Σάββατο, Σεπτεμβρίου 24, 2005

Γελά ο Θεός με τον Pούσντι;



Με την ενεργό ανάμειξή του στην προεκλογική εκστρατεία της Γερμανίας, ο Γκίντερ Γκρας μπορεί και να επηρέασε κάποιον ψηφοφόρο, συμβάλλοντας έτσι στη Μεγάλη Ανατροπή. Επικρίθηκε όμως από συναδέλφους του για σύγχυση αρμοδιοτήτων. Ενας άλλος προβεβλημένος συγγραφέας τώρα, που βρίσκεται εδώ και χρόνια στο στόχαστρο των φανατικών επειδή παραβίασε τους κανόνες της θρησκείας του, κατηγορείται ότι ξέχασε τη θεμελιώδη αρχή της λογοτεχνίας, δηλαδή τον πλουραλισμό, και έγινε κι αυτός ένας αληθινός «πιστός». Πρόκειται για τον Σαλμάν Ρούσντι, που συνόδευσε την έκδοση του τελευταίου του βιβλίου με σειρά άρθρων υπέρ της μεταρρύθμισης του ισλάμ.

Το μεγαλείο του μυθιστορήματος, είχε πει ο Μίλαν Κούντερα παραλαμβάνοντας το 1985 το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ιερουσαλήμ, είναι η ικανότητά του να στεγάζει πολλούς ηθικούς κόσμους, που αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλον χωρίς να χρειάζεται να υποταχθούν κάποιοι απ' αυτούς σε ένα οριστικό και αδιαμφισβήτητο συμπέρασμα. «Το μυθιστόρημα είναι ένας φανταστικός Παράδεισος όπου κανείς δεν κατέχει την αλήθεια, ούτε η Άννα ούτε ο Καρένιν, αλλά όπου τόσο η Άννα όσο και ο Καρένιν έχουν το δικαίωμα να εκφραστούν». Ο Ρούσντι δεν υπηρετεί πλέον δυστυχώς αυτό τον ρόλο, υποστηρίζει στην «Γκάρντιαν» ο εφημέριος και καθηγητής Φιλοσοφίας Τζάιλς Φρέιζερ. H εμμονή του στην ηθική ασθένεια του ισλάμ, για την οποία πρέπει να βρεθεί επειγόντως ένα φάρμακο, έχει εκμηδενίσει την απόσταση που θα έπρεπε να έχει από τα πράγματα. Ο διανοούμενος έχει δώσει τη θέση του στον πιστό. «Ο άνθρωπος σκέπτεται, ο Θεός γελά», λέει ένα εβραϊκό ρητό, υπονοώντας ότι η προσπάθεια του ανθρώπου να αναζητήσει μια ενιαία απάντηση στα προβλήματα του κόσμου είναι μάταιη. Τα τελευταία καμώματα του Ρούσντι - γράφει ο εφημέριος - θα πρέπει να διασκεδάζουν τον Θεό πολύ.

Ο τρομερός «Ινδός με βρετανικό διαβατήριο» βρίσκεται έτσι ανάμεσα σε δύο πυρά. Οι εξτρεμιστές του ισλάμ τον σιχαίνονται επειδή είναι πολύ πλουραλιστής και οι οπαδοί της διανοητικής καθαρότητας τον επικρίνουν επειδή δεν είναι αρκετά πλουραλιστής. Οι πρώτοι θέλουν να τον σκοτώσουν επειδή προσέβαλε τη θρησκεία και οι δεύτεροι επειδή προσέβαλε τη λογοτεχνία. Αλλά ο Ρούσντι έχει πάρει τις αποφάσεις του, δεν φοβάται πια τα όπλα, ούτε τα πραγματικά ούτε τα συμβολικά. H στράτευσή του, άλλωστε, δεν είναι σημερινή: ο Γάλλος βιβλιοκριτικός Πιερ Ασουλίν μάς θυμίζει ότι έχουν περάσει κιόλας 15 χρόνια από εκείνο το παθιασμένο «Χαμόγελο του ιαγουάρου» με το οποίο ο Ρούσντι υπερασπιζόταν τους Σαντινίστας. Αλλά αυτή η στράτευση δεν τον εμποδίζει να γράφει υπέροχα βιβλία, όπως «Ο Χαρούν και η θάλασσα των παραμυθιών» ή «Ο τελευταίος στεναγμός του Μαυριτανού». Ούτε άλλωστε να κάνει, μαζί με τη γοητευτική γυναίκα του, υπέροχη παρέα. Έτσι λένε τουλάχιστον.




