Eπάγγελμα ταξιτζής

Μια έρευνα για τους ταξιτζήδες είναι ασφαλώς ελλιπής αν δεν λαμβάνει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες του επαγγέλματος στην Ελλάδα. Έτσι κι αλλιώς, πάντως, το θέμα των κριτηρίων με τα οποία επιλέγονται οι πελάτες παραμένει ενδιαφέρον.

Οι γυναίκες προτιμώνται από τους άνδρες. Ένα άτομο εμπνέει μεγαλύτερη ασφάλεια από μια παρέα. Ένας καλοντυμένος πελάτης είναι πάντα προτιμότερος από έναν που είναι ντυμένος ατημέλητα. Αν ο Ντιέγκο Γκαμπέτα και η Χέδερ Χάμιλ παρέμεναν σ' αυτά τα κριτήρια, το βιβλίο τους «Στον δρόμο: Πώς οι ταξιτζήδες προσδιορίζουν την αξιοπιστία των πελατών τους» (εκδ. Russell Sage Foundation) δεν θα είχε λόγο ύπαρξης. Οι δύο συγγραφείς προχωρούν όμως περισσότερο. Συγκρίνοντας τα κριτήρια με τα οποία οι ταξιτζήδες επιλέγουν τους πελάτες τους σε δύο πόλεις με υψηλή εγκληματικότητα, το Μπέλφαστ και τη Νέα Υόρκη, ανακαλύπτουν κάποια κοινά σημεία, αλλά και μεγάλες διαφορές.

Σύμφωνα με τις στατιστικές, ένας Αμερικανός ταξιτζής αντιμετωπίζει 60 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να δολοφονηθεί την ώρα της δουλειάς απ' ό,τι ο μέσος πολίτης και είναι ο πιο ευάλωτος σε επιθέσεις εργαζόμενος μετά τους αστυνομικούς και τους φρουρούς ασφαλείας. Για να περιορίσει τον κίνδυνο, προτιμά καταρχήν τους ηλικιωμένους πελάτες από τους νέους. Αποφεύγει τους μαύρους (κι ας είναι οι περισσότεροι ταξιτζήδες στην Αμερική μετανάστες) για λόγους μάλλον ψυχολογικούς: δεν υπάρχει καμιά ένδειξη ότι οι Αφροαμερικανοί ευθύνονται για περισσότερες επιθέσεις εναντίον των ταξιτζήδων από τους υπόλοιπους πελάτες. Σε κάθε περίπτωση, εάν ένας ταξιτζής στη χώρα αυτή δεχθεί επίθεση με σκοπό τη ληστεία, δεν προσπαθεί να αμυνθεί. Ούτε καταδιώκει στη συνέχεια τον δράστη. H ζωή του είναι πολυτιμότερη από το πορτοφόλι του.

Οι ταξιτζήδες του Μπέλφαστ κρατούν μια αρκετά διαφορετική στάση. Πρώτα απ'όλα, έχουν να αντιμετωπίσουν μια φορτισμένη Ιστορία. Για τον λόγο αυτόν, ένας καθολικός δύσκολα παίρνει ή αφήνει πελάτη σε προτεσταντική περιοχή, και αντιστρόφως. Από τα αυτοκίνητα έχει αφαιρεθεί κάθε διακριτικό στοιχείο που θα μπορούσε να αποκαλύψει την προέλευση από μια «λάθος» περιοχή. Οι περισσότεροι οδηγοί κουβαλούν μαζί τους όπλα και προτιμούν να έχουν τον πελάτη δίπλα τους, παρά πίσω τους. Αν τίποτα απ' όλα αυτά δεν πιάσει, φροντίζουν να «ρίξουν» στη συζήτηση τα ονόματα μερικών παραστρατιωτικών: πολλοί από τους επίδοξους ληστές φοβούνται τη βεντέτα.

Όπως επισημαίνουν οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, πολλοί επιβάτες αρχίζουν να μαθαίνουν αυτά τα κόλπα και να προσαρμόζουν τη συμπεριφορά τους αναλόγως. Μια παρέα ανδρών που ψάχνουν για ταξί βάζουν μια γυναίκα να το σταματήσει. Κάποιος με κακούς σκοπούς φροντίζει να σταματήσει ταξί σε μια «ασφαλή» περιοχή, όπως ένας σιδηροδρομικός σταθμός. Άλλες φορές οι ταξιτζήδες ψυχολογούν τους πελάτες τους, άλλες όχι. H πιο ανατριχιαστική ιστορία που περιγράφεται στο βιβλίο είναι του Κονσταντίν Κοντρατένκο, ο οποίος δολοφονήθηκε τη δεύτερη εβδομάδα αφότου έπιασε δουλειά, στην πρώτη νυχτερινή του βάρδια, από τον μοναδικό πελάτη που πήρε εκείνο το βράδυ.