. Όπως καταλαβαίνετε, χάνουμε τα διαλείμματα», λέει στη Ρεπούμπλικα ο 54χρονος Πανκράτσιο Κιρούτσι, ένας από τους δύο αρχισυντάκτες. «Με τα εργαλεία που έχουμε, το μοντάζ απαιτεί πολύ χρόνο. Αλλά είμαστε ευχαριστημένοι, καταφέρνουμε να σπάσουμε λίγο την τρομερή απομόνωση της φυλακής. Κι ύστερα, μεταδίδουμε ειδήσεις. Το ξέρατε ότι στις φυλακές του Ορβιέτο φτιάχνουν το καλύτερο κρασί; Ή ότι από τα 61.000 άτομα που κρατούνται αυτή τη στιγμή στις ιταλικές φυλακές, τα 16.000 έχουν ψυχολογικά προβλήματα;».

Ευχαριστημένοι είναι και οι 380 κρατούμενοι της «Λα Φελιτσίνα», που διατηρούν μια καλή επαφή με τον έξω κόσμο. Ο επόμενος στόχος είναι να επεκταθεί αυτή η πρωτοβουλία, στο δελτίο ειδήσεων να προστεθούν ταινίες, ντοκιμαντέρ, αθλητικές εκδηλώσεις, μια συνδρομή στο Sky θα βοηθούσε, όπως και η αγορά καλύτερων μηχανημάτων, πιο σύγχρονων, πιο αξιόπιστων. H διευθύντρια των φυλακών, η Μάρτα Κοσταντίνο, τα συζητάει όλα, αλλά έχει ανάγκη από βοήθεια. Μέχρι στιγμής, πάντως, δεν έχει κανένα πρόβλημα. «Τους εμπιστεύομαι και με εμπιστεύονται», λέει.