5 Comments:

At 24/9/05 1:42 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Καλημέρα/ Καλησπέρα σε άπαντες. Είδα φως και ..μπήκα! Απόλαυσα τη ζωντάνια προηγούμενων συζητήσεων, «τσίμπησα» και παρατώ τον αγαπημένο ρόλο του λαθραναγνώστη.
Ξεστομίζω λοιπόν τη δική μου μικρή πικρή αλήθεια- το συγγραφικό έργο του Ρουσντι ουδέποτε με ενθουσίασε. Ως «προβοκάτορας», «βέβηλος», «σατανικός» κέντρισε το ενδιαφέρον, αλλά ο τύπος του διανοούμενου- μαϊντανού πλέον τουλάχιστον με απωθεί, όπως από την άλλη πλευρά και τα κηρύγματα ρασοφόρων και τα αξιώματα του τύπου «ο Θεός γελά, όταν ο άνθρωπος σκέφτεται».
Πείτε με μαζοχιστή, αλλά γουστάρω να τρώω τα μούτρα μου, παραβιάζοντας κανόνες κι ας χαρίζω γέλιο στον όποιο τύπο εκεί πάνω.
Και …πάω πολύ, κατά την λαϊκιστική ορολογία του δικού μας Αθηνων και Πάσης …Μωροφιλοδοξίας και Αερολογίας, συγγραφείς που σπάνε τον γυάλινο πύργο και μετέχουν ενεργά- ρισκάροντας να καταντήσουν και μαϊντανοί.
Η σιωπή -των πεφωτισμένων ιδίως- είναι συνενοχή σε μεγαλύτερα εγκλήματα. Και οι ταμπέλες «στρατευτηκε, παραστρατησε, έκανε εκπτώσεις στη λογοτεχνική αξία στο βωμό της πολιτικολογίας» που προσδίδονται άκριτα, με έχουν κουράσει. Ήμαρτον! Δεν εκτιμω τον Ρουσντι ως συγγραφεα, αλλα κερδίζει την ψήφο μου για το «τζερτζελο με ουσία» που προκαλεί -και το καλό γούστο του. Με την Πάτμα στο πλάϊ στοιχηματίζω θα πάρει τη ρεβάνς γελιου από τον Κυριο του άνω πατώματος.

 
At 24/9/05 3:10 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

"..the novel is sacred" ! λέει στο άρθρο του ο εφημέριος. Και έχει δίκιο βέβαια. Μόνο που ξεχνά ότι για να έχει ο ίδιος την ελευθερία να εκστομίζει τέτοιες "σατανικές κουβέντες" χωρίς να τον επικηρύξει η Εκκλησία, αυτό οφείλεται στη Μεταρρύθμιση και, κυρίως, στο Διαφωτισμό. Και τώρα επιτίθεται στον Ρούσντι επειδή προτείνει Μεταρρύθμιση και Διαφωτισμό στο Ισλάμ !
Οι μουλάδες βρήκαν τον πιο ανέλπιστο σύμμαχο.

 
At 24/9/05 7:55 μ.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Υπηρξαν κατα καιρους διαννουμενοι που οχι μονο δεν σιωπησαν αλλα και υποστηριξαν μεγαλα εγκληματα.
Οι ναζιστες μαρτιν χαιντεγκερ, καλρ σμιτ, και ερνστ γιουνγκερ,
οι φασιστες τζεντιλε και εβολα,
τους κομμουνιστες δεν τους αναφερω καν ηταν και ειναι αμετρητοι.
Μεταξυ αυτων και κεινων που σιωπουν προτιμω τους δευτερους.

 
At 24/9/05 8:11 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Θα μου πείτε, γούστα είν'αυτά.
Εμένα μου φαίνεται κάκιστος συγγραφέας ο μπαγάσας!
Βέβαια, δε βγάλανε γι'αυτό φατβά οι μουλάδες. Ούτε το δικαίωμα παρέμβασης ενός καλλιτέχνη στα δημόσια πράγματα είναι ανάλογο με το ταλέντο του, ούτε το πόσο ωραία γράφει μπορεί να είναι δείκτης του πόσο σωστή είναι η γνώμη του για τα εγκόσμια ή τα θεία.
Αλλά, είναι ατάλαντος ρε γαμώτο! Τελείως χάλια! Μάπα, μάπα! :-))

 
At 26/9/05 9:02 π.μ., Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Νοιώθω ως ημίαιμος που κοιτά τη βιτρίνα του βιβλιοπωλείου και θαυμάζει τους ανθρώπους που ζούν με όλη αυτή τη πνευματική τροφή στα ράφια. Συγνώμη παιδιά, περνώ το δρόμο, απέναντι άνοιξε κρεοπωλείο!

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home