Η Ευρώπη είναι ένα µαραφέτι

Προς το παρόν είναι στη σφαίρα του ιδεατού, κάτι σαν διαίσθηση ή ένστικτο, για να µην πούµε ευσεβής πόθος: ότι φαίνεται κάποιο φως στην άκρη του τούνελ, του ευρωπαϊκού κατ' αρχήν και κατ' επέκταση του ελληνικού.

Ο Εµµανουέλ Τοντ δεν είναι αυτό που θα λέγαµε αισιόδοξος. «Κατά 90%, το ευρώ θα καταρρεύσει», λέει ο γάλλος ιστορικός και δηµογράφος στο περιοδικό «Μαριάν». Ο µόνος τρόπος για να µη συµβεί αυτό είναι να σταµατήσουµε να γονατίζουµε µπροστά στους Γερµανούς και να εγκαθιδρύσουµε έναν ευρωπαϊκό προστατευτισµό. Αλλά κάτι τέτοιο δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Η δηµοσιονοµική ορθοδοξία που ακολουθείται στην Ευρώπη επιβάλλει στα έθνη µια πολιτική που δεν είναι προς το συµφέρον των ατόµων. Στο κάτω κάτω δεν µπορείς να επιβάλεις ετεροφυλόφιλες σχέσεις σε έναν οµοφυλόφιλο! Στην οικονοµία κυριαρχεί σήµερα ένα σύστηµα προφροϋδιανής απαγόρευσης όπου ξεχωρίζουν ο ευνουχισµός και το υπερεγώ...

Ο Τοντ έγινε γνωστός όταν σε ηλικία 25 ετών προέβλεψε την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης. Αλλά η ψυχαναλυτική του προσέγγιση για την Ευρώπη δεν µας πείθει. Ούτε η παροµοίωση των ευρωπαϊκών εθνών µε οµοφυλόφιλους. Προτιµάµε το σχήµα που χρησιµοποιεί ένας άλλος γάλλος αναλυτής, ο πρώην αρθρογράφος της «Μοντ» Ερίκ Λε Μπουσέ. Εναν χρόνο µετά την ανακάλυψη των εφιαλτικών ελληνικών ελλειµµάτων – γράφει στην ιστοσελίδα slate.fr – οι αγορές έχουν αρχίσει να καταλαβαίνουν και να αναγνωρίζουν ότι η Ευρώπη µπορεί να αργεί να αντιδράσει, µπορεί να προτείνει λύσεις συµβιβαστικές και άρα ανεπαρκείς, αλλά πάντως προχωρεί. Καλώς ή κακώς, η Ευρωπαϊκή Ενωση δεν είναι οι Ηνωµένες Πολιτείες της Ευρώπης. Μοιάζει περισσότερο µε µια διαδικασία. Η Ευρώπη είναι ένα «µαραφέτι».

Αυτό που δοκίµαζαν οι αγορές από την αρχή της ελληνικής κρίσης ήταν η αλληλεγγύη µεταξύ των χωρών που συµµετέχουν σ’ αυτό το µαραφέτι. Η Ελλάδα δεν µπορεί να πληρώσει, τι κάνετε; Η απάντηση ήταν αφόρητα ευρωπαϊκή: αργή, µπερδεµένη και ανεπαρκής. Η Γερµανία έσερνε τα πόδια της. Οι ευρωσκεπτικιστές επέχαιραν, «είδατε, το λέγαµε ότι το πράγµα δεν θα δουλέψει!». Τα hedge funds πίστεψαν ότι θα έβγαζαν αρκετά λεφτά ποντάροντας στο τέλος του ευρώ. Να, όµως, που τελικά άρχισαν να λαµβάνονται αποφάσεις. Και αποδείχθηκε ότι το ευρώ δεν είναι απλώς ένα καινούργιο νόµισµα. Είναι ένα πολιτικό σχέδιο που οι ιδρυτές του είναι αποφασισµένοι να το υπερασπιστούν. Βοηθάει, είναι αλήθεια, και η Κίνα, που έχει ανάγκη την Ευρώπη για να αντιµετωπίσει την πίεση των Ηνωµένων Πολιτειών.

Και τώρα; Μετά το ένα βήµα µπροστά θα γίνουν µήπως δύο βήµατα πίσω; Θα προχωρήσει πραγµατικά η ευρωπαϊκή ενοποίηση ή θα µείνουµε στα ευχολόγια για µια «ευρωπαϊκή (δια)
κυβέρνηση»; Το παιχνίδι είναι ανοιχτό και ελπίδα υπάρχει – αρκεί η ψυχανάλυση να δώσει τη θέση της στην πολιτική...