Ο ασθενής είναι έτοιμος να χειρουργηθεί

O Αμός Οζ είναι έτοιμος σήμερα να κάνει μία πρόβλεψη: θα έρθει μια μέρα που θα ανοίξει παλαιστινιακή πρεσβεία στο Ισραήλ και ισραηλινή πρεσβεία στην Παλαιστίνη. Και θα μπορεί κανείς να πάει με τα πόδια από τη μία στην άλλη, αφού η πρώτη θα βρίσκεται στη Δυτική Ιερουσαλήμ και η δεύτερη στην Ανατολική.

Ο Ισραηλινός συγγραφέας δεν είναι σε θέση να πει πότε θα επαληθευθεί η πρόβλεψή του. Και δεδομένου ότι είναι ήδη 70 ετών, ίσως να μη ζήσει τη δικαίωσή του. Δεν έχει όμως καμιά αμφιβολία ότι έτσι θα γίνει. Και ο λόγος είναι απλός. Όπως εξηγεί σε μια συζήτησή του με τον διευθυντή του Νουβέλ Ομπζερβατέρ Ζαν Ντανιέλ, οι περισσότεροι Ισραηλινοί Εβραίοι και οι περισσότεροι Παλαιστίνιοι Άραβες έχουν πλέον επίγνωση ότι θα υπάρξουν δύο κράτη. Είναι χαρούμενοι γι΄ αυτό; Όχι. Θα ξεχυθούν στους δρόμους και θα το ρίξουν στον χορό όταν γεννηθεί το παλαιστινιακό κράτος; Όχι. Ξέρουν όμως ότι θα γίνει κι ας πιστεύουν μερικοί από αυτούς ότι θα πρόκειται για καταστροφή. Ο ασθενής είναι έτοιμος να χειρουργηθεί, μπορεί να μην του αρέσει, μπορεί οι γιατροί να είναι δειλοί, αλλά εκείνος είναι αποφασισμένος.

Ο Ντανιέλ θα ήθελε πολύ να συμφωνήσει, αλλά έχει μια επιφύλαξη: δεν είναι αλήθεια ότι τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί και στις δύο πλευρές θρησκευτικός φανατισμός; Και δεν αποτελεί αυτό μια τραγική υπαναχώρηση; Ο Οζ συμφωνεί. Οι φανατικοί αλληλοβοηθούνται, οι μεν παίζουν το παιχνίδι των δε. Στη Μέση Ανατολή δεν υπάρχει πλέον μια σύγκρουση μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων, αλλά ένας πόλεμος κατά των φανατικών. Ο διάλογος ανάμεσα σε έναν εχέφρονα Ισραηλινό και σε έναν κοσμικό Παλαιστίνιο μπορεί να μην είναι πάντα εύκολος, αλλά είναι δυνατός. Και θα δώσει καρπούς. Αυτό δεν σημαίνει ότι τα χρόνια μετά την επίτευξη της ειρήνης θα είναι ρόδινα. Η ειρήνη δεν είναι μια ιστορία αγάπης ούτε μια σκηνή από ένα μυθιστόρημα του Ντοστογιέφσκι, όπου οι πρώην αντίπαλοι ξεσπούν σε λυγμούς λέγοντας ότι αγαπιούνται και ότι είναι έτοιμοι να κάνουν όποια θυσία χρειαστεί. Ξέφρενο σεξ μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων δεν θα δούμε. Το πραγματικό χάσμα ανάμεσά τους είναι ψυχολογικό, και αυτό θα κλείσει σιγά σιγά όπως συνέβη στην Ευρώπη.

Ο συγγραφέας της "Ιστορίας αγάπης και σκότους" κάνει ακόμη μία πρόβλεψη. Χρειάστηκαν στην Ευρώπη δύο χιλιάδες χρόνια τραγωδιών και σφαγών για να φτάσει στη σταθερότητα και την αρμονία που τη χαρακτηρίζουν σήμερα. Ε, η Μέση Ανατολή δεν θα χρειαστεί τόσο πολύ. Η ειρήνη είναι σήμερα πιο κοντά από όσο οποιαδήποτε στιγμή τον τελευταίο αιώνα.