Οι πληγές είναι βαθιές

«Στη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, είχα πιστέψει ότι ο Ομπάμα θα μπορούσε να ενώσει την Αμερική. Έκανα λάθος. Οι πληγές είναι βαθιές, η πόλωση μεγάλη». Τζόναθαν Φράνζεν.

Η ήττα των Δημοκρατικών στη Μασαχουσέτη αποτελεί ασφαλώς ένα εκλογικό σοκ, που θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στη συνέχεια. Οφείλεται όμως σε μεγάλο βαθμό σε τοπικούς παράγοντες: στην κακή εκστρατεία της υποψήφιας των Δημοκρατικών, στο γεγονός ότι στην πολιτεία αυτή οι ανεξάρτητοι ψηφοφόροι είναι περισσότεροι και από τους Ρεπουμπλικανούς και από τους Δημοκρατικούς, στην κόπωση από μισό αιώνα Κένεντι. Πιο ανησυχητική είναι η ταχύτητα με την οποία πέφτει η δημοτικότητα του Ομπάμα, που σήμερα είναι η χαμηλότερη οποιουδήποτε Αμερικανού προέδρου ύστερα από ένα χρόνο στην εξουσία μετά τον Αϊζενχάουερ. Σύμφωνα μάλιστα με μια δημοσκόπηση που δημοσίευσαν οι Νιου Γιορκ Τάιμς, η λευκή Αμερική χαρακτηρίζει τον Αμερικανό πρόεδρο μεγαλύτερη απειλή για τη δημοκρατία ακόμη κι από τον προκάτοχό του, τον Τζορτζ Μπους!

Είναι αλήθεια ότι ο Ομπάμα, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες που καταβάλλει, δεν έχει να παρουσιάσει εντυπωσιακά επιτεύγματα ούτε στον εσωτερικό (υγεία, οικονομία, ασφάλεια) ούτε στον εξωτερικό (Ιράκ, Αφγανιστάν, Μέση Ανατολή) τομέα. Πολλοί του καταλογίζουν επίσης ότι έδωσε υπερβολική έμφαση στη μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας αντί να ασχοληθεί κατά προτεραιότητα με την καταπολέμηση της ανεργίας. Οι εξηγήσεις αυτές όμως δεν είναι επαρκείς. Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται να πληρώνει για δύο βασικά του μειονεκτήματα. Πρώτον, είναι υπερβολικά διαλλακτικός. Σε κάθε βήμα επιδιώκει τον διάλογο και τη συναίνεση. Απέναντί του έχει όμως έναν πολύ σκληρό μηχανισμό (που δεν ταυτίζεται κατ΄ ανάγκη με το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα), ο οποίος με κάθε ευκαιρία τον χαρακτηρίζει προδότη, κομμουνιστή ή κρυπτομουσουλμάνο. Όπως λέει ο συγγραφέας Τζόναθαν Φράνζεν ( Διορθώσεις ) στην Κοριέρε, «είναι καιρός να πάψει να κάνει το καλό παιδί, να βγει στην πλατεία και να φωνάξει ΄΄φτάνει πια!΄΄».

Το δεύτερο μειονέκτημά του είναι το χρώμα του δέρματός του. Μετά τις εκλογές του 2008 σπεύσαμε όλοι να αναγγείλουμε το τέλος των φυλετικών προκαταλήψεων στην Αμερική. Κάναμε λάθος. Το μαύρο χρώμα του Ομπάμα έρχεται στην επιφάνεια σε κάθε εκπομπή των δεξιών τηλεπαρουσιαστών. «Όλοι συμφωνούμε ότι ο Ομπάμα εξελέγη κυρίως από μαύρους ρατσιστές και λευκούς που αισθάνονταν ένοχοι», είπε ο αιδεσιμότατος Τζέσε Λι Πάτερσον. «Ο πρόεδρος αυτός αποδεικνύει συνεχώς ότι τρέφει βαθύ μίσος για τους λευκούς και τον πολιτισμό τους», ισχυρίστηκε ο Γκλεν Μπεκ. Πίσω από κάθε θέμα για το οποίο διαφωνούν οι Ρεπουμπλικανοί (πακέτο ανάκαμψης, μεταρρύθμιση της υγείας κ.λπ.) βρίσκεται το «κοινωνικό κράτος» (welfare). Και στη σύγχρονη αμερικανική αργκό, ο όρος αυτός ισοδυναμεί με το «να δίνεις τα χρήματα των σκληρά εργαζόμενων λευκών σε τεμπέληδες έγχρωμους».

Ακόμη και για τη βοήθεια στην Αϊτή του είπαν ότι υπονομεύει τη λευκή Αμερική! Κόντρα στο ρεύμα λοιπόν, θα προσυπογράψουμε τη δήλωση του Φράνζεν: «Η καρδιά μου παραμένει με τον Ομπάμα: είναι ένας μεγάλος πρόεδρος που έχει να αντιμετωπίσει μια απελπιστική κατάσταση».