Σάββατο, Οκτωβρίου 22, 2005

Mόνο οι φιλάργυροι δεν γελούν



Ο Ουμπέρτο Έκο δεν μπορεί να κρύψει τον ενθουσιασμό του για την ταινία που είδε την περασμένη εβδομάδα. «Αν με ρωτούσαν για τι πράγμα μιλάει ο Δάντης», λέει στο περιοδικό Λ'Εσπρέσσο, «θα απαντούσα: για κάποιον που πήγε στην Κόλαση, στο Καθαρτήριο και στον Παράδεισο. Κι αυτό είναι αρκετό για να καταλάβει κανείς ότι η Θεία Κωμωδία είναι ένα σημαντικό έργο. Στην ερώτηση όμως για τι μιλάει ο Μπενίνι στην τελευταία του ταινία, πρέπει να απαντήσω: για κάποιον που είναι τόσο ερωτευμένος με τη γυναίκα του ώστε τη σώζει από τον θάνατο. Κι αυτό δεν αποδίδει δικαιοσύνη στην ταινία».

H ταινία «H τίγρις και το χιόνι» πήρε τον τίτλο της από έναν πίνακα του Χοκουσάι, ενός ιάπωνα καλλιτέχνη που έζησε ανάμεσα στον 18ο και τον 19ο αιώνα. Οι λογοτεχνικές αναφορές είναι άφθονες: Μοντάλε, Ναζίμ Χικμέτ, Μαγιακόφσκι, Άδωνις, Νερούδα, Ελυάρ, Στανισλάφσκι, Πάουντ, Λεβί-Στρως. Αλλά το θέμα είναι ένα και αιώνιο: ο έρωτας. Ο έρωτας στα χρόνια του πολέμου, που αρχικά επρόκειτο να είναι ο πόλεμος μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, αλλά τελικά προτιμήθηκε ο πόλεμος του Ιράκ. Στη Βαγδάτη πηγαίνει ο πρωταγωνιστής ζωσμένος με φάρμακα για να σώσει τη γυναίκα που αγαπάει, και οι Αμερικανοί τον παίρνουν για καμικάζι. Οι σκηνές που εκτυλίσσονται είναι τραγικές και κωμικές, ο Μπενίνι καταφέρνει πάλι να βγάλει γέλιο από ένα δράμα, όπως είχε κάνει με το «H ζωή είναι ωραία». Το συναίσθημα, λέει στην κουβέντα του με τον Έκο που οργάνωσε το Λ'Εσπρέσσο, είναι το πιο ανατρεπτικό πράγμα στον κόσμο, το πιο επαναστατικό, το πιο δυνατό. Το συναίσθημα σε πηγαίνει εκεί όπου κανείς δεν θα τολμούσε να πάει. Μα το πιο σημαντικό πράγμα είναι το σώμα. Στην ταινία αυτή, η πιο κωμική στιγμή είναι ταυτόχρονα και η πιο τραγική: είναι το σώμα ενός κωμικού σε μια τραγική κατάσταση.

Υπάρχουν κωμικοί, παρατηρεί ο Έκο, που ακριβώς επειδή είναι κωμικά ζώα, δεν αγαπιούνται. Υπάρχουν άλλοι που προσπαθούν απελπισμένα να αγαπηθούν, όπως ο Γούντυ Άλλεν. Ο Μπενίνι, πάλι, έχει σε όλες του τις ταινίες ερωτικές επιτυχίες. Ίσως λοιπόν το σημαντικότερο στοιχείο της αρρενωπότητας δεν είναι η ομορφιά, αλλά η ικανότητα να κάνεις τον άλλο να γελά. Πες μας, Ρομπέρτο: το κάνεις επίτηδες, ή σου βγαίνει αυθόρμητα; «Όχι, όχι, δεν το κάνω επίτηδες. Θα ντρεπόμουν πολύ. Έτσι μου βγαίνει, γιατί οι ιστορίες μου γεννιούνται μαζί με την αφήγησή τους. Όταν γελάς αφήνεσαι ελεύθερος, γυμνώνεσαι, ανακαλύπτεις τον εαυτό σου. Όταν γελάς, βλέπεις λίγο την ψυχή σου. Όταν γελάς κινείσαι, πετάς σαν τα πουλιά, αφήνοντας στη γη πράγματα που οι άλλοι μπορούν να δουν, ίσως και να μαζέψουν. Μόνο οι φιλάργυροι δεν γελούν, κι εκείνοι που δεν έχουν τίποτα να προσφέρουν».

