Μια ζηλευτή εποχή

Η συζήτηση θα ξεκινούσε αναγκαστικά από την Τυνησία, ο Χουάν Γκοϊτισόλο έζησε από κοντά τις εξελίξεις και δεν εξεπλάγη απ’ αυτά που έγιναν. Η χώρα αυτήείναι η µοναδική στον αραβικό κόσµο µε δηµοκρατική και κοσµική εµπειρία, λέει ο ισπανός συγγραφέας στην «Ελ Παΐς». Αλλά την κυβερνούσε µια κλεπτοκρατία, ένα αστυνοµικό κράτος. Αργά ή γρήγορα λοιπόν ο πληθυσµός θα ξεσηκωνόταν. Την αφορµή την έδωσαν η αυτοπυρπόληση ενός νέου και οι αποκαλύψεις του Wikileaks. Οσο για το περίφηµο «ντόµινο», πρόκειται µάλλον για ευσεβείς πόθους των δηµοσιογράφων. Μόνο στην Αίγυπτο µπορεί να γίνει κάτι, όπου η φτώχεια µεγαλώνει.

Το αγαπηµένο θέµα του Γκοϊτισόλο, όµως, είναι η Βοσνία. Την άνοιξη του 1993 – λέει – έζησε δύο µήνες στο Βερολίνο, όπου γνώρισε τη Σούζαν Σόνταγκ. Εκείνη του είπε: «Πρέπει να πας στο Σαράγεβο». Και πήγε, παρόλο που είχε πατήσει πια τα 60.Ποτέ δεν την ευχαρίστησε αρκετά για εκείνη την επιµονή της. Πήγε στο Σαράγεβο, µίλησε µε τους πολιορκηµένους, και έσπασε πρώτος τη σιωπή που επικρατούσε στη ∆ύση για τα εγκλήµατα των Σέρβων (στην Ελλάδα,η σιωπή αυτή θα κρατούσε για πολλά ακόµη χρόνια). Εγραψε µακροσκελή άρθρα κι ύστερα δύο βιβλία που τα τιτλοφόρησε «Πολιορκηµένη πόλη» και«Η πολιορκία των πολιορκιών». Ηταν ένας τρόπος να βάλει τους αναγνώστες στην ίδια θέση µε τα θύµατα του Σαράγεβο. Και να εκδικηθεί την Ευρώπη για την αδιαφορία της. Είκοσι χρόνια µετά, διαπιστώνει ότι η ειρηνική συνύπαρξη των κοινοτήτων που υπήρχε πριν από τον σερβικό εθνικισµό του Μιλόσεβιτς έχει εξαφανιστεί.

Στις 6 Ιανουαρίου, ο Χουάν Γκοϊτισόλο συµπλήρωσε τα ογδόντα του χρόνια. Και τα γιόρτασε µε την έκδοση του όγδοου τόµου του έργου του «Πόλεµος, δηµοσιογραφία και λογοτεχνία». Οπως γράφει στην εισαγωγή, η οργάνωση της κριτικής του σκέψης τον βοήθησε στην αναζήτηση της γαλήνης που χαρακτηρίζει την τελευταία φάση της ζωής του. «Οταν έρχονται τα γεράµατα», εξοµολογείται στην «Ελ Παΐς», «δεν χρειάζεται να ανταγωνίζεσαι πια κανέναν. Παίρνεις τις αποστάσεις σου, είσαι και δεν είσαι. Τα γεράµατα είναι µια ζηλευτή εποχή».