H αμερικανική ψυχή σε δέκα λέξεις

Όταν οι Αμερικανοί δεν καταλαβαίνουν μια λέξη, απευθύνονται στο ηλεκτρονικό λεξικό Merriam-Webster's. Από το είδος της έρευνας που έκαναν λοιπόν φέτος, μπορούμε να εισχωρήσουμε στην ψυχή τους.

Inept σημαίνει ανίκανος, ανεπαρκής, ανάρμοστος. H λέξη αυτή ήλθε στο προσκήνιο στις Ηνωμένες Πολιτείες πριν από μερικούς μήνες, όταν η ζωντανή μετάδοση μιας συνέντευξης Τύπου που έδινε ο πρόεδρος Μπους διακόπηκε ξαφνικά από μερικά κανάλια που ήθελαν να επιστρέψουν στο κανονικό τους πρόγραμμα. Ο χαρακτηρισμός έστειλε χιλιάδες Αμερικανούς στα λεξικά και ήλθε δέκατος σε επισκεψιμότητα στον σχετικό κατάλογο που συνέταξε η ιστοσελίδα του Merriam-Webster's.

Ένατη ήλθε η λέξη levee, που σημαίνει «τεχνητό ανάχωμα για την αποτροπή πλημμύρας». H λέξη ήλθε στην επικαιρότητα με αφορμή τον κυκλώνα Κατρίνα και τις επικρίσεις εναντίον των αρχών για εγκληματική έλλειψη προετοιμασίας απέναντι στην προαναγγελθείσα καταστροφή. Με το ίδιο θέμα σχετίζεται και η λέξη refugee (πρόσφυγας), που ήλθε δεύτερη σε επισκεψιμότητα, ίσως επειδή η χρήση της από τις εφημερίδες και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία για να περιγράψει όσους εγκατέλειψαν τα σπίτια τους για να γλιτώσουν από τον κυκλώνα προκάλεσε αντιδράσεις: σύμφωνα με το λεξικό, το ουσιαστικό χρησιμοποιείται κυρίως για κάποιον που διαφεύγει σε μια ξένη χώρα για να αποφύγει τη δίωξη.

Όγδοη σε επισκεψιμότητα ήλθε η λέξη conclave (κονκλάβιο, δηλαδή σύσκεψη κεκλεισμένων των θυρών), λόγω του θανάτου του Πάπα και των διαδικασιών που κινήθηκαν για τη διαδοχή του. Στην έβδομη θέση βρίσκεται μια ελληνική λέξη, η πανδημία, αγγλιστί pandemic, που ήλθε στα χείλη όλων μας όταν φοβόμασταν ότι η γρίπη των πτηνών θα μεταλλαχθεί και θα αφανίσει τον μισό πλανήτη. Για την έκτη σε επισκεψιμότητα λέξη δεν χρειάζονται επεξηγήσεις: το τσουνάμι, ίδιο σε όλες τις γλώσσες, κατέκλυσε τις οθόνες μας όταν σάρωσε τον περασμένο Δεκέμβριο τον Ινδικό Ωκεανό. Ακόμη περισσότεροι Αμερικανοί, όμως, έψαξαν στο λεξικό για να μάθουν τι σημαίνει ένα επίθετο που χρησιμοποίησε ο Σάιμον Κάουελ, παρουσιαστής του δημοφιλούς τηλεοπτικού σώου American Idol, για να χαρακτηρίσει έναν τραγουδιστή: insipid σημαίνει άνοστος, ανούσιος, ατάλαντος.

H τέταρτη θέση καταλαμβάνεται από μια δύσκολη λέξη: filibuster σημαίνει κωλυσιεργία, μια τακτική που απείλησαν να χρησιμοποιήσουν οι Δημοκρατικοί για να μπλοκάρουν τους διορισμούς νέων δικαστών. Τρίτη σε επισκεψιμότητα ήλθε η λέξη contempt (περιφρόνηση), που συνδέθηκε με την άρνηση της δημοσιογράφου Τζούντιθ Μίλερ να αποκαλύψει την πηγή της στην υπόθεση «Πλέιμγκεϊτ». Και στην κορυφή του καταλόγου βρίσκεται μια λέξη που λέει πολλά για τις συλλογικές ανησυχίες των Αμερικανών. Διακόσιες χιλιάδες άνθρωποι αναζήτησαν στο Διαδίκτυο το νόημα της λέξης integrity, δηλαδή «ακεραιότητα». Όπως λέει ο Ραλφ Ουάιτχεντ, καθηγητής δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης, είναι τόσο λίγοι οι δημόσιοι άνδρες στην Αμερική που μπορούν να χαρακτηριστούν ακέραιοι, ώστε ο ίδιος ο ορισμός της λέξης είναι όλο και λιγότερο οικείος...