Aστυνομικό κράτος

«Δεν υπήρχε φυσικά τρόπος να γνωρίζεις κατά πόσον παρακολουθείσαι μια δεδομένη στιγμή. Το πόσο συχνά, ή σε ποιο σύστημα, παρακολουθούσε κάποιον η Αστυνομία της Σκέψης ήταν αντικείμενο εικασιών. Πολλοί μάλιστα πίστευαν ότι παρακολουθούνταν όλοι, συνεχώς».

Το παραπάνω απόσπασμα ανήκει βέβαια στο προφητικό βιβλίο του Τζωρτζ Όργουελ με τίτλο «1984». Και η Ιντιπέντεντ το ανέσυρε χθες με αφορμή τη δημοσιοποίηση του τελευταίου αντιτρομοκρατικού νομοσχεδίου της βρετανικής κυβέρνησης, που δίνει μεταξύ άλλων το δικαίωμα στην αστυνομία να κρατά ώς και 90 ημέρες (από 14 ημέρες που είναι σήμερα) έναν ύποπτο για τρομοκρατία, χωρίς να του απαγγείλει κατηγορία. Δεν είναι τυχαίο ότι ο Όργουελ ήταν Βρετανός πολίτης, σχολιάζει η καλή εφημερίδα. Γνώριζε έτσι πολύ καλά ότι οι συμπατριώτες του χαρακτηρίζονταν ανέκαθεν από μια παθητικότητα απέναντι στην κυβέρνησή τους. Και ότι η τελευταία μπορούσε πάντα να εκμεταλλευθεί αυτήν τη στάση για να δημιουργήσει χωρίς μεγάλη αντίσταση ένα αστυνομικό κράτος.

Ανάλογα μέτρα έχει λάβει βέβαια και ο Μπους. Όλο και κάτι κινείται όμως στην Αμερική, όλο και κάποιο άρθρο γράφεται στις εφημερίδες για την παραβίαση των ατομικών δικαιωμάτων, όλο και κάποια διαδήλωση γίνεται για την κρατική καταστολή. Στη Βρετανία, αντίθετα, το περισσότερο που μπορεί να κάνει ένας πολίτης είναι να στείλει μια επιστολή σε μια εφημερίδα με την υπογραφή «Yours outraged», κάτι σαν «Οργισμένα δικός σας». Ακόμη κι αν ήθελε όμως να διαδηλώσει μπροστά στο Κοινοβούλιο, δεν θα μπορούσε - με βάση τα τελευταία μέτρα - να πλησιάσει σε απόσταση μικρότερη του ενός χιλιομέτρου. Οι δυνάμεις της τάξης έχουν επίσης κάθε δικαίωμα να λαμβάνουν και να αποθηκεύουν τα αποτυπώματα και το DNA οποιουδήποτε συλλαμβάνεται για οποιονδήποτε λόγο, ακόμη και αν αποδεικνύεται ότι είναι αθώος. Την ώρα που η αστυνομία κατηγορείται ότι σκότωσε εν ψυχρώ έναν αθώο και άοπλο Βραζιλιάνο, βλέπει τις εξουσίες της να αυξάνονται ακόμη περισσότερο. Την ώρα που η κυβέρνηση προστατεύει με κάθε τρόπο την ιδιωτικότητα των θεσμών, παραβιάζει όλο και πιο κατάφωρα την ιδιωτικότητα των πολιτών.

Μία άλλη διάταξη του νέου νομοσχεδίου που προκαλεί μεγάλες αντιδράσεις είναι η δυνατότητα έκδοσης υπόπτων για τρομοκρατία σε χώρες όπου επιτρέπονται τα βασανιστήρια. Ακόμη και η Αμερική του Μπους δεν τόλμησε να νομιμοποιήσει αυτή τη διαδικασία: οι περίφημες πτήσεις της CIA γίνονταν με πλήρη μυστικότητα, κι όταν αποκαλύφθηκαν από τον Τύπο σταμάτησαν. H Γερμανία δεν επιτρέπει τέτοιες απελάσεις, η Ιταλία παρέχει προστασία όταν υπάρχει κίνδυνος δίωξης του υπόπτου στη χώρα του, η Γαλλία απαγορεύει την απέλαση κάποιου στον οποίο έχει παρασχεθεί πολιτικό άσυλο και η Ισπανία έκρινε πρόσφατα ότι δεν πρέπει να εκδοθεί ένας Κούρδος στην Τουρκία, αφού κινδυνεύει να κακοποιηθεί. Είναι δυνατόν να μην καταλαβαίνει ο Τόνυ Μπλαιρ ότι η μετατροπή της χώρας του σε αστυνομικό κράτος θα ήταν μια μνημειώδης νίκη των τρομοκρατών;