Οι μουλάδες και η βόμβα

Ιερή οργή και αγανάκτηση κατέλαβαν τις δυτικές πρωτεύουσες, όταν το Ιράν ανακοίνωσε ότι αφαιρεί τις σφραγίδες από το πυρηνικό εργοστάσιο του Ισφαχάν. Μέσα στη σύγχυση που επακολούθησε, ξεχάστηκαν μερικά βασικά πράγματα.

1) Το Ιράν δεν παραβίασε με την κίνηση αυτήν καμία διεθνή συμφωνία. Υπαναχώρησε απλώς από την απόφαση που είχε λάβει πριν από δέκα μήνες να σταματήσει την ανάπτυξη του πυρηνικού του προγράμματος. Επιπλέον, οι σφραγίδες αφαιρέθηκαν υπό την επίβλεψη της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενεργείας, η οποία και θα παρακολουθήσει τα επόμενα βήματα της χώρας.

2) Αντίθετα με τη Βόρεια Κορέα, το Ιράν έχει υπογράψει τη Διεθνή Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων. Και ενώ οι μεγάλες πυρηνικές δυνάμεις παραβιάζουν συστηματικά αυτήν τη Συνθήκη εκσυγχρονίζοντας τα όπλα τους, το Ιράν δεν έχει παρανομήσει παρά μία φορά, όταν απέκρυψε τον εμπλουτισμό ουρανίου που έκανε χωρίς διεθνή έλεγχο. Το επιχείρημά του τότε ήταν ότι δεν ήθελε να δώσει πρόσχημα για έναν αεροπορικό βομβαρδισμό.

3) Με πληθυσμό που αυξάνεται ταχύτατα και με υψηλή ανεργία, το Ιράν έχει κάθε λόγο να στρέφεται προς μια φθηνή ενεργειακή πηγή, όπως είναι η πυρηνική ενέργεια. Με ευάλωτα σύνορα, με επικίνδυνους γείτονες οι οποίοι διαθέτουν πυρηνικά όπλα (Ισραήλ, Ινδία, Πακιστάν) και με γεωγραφική θέση επιβαρυμένη από την αμερικανοβρετανική εισβολή στο Ιράκ, έχει κάθε λόγο να προσβλέπει και στην κατασκευή πυρηνικών όπλων. Το πρώτο μπορεί να γίνει χωρίς το δεύτερο. Σε κάθε περίπτωση, οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες πιστεύουν ότι για το δεύτερο θα χρειαστούν πάνω από δέκα χρόνια. Μέχρι τότε, απαιτούνται ψυχραιμία, εντιμότητα και διάλογος.

4) Πριν από 30 χρόνια, όταν ο Σάχης είχε ξεκινήσει ένα πυρηνικό πρόγραμμα με είκοσι εργοστάσια, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν συναινέσει. Σήμερα το κλίμα έχει αλλάξει, όχι επειδή άλλαξαν τα βασικά δεδομένα στο Ιράν, αλλά επειδή την εξουσία στην Τεχεράνη την κατέχουν οι μουλάδες. H ένταση που έχει δημιουργηθεί όμως δεν εξυπηρετεί παρά τα συμφέροντα των «σκληρών», με επικεφαλής τον νέο πρόεδρο Αχμαντινεζάντ.

5) H στάση του «Ρομπέν των Δασών των πυρηνικών» που έχει υιοθετήσει η Τεχεράνη αναστατώνει την Ευρώπη, προβληματίζει την Ουάσινγκτον, αλλά ενθουσιάζει τις αδέσμευτες χώρες. «Οι χώρες που έχουν υπογράψει τη Συνθήκη Μη Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων δεν πρέπει να τιμωρούνται όταν υπαναχωρούν από μια εθελοντική τους δέσμευση», τόνισε η μαλαισιανή πρόεδρος του Κινήματος Ράζμα Χουσάιν.

6) Οι Ιρανοί κάνουν τους δύσκολους, αλλά δεν θέλουν να σπάσουν τις γέφυρες με την ευρωπαϊκή τρόικα. Όπως επισημαίνει άλλωστε στη «Μοντ» ο Τζαμσίντ Ασάντι, καθηγητής Οικονομίας στο αμερικανικό Πανεπιστήμιο του Παρισιού, οι προτάσεις της Ευρώπης είναι οι καλύτερες που έχουν γίνει ποτέ σε αναπτυσσόμενη χώρα