Ο Γουτεμβέργιος παραμένει αξεπέραστος

Οι μόνοι που θα κερδίσουν από το Ιnternet είναι η Μicrosoft και η Ιntel. Όλοι οι άλλοι θα χάσουν μια περιουσία.

Αυτό προέβλεπε το 1996 με άρθρο του στο περιοδικό Wired ο γκουρού του επιχειρηματικού κόσμου Πίτερ Ντράκερ. Το χρήμα, τόνιζε, θα πήγαινε σε εκείνους που θα έσπευδαν να δημιουργήσουν μονοπώλια. Η βιομηχανία στο σύνολό της δεν θα έβγαζε τίποτα. Όσο για τους καταναλωτές, περίμεναν και περιμένουν οτιδήποτε εμφανίζεται στην οθόνη να είναι δωρεάν- αλλά ο κόσμος δεν μπορεί να τρώει δωρεάν.

Ορισμένες από τις προβλέψεις εκείνες επαληθεύτηκαν: οι περισσότεροι από τους δισεκατομμυριούχους του Ιnternet που ανθούσαν την περασμένη δεκαετία έχουν εξαφανιστεί. Άλλες όχι, όπως δείχνει και η Αpplemania των τελευταίων ημερών. Μια πρόβλεψη όμως (όχι του Ντράκερ) που αρνείται συστηματικά όλα αυτά τα χρόνια να επαληθευτεί αφορά τον θάνατο του χαρτιού. Ο Τύπος θα εξαφανιζόταν προς όφελος των ηλεκτρονικών μέσων. Οι e-readers θα καταβρόχθιζαν τα βιβλία. Ε, δεν συνέβη ούτε το ένα ούτε το άλλο. Η ίδια επενδυτική δυσπιστία που υπάρχει απέναντι στα αυτοκίνητα του Ντιτρόιτ και τα υπερηχητικά αεροπλάνα, γράφει ο Σάιμον Τζένκινς στην Γκάρντιαν, θα έπρεπε να αφορά και οτιδήποτε αρχίζει με «e» ή με «i».

Η Βρετανία αποτελεί ασφαλώς πολύ πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα από μια χώρα όπως h Ελλάδα για να μετρηθούν οι τάσεις της αγοράς. Εκεί λοιπόν η κυκλοφορία των ποιοτικών εφημερίδων μπορεί να έχει μειωθεί αρκετά έναντι του ρεκόρ των 2,7 εκατ. φύλλων που παρουσίασε το 1985, αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται πάνω από το διόλου ευκαταφρόνητο όριο των 2 εκατ. Το μεγάλο μέρος των εσόδων των εφημερίδων εξακολουθεί να προέρχεται από ανθρώπους που θέλουν να αγοράζουν και/ή να διαφημίζονται στο έντυπο προϊόν. Και σε ό,τι αφορά τα βιβλία, οι τίτλοι που εκδόθηκαν κατά την περυσινή, δύσκολη χρονιά έφτασαν τον αριθμό-ρεκόρ των 133.000 (έναντι 14.000 κατά τη «χρυσή» περίοδο του Μεσοπολέμου). Εντάξει, το 60%- 70% αυτών των βιβλίων αγοράζεται κατά το δίμηνο που προηγείται των Χριστουγέννων αφού προορίζεται για δώρο. Αλλά πού βρίσκεται το κακό σε αυτό;

Ο Βρετανός αρθρογράφος κάνει και μία ακόμη παρατήρηση. Κάθε καινούργιο ηλεκτρονικό μηχάνημα που παρουσιάζεται όχι μόνο δεν σβήνει την απήχηση που έχει το χαρτί, αλλά φαίνεται να τη βελτιώνει. Οι ηλεκτρονικοί αναγνώστες, για παράδειγμα, είναι όλο και πιο φωτεινοί, το «ξεφύλλισμα» είναι όλο και πιο φιλικό προς τα δάκτυλα. Ο Γουτεμβέργιος παραμένει αξεπέραστος. Όσο θα γράφονται λέξεις, και οι άνθρωποι θα μπορούν να τις διαβάζουν, το βιβλίο θα αποτελεί καταφύγιο και διέξοδο από την πανταχού παρούσα οθόνη.

Για να είμαστε βέβαια δίκαιοι, πρέπει να ληφθεί υπόψη ότι ο Σάιμον Τζένκινς κοντεύει τα 70 του. Ότι ο υπογράφων δεν διάγει ακριβώς την πρώτη του νεότητα. Και ότι αμφότεροι είναι φανατικοί «εφημεριδάδες».