Δευτέρα, Σεπτεμβρίου 19, 2005

H κληρονομιά του '68



H «μακρά πορεία μέσα από τους θεσμούς» που οραματιζόταν ο Ρούντι Ντούτσκε ολοκληρώθηκε. Την εξουσία στη Γερμανία διεκδικεί -με κομμένα όμως τα φτερά -μία πολιτικός που η ζωή της δεν σημαδεύτηκε από το 1968, αλλά από το 1989.

H οικονομία δεν ήταν ποτέ το δυνατό σημείο της γενιάς του '68, η οποία σιχαινόταν τον όρο «διαχείριση» και προτιμούσε να μιλά για ανατροπή. Όταν ανέλαβε λοιπόν την εξουσία στη Γερμανία, το 1998, προσπάθησε να προωθήσει κάποιες μεταρρυθμίσεις σε συμφωνία με τα συνδικάτα, και όχι με τις πραγματικές ανάγκες της κοινωνίας. H προσπάθεια σύντομα εγκαταλείφθηκε. Και όταν, μετά τις εκλογές του 2002, ο καγκελάριος Σρέντερ επανέφερε στο προσκήνιο ένα πακέτο κοινωνικών μεταρρυθμίσεων με τον τίτλο «Ατζέντα 2010», είχε χάσει πια την αξιοπιστία του. Ο κοκκινοπράσινος συνασπισμός είχε καταλάβει ότι ο «Τρίτος Δρόμος» δεν είναι μια ουτοπία, ότι η συμφιλίωση του κράτους και της αγοράς είναι δυνατή, ότι η δημιουργία μιας ελαστικής και δυναμικής αγοράς εργασίας δεν έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση τον θατσερισμό. Αλλά ήταν πια αργά. H χθεσινή του εκλογική υποχώρηση οφείλεται πάνω απ' όλα στις παλινωδίες και στην ατολμία του σε αυτό το μέτωπο. Το γεγονός ότι η υποχώρηση αυτή δεν συνοδεύτηκε από νίκη των αντιπάλων του, οφείλεται στην αλαζονεία και στην υπερβολική αυτοπεποίθηση των τελευταίων.

Παλινωδίες, αλλά περισσότερο κατανοητές με δεδομένο το βαρύ παρελθόν της χώρας, παρουσίασε τα τελευταία επτά χρόνια και η εξωτερική πολιτική της γερμανικής κυβέρνησης. Όπως γράφει στο βρετανικό περιοδικό Πρόσπεκτ ο Χανς Κουντνάνι, που ετοιμάζει ένα βιβλίο για τη γενιά του '68 στη Γερμανία, στο πεδίο αυτό συγκρούστηκαν δύο αντιλήψεις: ο ιδεαλισμός του Γιόσκα Φίσερ, που στηριζόταν στα μαθήματα του Άουσβιτς, και ο ρεαλισμός του Γκέρχαρντ Σρέντερ, που ήταν βασισμένος στα συμφέροντα της Γερμανίας. Είναι χαρακτηριστικές οι διαμάχες στις οποίες ενεπλάκησαν οι δύο πολιτικοί τους τελευταίους μήνες της κυβερνητικής τους συνεργασίας. Ο καγκελάριος επικρίθηκε για τις στενές του σχέσεις με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και για την υποστήριξή του προς την άρση του εμπάργκο όπλων απέναντι στην Κίνα. Ο υπουργός Εξωτερικών κατηγορήθηκε επειδή υποστήριξε τη χαλάρωση των απαιτήσεων για βίζα προς τους επισκέπτες από την Ανατολική Ευρώπη και επειδή έδωσε εντολή στο υπουργείο Εξωτερικών να σταματήσει να δημοσιεύει νεκρολογίες Γερμανών διπλωματών που υπηρέτησαν στη ναζιστική περίοδο.

Το πεδίο, πάντως, στο οποίο αφήνει σαφέστερα τα ίχνη του ο απερχόμενος συνασπισμός, και κυρίως η Πράσινη συνιστώσα του, είναι χωρίς αμφιβολία το κοινωνικό. H σταδιακή εγκατάλειψη της πυρηνικής ενέργειας, η καθιέρωση «οικολογικού» φόρου στα καύσιμα και η μεταρρύθμιση των νόμων για την ιθαγένεια συνιστούν κατακτήσεις που δύσκολα θα ανατραπούν.




