Zαπατίστα μερικής απασχόλησης

Την αποστολή τού την είχε αναθέσει ο ίδιος ο Υποδιοικητής Μάρκος, άρα κατά κάποιο τρόπο ήταν ιερή: ο Ελίας Κοντράριος έπρεπε να βρει τη γυναίκα ενός στελέχους των Ζαπατίστας, η οποία είχε εξαφανιστεί.

«"Ο Υποδιοικητής σε περιμένει", μου είπε ο σύντροφος μαχητής που φύλαγε σκοπιά στην είσοδο της διοίκησης. Πράγματι, δίπλα στο μέρος όπου δένουν τα άλογα, ο Υποδιοικητής καθόταν και κάπνιζε την πίπα του. Μου έδωσε το χέρι, μου πρόσφερε καφέ και καθήσαμε πάνω σ' έναν κορμό. Παρών ήταν επίσης ο αντισυνταγματάρχης Χοσέ. Τους τα διηγήθηκα όλα. Ότι τη Μαρία, δηλαδή την Αβρίλ, την κακομεταχειριζόταν ο άντρας της, δηλαδή ο Χενάρο, ότι δεν την άφηνε να συμμετέχει και ότι ζήλευε πολύ. Ότι ο Χενάρο, δηλαδή ο άντρας, έμαθε ότι θα τη διόριζαν υπεύθυνη της κολεκτίβας των γυναικών, κι άρχισε να την κτυπά ακόμη περισσότερο. Ότι εκείνη έθεσε το πρόβλημα στη συνέλευση του χωριού, αλλά συμφωνία δεν υπήρξε και τίποτα δεν άλλαξε. Ότι τα παιδιά της είναι πια μεγάλα και δεν την έχουν ανάγκη. Ότι ο επαναστατικός νόμος για τις γυναίκες ορίζει πως έχει δικαίωμα στην πρόοδο. Ότι η δόνια Λούτσα, όταν την άκουγε, κουνούσε το κεφάλι της για να δείξει ότι συμφωνεί κι έσφιγγε τις γροθιές της σαν να ήταν θυμωμένη. Ότι η Αβρίλ, δηλαδή η Μαρία, είχε βαρεθεί να τη μεταχειρίζονται σαν σκυλί. Ότι πριν εξαφανιστεί άφησε ένα σωρό καυσόξυλα στον Χενάρο για να καταλάβει ότι το κίνητρό της δεν ήταν η τεμπελιά. Ότι αποφάσισε την εξαφάνισή της επειδή δεν άντεχε άλλο. Ότι ο επαναστατικός νόμος για τις γυναίκες ορίζει πως μπορεί να διαλέγει τον σύντροφό της ή να αποφασίσει αν θέλει ή δεν θέλει σύντροφο. Ότι πήγε στο Τρες Κρούσες επειδή είχε γνωρίσει τη δόνια Λούτσα σε μια συνάντηση γυναικών και ήξερε ότι θα τη βοηθούσε. Ότι είχε αλλάξει το όνομά της σε Αβρίλ επειδή αυτός ο μήνας ταιριάζει στις αγωνίστριες. Ότι αναγνώριζε πως είχε πει ψέματα, αλλά δεν θα επέστρεφε για να συνεχίσουν να την κακομεταχειρίζονται. Ότι ήταν Ζαπατίστα και συμπεριφερόταν ως Ζαπατίστα.

Ο Υποδιοικητής και ο αντισυνταγματάρχης με άκουσαν χωρίς να μιλούν. Ο Υποδιοικητής αρκούνταν να γεμίζει την πίπα του και κάθε τόσο να την ανάβει. Όταν τελείωσα, μου είπε: "Σου έχω μία έκπληξη. Τον σύντροφο Χενάρο τον γνώρισα σε μια συνάντηση στελεχών, μιλούσε πολύ όμορφα και έμοιαζε πολύ Ζαπατίστα". Εγώ τότε του απάντησα: "Κομαντάντε, δεν έχεις γνωρίσει ποτέ κάποιον που να μην είναι Ζαπατίστα πλήρους απασχόλησης;"».

(Απόσπασμα από το μυθιστόρημα με τίτλο «Νεκροί που ενοχλούν», που γράφτηκε από τον Μάρκος και τον Μεξικανό συγγραφέα Πάκο Ιγκνάσιο Τάιμπο II και δημοσιεύεται σε συνέχειες στη Λιμπερασιόν)