7 Comments:

At 23/10/05 2:55 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

" ..lasciate ogne speranza voi ch'intrate. "
( ..εγκαταλείψτε κάθε ελπίδα όσοι μπαίνετε. )

Inferno, Canto 3, στίχος 9,
Comedia Divina, Dante.

Υ.Γ.
Επειδή μου είναι παντελώς αδιάφορος ο καιροσκόπος γελωτοποιός Μπενίνι με τις αμπελοφιλοσοφίες του, στέκομαι μόνο στη βλασφημία του Ουμπέρτο Έκο να τον συγκρίνει - άκουσον, άκουσον ! - με τον Γούντι Άλλεν, αλλά και - θου Κύριε !! - με τον Δάντη.

La vita e misera !

 
At 23/10/05 3:43 μ.μ., Blogger Μιχάλης Μητσός said...

Στον έναν είναι παντελώς αδιάφορος ο Μπλαιρ, στον άλλον ο Μπενίνι... Τι σου έκανε ο άνθρωπος, ρε Κοσμοπολίτη; Και πού να διάβαζες το τέλος της κουβέντας, όπου ο Μπενίνι λέει ότι αισθάνεται λίγο αμήχανα από τη σύγκρισή του με τον Δάντη, κι ο Εκο του λέει παιχνιδιάρικα: "Γιατί, σου πέφτει λίγος;"

 
At 23/10/05 3:59 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Χα Χά ! Λένε και τέτοια ; !

Porca miseria !

 
At 24/10/05 8:38 π.μ., Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Η διαφορά μεταξύ Μπενίνι και Μπλερ είναι ότι ο πρώτος είναι ερασιτέχνης καιροσκόπος γελωτοποιός και ο δεύτερος επαγγελματίας. Μα είναι γυναίκα αυτή που έχει;;;

 
At 24/10/05 8:52 π.μ., Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Καί, Μιχάλη, ξέρω ότι δεν είναι στα θέματά σου αλλά, μπορείς να πείς σε κάποιο καλό δημοσιογράφο να μελετήσει το πρόβλημα που αναδεικνύεται στο μπλογκ του Τα μυστικά του Κόλπου (Πάνου) και στο δικό μου και αφορά στο ΕΓΚΛΗΜΑ της επέκτασης του αεροδρομίου ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ στη θάλασσα ΧΩΡΙΣ μελέτες περιβαλοντικών επιπτώσεων!!;; (Ή με μελέτες σαν κι αυτή του λιμανιού που ανέβασα στο τελευταίο ποστ, με το ποτάμι να χύνεται ΣΤΗ ΜΠΟΥΚΑ)

 
At 24/10/05 10:50 π.μ., Blogger Μιχάλης Μητσός said...

Το έχω κάνει ήδη Ημίαιμε

 
At 24/10/05 11:29 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Πάνο,

α - που κολλάει το " basta ! "΄; !
Αν διαφωνείς με την άποψη μου για τον Μπενίνι, και κυρίως για τη σύγκριση του με τον Δάντη, δικαίωμα σου.

β - Αν θυμάμαι καλά, στη Δεύτερη Πράξη Σκηνή Τέσσερα του Romeo and Juliette δεν υπάρχει πουθενά η συγκεκριμένη..ευγενική προτροπή για σιωπή.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home