Οι πιο υπάκουες ανταμείβονται

Τους πετάνε στην έρημο. Τους κλείνουν πίσω από συρματοπλέγματα. Προχθές τους έκαψαν ζωντανούς. Αλλά εκείνοι επιμένουν να ονειρεύονται την Ευρώπη.

Την πρώτη φορά που ο Πορτογάλος δημοσιογράφος Πάουλο Μούρα επισκέφθηκε το δάσος Μισνάνα, κοντά στην Ταγγέρη, ζούσαν εκεί 3.000 πρόσφυγες. Πολλοί βρίσκονταν εκεί πέντε χρόνια, άλλοι λιγότερο. Κάθε μέρα έψαχναν τρόπο να περάσουν απέναντι. Ύστερα όμως η διαμονή τους έγινε επικίνδυνη, κάθε τόσο πλάκωνε η αστυνομία και σκότωνε μερικούς, κι έτσι αναζήτησαν νέα κρησφύγετα. Άλλοι πήγαν κοντά στη Θέουτα, άλλοι έφυγαν προς το Νότο, στη Δυτική Σαχάρα, για να προσπαθήσουν να περάσουν από εκεί στη Φουερτεβεντούρα, παρ' όλο που εκεί ο ωκεανός είναι ακόμη πιο επικίνδυνος. Κάθε χρόνο χιλιάδες άνθρωποι περνούν στην Ισπανία κι άλλες τόσες χιλιάδες πνίγονται στον δρόμο. Οι πιθανότητες επιτυχίας είναι πενήντα πενήντα.

H θρησκεία παίζει σημαντικό ρόλο σ' αυτή την περιπέτεια, λέει στην Ντερ Στάνταρντ ο Μούρα, που ασχολείται πάνω από τρία χρόνια και έχει γράψει πολλά ρεπορτάζ για τους λαθρομετανάστες. Οι πάστορες, ιδιαίτερα από την Προτεσταντική «Πεντηκοστιανή Εκκλησία», ασκούν μεγάλη επιρροή σ' αυτούς τους ανθρώπους, τους δίνουν πρακτικές συμβουλές και τους ενθαρρύνουν να συνεχίζουν τις προσπάθειές τους. H θρησκεία τους στηρίζεται στην υπόσχεση της ευημερίας και στη θέληση του Θεού να αναζητήσουν μια καλύτερη ζωή εδώ και τώρα. Οι περισσότεροι Αφρικανοί μετανάστες είναι από τη Νιγηρία, μια χώρα που μπορεί να είναι πλούσια, αλλά δεν προσφέρει καμιά ευκαιρία στους κατοίκους της να ανέλθουν στην κοινωνική ιεραρχία, να βρουν δουλειά, να κερδίσουν αρκετά χρήματα. Το μόνο που τους μένει λοιπόν είναι να φύγουν, αρκεί βέβαια να έχουν κάποια χρήματα, οι πιο φτωχοί μένουν πίσω. Ορισμένες οικογένειες πουλούν τα σπίτια τους για να πληρώσουν τη Μαφία να στείλει ένα από τα παιδιά τους στην Ευρώπη. Ιδιαίτερα ευάλωτες είναι οι γυναίκες, που υπογράφουν συμφωνίες ότι χρωστούν 40.000 δολάρια, κάτι που σημαίνει ότι είναι σκλάβες για την υπόλοιπη ζωή τους. Δεν καταλαβαίνουν ότι θα γίνουν πόρνες, ελπίζουν ότι θα βγάλουν τα χρήματα δουλεύοντας ως γκαρσόνες ή κομμώτριες. Τελετουργίες βουντού και απειλές κατά των οικογενειών τους εξασφαλίζουν τη σιωπή τους.

H ζωή στο δάσος είναι αυστηρά δομημένη, λέει ο Μούρα. Οι αρχηγοί εισπράττουν ή κλέβουν χρήματα, τρόφιμα και ρούχα από τους άλλους. Κάθε κορίτσι έχει ένα «σύζυγο» που είναι υπεύθυνος γι' αυτήν. Οι πιο υπάκουες ή οι πιο όμορφες ανταμείβονται από τη Μαφία με ένα εισιτήριο για την Ευρώπη. Ένα άλλο τέχνασμα της Μαφίας είναι να μένουν οι κοπέλες έγκυοι. Αν το παιδί γεννηθεί στο δάσος, έχασαν. Αν όμως γεννηθεί στην Ισπανία, μπορούν να μείνουν εκεί για έξι μήνες. Πολλοί καθολικοί ιερείς γνωρίζουν το πρόβλημα και προσπαθούν να βοηθήσουν παρέχοντας στέγη και φροντίζοντας τα παιδιά. Αλλά δεν μπορούν να κάνουν πολλά, είναι κι αυτοί μέρος του συστήματος.