H κουλτούρα της Σαμπίνα

H πολυ-πολιτισμική κοινωνία αποτέλεσε για χρόνια όραμα, σύνθημα και στόχο. Μα κινδυνεύει να μετατραπεί σε μία από τις μεγαλύτερες αποτυχίες της ευρωπαϊκής πολιτικής.

Με e-mail που έστειλε πριν από λίγες ημέρες στην Ιντιπέντεντ, μια μουσουλμάνα που ζει στο Λούτον της Νότιας Αγγλίας περιγράφει τις επιπτώσεις που είχε στη ζωή της η δικαίωση της Σαμπίνα, μιας συμμαθήτριας των μικρότερων αδελφών της που προσέφυγε στη Δικαιοσύνη διεκδικώντας το δικαίωμα να φορά το τζιλμπάμπ (ρούχο που καλύπτει όλο το σώμα). Μέχρι τότε, η ίδια και οι αδελφές της μπορούσαν να λένε στον πατέρα τους και στους θείους τους ότι το εξευτελιστικό αυτό ένδυμα απαγορεύεται. Μετά τη δικαστική απόφαση, το επιχείρημα κατέρρευσε. Και αν η ίδια έχει πια μεγαλώσει, οι αδελφές της είναι αναγκασμένες να φορούν το τζιλμπάμπ όλη την ημέρα. Το ίδιο κάνουν και τα περισσότερα κορίτσια στο σχολείο τους. Τι θα συμβεί αν αύριο μια άλλη μουσουλμάνα διεκδικήσει ­ και κερδίσει ­ το δικαίωμα να φοράει μπούρκα;

Στο όνομα της πολυ-πολιτισμικής κοινωνίας, έτσι, αντί να προωθηθεί η συνάντηση και η διασταύρωση των πολιτισμών, ενισχύθηκε η προστασία των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της καθεμιάς. Μετά τις ταραχές του 2001 στο Μπράντφορντ, το Μπέρνλεϋ και το Όλντχαμ, η βρετανική κυβέρνηση ανέθεσε σε έναν ακαδημαϊκό να διερευνήσει τα αίτια του συσσωρευμένου μίσους. Και εκείνος ανακάλυψε κοινότητες διαιρεμένες, που ζούσαν «παράλληλες» ζωές. Όπως διαπίστωσε, η χρηματοδότηση όλων των τοπικών προγραμμάτων στις μεγάλες πόλεις της Αγγλίας γίνεται με εθνοτικά κριτήρια: ένα «μουσουλμανικό» σχολείο εδώ, ένα «λευκό» κοινοτικό κέντρο εκεί. Τόποι όπου θα μπορούν να συναντιούνται μέλη διαφορετικών φυλών και εθνοτήτων, να συζητούν, να αναπτύσσουν σχέσεις ή να τσακώνονται, δεν υπάρχουν. Αν στην πολυκατοικία σου υπάρχει μια οικογένεια λευκών όπου οι γυναίκες δεν βγαίνουν από το σπίτι χωρίς την έγκριση του πατριάρχη, και όταν βγαίνουν είναι αναγκασμένες να καλύπτουν το πρόσωπό τους, το πιθανότερο είναι ότι θα αντιδράσεις, θα προσπαθήσεις να βοηθήσεις ή θα το καταγγείλεις στις αρχές. Αν όμως συμβαίνει το ίδιο σε μια οικογένεια Ασιατών, δεν θα κάνεις τίποτα στο όνομα του σεβασμού της «διαφορετικότητας».

Το ερώτημα που τίθεται σήμερα, γράφει ο Τζόχαν Χάρι στην Ιντιπέντεντ, είναι απλό: θέλουμε να προστατεύσουμε την κουλτούρα της Σαμπίνα και των μουλάδων ή να στρατευθούμε με τις εκατοντάδες μουσουλμάνες που αγωνίζονται για την υπέρβαση των αντιδραστικών παραδόσεων του Ισλάμ και την ελευθερία τους; Υποστηρίζουμε την ανάμειξη των φυλών ή τον διαχωρισμό και την γκετοποίησή τους; Αν και έχει το μεγαλύτερο ποσοστό μεικτών γάμων σε όλο τον κόσμο, η Βρετανία διαπιστώνει ότι η αρχή της πολυ-πολιτισμικότητας διευκολύνει την παραγωγή τρομοκρατών. Για τους συντηρητικούς, η λύση είναι να περιοριστεί η μετανάστευση. Οι φιλελεύθεροι πρέπει να βρουν άλλες λύσεις, σύγχρονες και ρεαλιστικές.