Eπιδρομή κυκλώνων

H Κατρίνα σάρωσε, η Οφηλία υπήρξε πιο μετριοπαθής, η Ρίτα απειλεί, κι έρχεται η σειρά του Σταν. Είναι ιδέα μας ή έχουν ενσκήψει πολλοί κυκλώνες τελευταία;

«Ο Αμερικανός πρόεδρος κλείνει τα μάτια στην οικονομική και ανθρώπινη καταστροφή που προκαλεί στη χώρα του και στην παγκόσμια οικονομία, μέσω φυσικών καταστροφών όπως η Κατρίνα, η αποτυχία του να προστατεύσει το κλίμα». Αυτά δήλωσε πρόσφατα στην εφημερίδα Φρανκφούρτερ Ρουντσάου ο Γερμανός υπουργός Περιβάλλοντος Γιούργκεν Τριτίν. Ο υπουργός ευθύνεται για «πνευματική λεηλασία», απάντησε ένας συντάκτης των Τάιμς, για να αδράξει την ευκαιρία το Σπίγκελ και να μιλήσει για νέα κρίση στις ευρωαμερικανικές σχέσεις. Πέρα από την πολιτική διάσταση της κρίσης, πάντως, οι περισσότεροι επιστήμονες του κόσμου συγκλίνουν στην άποψη ότι η υψηλή κατανάλωση φυσικών καυσίμων στην Αμερική συνδέεται ευθέως με καταστροφές σαν κι αυτές που προκάλεσε η Κατρίνα.

Αν και οι κυκλώνες είναι εξαιρετικά σύνθετα φαινόμενα - επισημαίνει το περιοδικό Νιου Γιόρκερ - αντλούν την ενέργειά τους από την ίδια πηγή: τα θερμά νερά της επιφάνειας του ωκεανού. Αυτός είναι ο λόγος που δημιουργούνται μόνο στις τροπικές ζώνες και μόνο την περίοδο που η θερμοκρασία στην επιφάνεια της θάλασσας είναι μεγαλύτερη των 26 βαθμών Κελσίου. Όσο περισσότερο αυξάνεται αυτή η θερμοκρασία, τόσο μεγαλύτερη είναι η ενέργεια των κυκλώνων. Οι κλιματολόγοι προβλέπουν έτσι ότι η αύξηση των επιπέδων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα θα προκαλέσει αύξηση της έντασης των κυκλώνων (όχι όμως κατ' ανάγκην και της συχνότητάς τους). Οι μετρήσεις αεροπλάνων που διασχίζουν τροπικές καταιγίδες δείχνουν ότι ο «ενδεχόμενος καταστροφικός χαρακτήρας» τέτοιων καταιγίδων έχει αυξηθεί σημαντικά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες - μαζί με την αύξηση της επιφανειακής θερμοκρασίας της θάλασσας.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η Κατρίνα προκλήθηκε από το φαινόμενο του θερμοκηπίου. Οι κυκλώνες αποτελούν τυχαία γεγονότα, όπου παίζουν ρόλο πολλοί παράγοντες. Οι καταστροφές που προκαλούν εξαρτώνται από τις περιοχές που πλήττουν, κι αυτό είναι επίσης σε μεγάλο βαθμό ζήτημα τύχης. H ερώτηση «είναι η Νέα Ορλεάνη η πρώτη μεγάλη αμερικανική πόλη που υφίσταται καταστροφές ως αποτέλεσμα κλιματικών αλλαγών που προκάλεσε ο άνθρωπος;» δεν επιδέχεται απάντηση, γιατί είναι η ίδια εσφαλμένη. Οι επιστήμονες ερευνούν τάσεις, όχι συγκεκριμένα γεγονότα. Αλλά και οι τάσεις είναι αρκετές για να προκαλέσουν ανησυχία στην ασφαλιστική βιομηχανία. Τον περασμένο Ιούνιο, η Ένωση Βρετανών Ασφαλιστών έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση που προβλέπει ότι οι κλιματικές αλλαγές θα προκαλέσουν τις επόμενες δεκαετίες αύξηση κατά 60% των καταστροφών από τους κυκλώνες στην Αμερική, τους τυφώνες στην Ιαπωνία και τις ανεμοθύελλες στην Ευρώπη. Οι αποζημιώσεις που θα κληθούν να καταβάλουν οι εταιρείες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 150 δισεκατομμύρια δολάρια.

Αλλά αυτό είναι φυσικά το λιγότερο.