Mειώνουν οι αμβλώσεις την εγκληματικότητα;

Σ' ένα από τα βιβλία που συζητήθηκαν πολύ φέτος, το «Freakonomics» (Εκδ. William Morrow), ο συγγραφέας Στήβεν Λέβιτ κάνει μια ενδιαφέρουσα σύνδεση ανάμεσα στις αμβλώσεις και την εγκληματικότητα. Ένα ανεπιθύμητο παιδί, γράφει, έχει περισσότερες πιθανότητες να διαπράξει ένα έγκλημα όταν μεγαλώσει από ένα παιδί που οι γονείς του έχουν αποφασίσει να το γεννήσουν και να του αφιερώσουν την αγάπη τους. H νομιμοποίηση των αμβλώσεων, που έγινε το 1973 στην Αμερική με την απόφαση Roe v Wade, εμπόδισε πολλές ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες να οδηγήσουν σε ανεπιθύμητα παιδιά. Δεν είναι λοιπόν περίεργο που δύο δεκαετίες αργότερα η εγκληματικότητα άρχισε να μειώνεται αισθητά.

Δύο οικονομολόγοι της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Βοστώνης, ο Κρίστοφερ Φούτι και ο Κρίστοφερ Γκετζ, έρχονται τώρα να αμφισβητήσουν αυτή τη θέση. Όπως σημειώνουν σε άρθρο τους που δημοσιεύτηκε τον περασμένο μήνα (www.bos.frb.org/economic/wp/wp2005/wp0515.pdf), ο συγγραφέας δεν έλαβε υπόψη στην έρευνά του σημαντικούς παράγοντες. Την επιδημία του κρακ, για παράδειγμα, που εμφανίζεται και υποχωρεί σε διάφορα χρονικά διαστήματα και διάφορες πολιτείες. Ή τον πληθυσμό κάθε πολιτείας. Αν υπεισέλθουν και τέτοια στοιχεία στις εξισώσεις, λένε, η σχέση ανάμεσα στις αμβλώσεις και την εγκληματικότητα αδυνατίζει πολύ, αν δεν εξαφανίζεται εντελώς.

Το ζήτημα είναι πολύπλοκο, και η μαθηματική του περιγραφή αμφιλεγόμενη. Όποιος ενδιαφέρεται περισσότερο για τις επιπτώσεις των αμβλώσεων απ' ό,τι για τα αίτια της εγκληματικότητας στην Αμερική, γράφει ο Εκόνομιστ, μπορεί να ανατρέξει στο παράδειγμα της Ρουμανίας. Το 1966, ο δικτάτορας Τσαουσέσκου απαγόρευσε τις αμβλώσεις, με αποτέλεσμα ο αριθμός των παιδιών ανά γυναίκα να αυξηθεί μέσα σε ένα χρόνο από 1,9 σε 3,7. Ήταν μια απόφαση Roe v Wade από την ανάποδη. Τι έκαναν άραγε αργότερα στη ζωή τους αυτά τα 1,8 ανά γυναίκα επιπλέον παιδιά; Σε μια μελέτη του που θα δημοσιευτεί σε λίγες ημέρες, ο Κρίστιαν Ποπ-Ελέτσις από το Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης επικαλείται κάποια «υποκειμενικά στοιχεία» σύμφωνα με τα οποία παιδιά ορισμένων κοινωνικών στρωμάτων που γεννήθηκαν μετά την απαγόρευση ίσως να διέπραξαν περισσότερα εγκλήματα από εκείνα που είχαν γεννηθεί νωρίτερα. Αυτό βέβαια μπορεί να έχει σχέση και με την αλλαγή των συνθηκών που επικρατούσαν στη χώρα.

Όποια και να είναι η αλήθεια, είτε η εγκληματικότητα συνδέεται ευθέως με τις αμβλώσεις είτε όχι, το ζήτημα έχει εγκυκλοπαιδικό χαρακτήρα. Το δικαίωμα στην άμβλωση αποτελεί κατάκτηση των γυναικών. Οι έφοδοι των φανατικών στις κλινικές όπου πραγματοποιούνται αμβλώσεις είναι εξίσου αποκρουστικές και απαράδεκτες με το δικαίωμα του Σβαρτσενέγκερ να αποφασίζει αν θα πεθάνει ή όχι ένας κρατούμενος. Το ερώτημα δεν είναι αν μετά την εκτέλεση του «Τούκι» Ουίλιαμς θα μειωθούν τα εγκλήματα στην Καλιφόρνια· αλλά πώς είναι δυνατόν, τον 21ο αιώνα, να εκτυλίσσονται τέτοιες σκηνές σε μια δημοκρατική χώρα του δυτικού κόσμου.