7 Comments:

At 19/9/05 12:30 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Ο κοκκινοπράσινος συνασπισμός είχε καταλάβει ότι ο «Τρίτος Δρόμος» δεν είναι μια ουτοπία, ότι η συμφιλίωση του κράτους και της αγοράς είναι δυνατή, ότι η δημιουργία μιας ελαστικής και δυναμικής αγοράς εργασίας δεν έχει ως απαραίτητη προϋπόθεση τον θατσερισμό. Αλλά ήταν πια αργά. H χθεσινή του εκλογική υποχώρηση οφείλεται πάνω απ' όλα στις παλινωδίες και στην ατολμία του σε αυτό το μέτωπο. Το γεγονός ότι η υποχώρηση αυτή δεν συνοδεύτηκε από νίκη των αντιπάλων του, οφείλεται στην αλαζονεία και στην υπερβολική αυτοπεποίθηση των τελευταίων.
Α, αυτός ήταν ο "τρίτος δρόμος"; Η ανάκληση όλων των κατακτήσεων των εργαζόμενων στη μεταπολεμική περίοδο, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση χωρίς να θιγεί η αύξηση κερδών των αφεντικών; Και όλο αυτό, όταν στις βορειοευρωπαϊκές χώρες που δε χρειάστηκε να ξηλωθούν και τα πάντα, τα αφεντικά μια χαρά περνούν, και η κρίση ξεπερνιέται;
-Ο κυβερνητικός συνασπισμός έχασε γιατί δεν τσάκισε τόσο αποφασιστικά το "κοινωνικό κράτος". Οι χριστιανοδημοκράτες δεν κέρδισαν επειδή ήταν αλλαζόνες.
Αυτές τις εκτιμήσεις μεταφέρει ο Μιχάλης για το εκλογικό αποτέλεσμα. Μου θυμίζουν τις εκτιμήσεις του Ζισκάρ μετά το φούμο που έφαγε το κακομοίρικο "ευρωσύνταγμα" στη Γαλλία. Μήπως χρειάζεται να σοβαρευτούμε λίγο;

 
At 19/9/05 12:46 μ.μ., Blogger Μιχάλης Μητσός said...

Τώρα τι σχέση έχει η "συμφιλίωση του κράτους και της αγοράς", για την οποία μίλησα εγώ, με το "αποφασιστικό τσάκισμα του κοινωνικού κράτους", μόνο το Μαύρο Πρόβατο ξέρει. Επειδή όμως "πρέπει να σοβαρευτούμε", μήπως θα μπορούσε ο σύντροφος να μας πει πώς αντιμετωπίζεται η απειλή μιας επιχείρησης ότι θα απολύσει όλο τον κόσμο, θα κλείσει το μαγαζί και θα μετακομίσει σε χώρες με πολύ μικρότερο κόστος εργασίας; (κάτι ξέρουν και οι πρώην εργαζόμενοι της Goodyear) Με διαδηλώσεις και πικετοφορίες; Με παχιά λόγια για την κακή παγκοσμιοποίηση; Η με μια προσπάθεια σύνθεσης των συμφερόντων;

 
At 19/9/05 12:56 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

καλό είναι να μην αντιμετωπίζουμε τις διαμαρτυρίες των απελπισμένων εργαζόμενων (ανέργων) με ειρωνεία, ως αποτυχημένες κυβερνητικές προτάσεις.
Κατά τα άλλα, ναί, να κάνουμε σύνθεση συμφερόντων. Δηλαδή;; Προχώρησε το παράδειγμα της Goodyear...

 
At 20/9/05 2:08 π.μ., Anonymous Ανώνυμος said...

Αν σοβαρευτούμε τότε μόνο ένα συμπέρασμα μπορούμε να βγάλουμε: ότι καμία σύνθεση συμφερόντων μεταξύ των εργαζομένων και των αφεντικών τους μπορεί να γίνει. Αυτό είναι ουτοπικό.
Δηλαδή τα συμφέροντα των φτωχών μαύρων που σαρώθηκαν από την Κατρίνα μπορούν να συντεθούν με αυτά των πετρελαιάδων του Μπους;
Ας είμαστε σοβαροί όσο ένα κόμμα δεν αμφισβητεί το καπιταλιστικό κέρδος τότε παραμένει στο αστικό στρατόπεδο. Το SPD είχε δύο δρόμους: ή να συμφιλιωθεί με το κεφάλαιο και να επιτεθεί στις εργατικές κατακτήσεις ή να υπερασπιστεί το κοινωνικό κράτος και να συγκρουστεί με το κεφάλαιο. Όμως την αλήθεια την είπε ο πράσινος Φίσερ σε ένα συνέδριο του κόμματός του: δεν μπορύμε χωρίς τους επιχειρηματίες. Αυτοί θα δημιουργήσουν τις θέσεις εργασίας.
Σήμερα λοιπόν δύο στρατόπεδα υπάρχουν: το ένα περιμένει την ανάπτυξη και τις θέσεις εργασίας από το ανεξέλεγκτο κεφάλαιο και γι'αυτό του προσφέρει ό,τι ζητήσει από μείωση φορολογίας μέχρι αύξηση ορίου απολύσεων. Το άλλο αμφισβητεί το καπιταλιστικό κέρδος ως πηγή προόδου όλης της κοινωνίας και πιστεύει ότι τα συμφέροντα των εργαζομένων μπορούν να προστατευθούν μόνο με ένα δικαιότερο φορολογικό σύστημα, την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους και βέβαια την αύξηση των δημοσίων επενδύσεων. Στο πρώτο ανήκουν SDP. CDU, FDP και οι Πράσινοι. Στο δεύτερο το Αριστερό Κόμμα που έφτασε στο 8,7%.
Ας είμαστε σοβαροί λοιπόν. Η επιχείρηση που απειλεί ότι θα παει στο εξωτερικό το κάνει ανενόχλητη γιατί ξέρει ότι κανείς δεν θα της πει τίποτα. Για ποια σύνθεση συμφερόντων μιλάμε όταν ο μόνος τρόπος να μη φύγει η επιχείρηση είναι οι εργαζόμενοι να αποδεχθούν μέιωση αποδοχών και απολύσεις;

 
At 20/9/05 8:46 π.μ., Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Γιατί ωρέ αμφισβητείτε τη σοβαρότητα της πρόθεσης με την οποία ο καθένας καταγράφει τις απόψεις και, δίκην αλάθητου Πάπα, σφηνώνετε στη δική σας αυτό το "ας σοβαρευτούμε"...
Επειδή βρίσκω την όλη συζήτηση εξαιρετικά σοβαρή, χρήσιμη και ουσιαστική σε επιχειρήματα, στενοχωριέμαι για τη διεκδίκηση του "ορθού" με την ακούσια έστω υποβαθμιστική της πρόθεσης κριτική.

 
At 20/9/05 10:04 π.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Εντάξει βρε ημίαιμε, δε φορέσαμε και ημίψηλο :-))))
Αν πάσχει η συζήτηση από "αλαθητοπάθεια", mea culpa που έλεγε και ο Αντρέας. Δεν υπάρχει πρόθεση όμως - στο φοιτητικό συνδικαλισμό, δώσαμε! Μένει πάντως η ουσία - και οι διαφωνίες.

 
At 20/9/05 10:30 π.μ., Blogger Κωστής Γκορτζής said...

Ωραία, τώρα να πω κι εγώ ότι ποιοί "απειλούν" να πάνε τις επιχειρήσεις τους στο εξωτερικό αφού τέτοιες επενδύσεις επιχορηγούνται από την Ε.Ε., τους "παρακαλεί" δηλαδή να το κάνουν ενώ απαιτεί από τους εργαζόμενους να ελαστικοποιήσουν (μειώσουν) τα κεκτημένα τους. Έτσι, μου φαίνεται ότι "ο τρίτος δρόμος" εκβιαστικά σχεδιάζεται από το ευρωπαϊκό πολιτικό κατεστημένο (και τον κοκκινοπράσινο συνασπισμό) και συνειδητά οδηγεί στη διατήρηση της ανεργίας σε ψηλά επίπεδα μέχρι να συμβιβαστούν οι εργαζόμενοι και υποχωρήσουν για να "επιστρέψουν" οι επιχειρήσεις σε πιό ευνοϊκό γι αυτές περιβάλλον.
Μ' αυτές τις συνθήκες νομίζω ότι η ατμόσφαιρα του εκλογικού αποτελέσματος της Γερμανίας είναι σαν αυτή της Αργούς όταν περνούσε ανάμεσα Σκύλλα και Χάρυβδη. Θα ήμουν ρομαντικός αν έλπιζα ότι θα περάσει στο τέλος, με απώλειες αλλά σώα;

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home