Ε, όχι και καταραμένη!

Έγινε κι αυτό: για τον τηλε-ευαγγελιστή Πατ Ρόμπερτσον, ο σεισμός στην Αϊτή ήταν μια ένδειξη της κατάρας που έχει πέσει στη χώρα επειδή συμμάχησε με τον διάβολο για να διώξει τους Γάλλους!

Όταν η Αμερικανίδα συγγραφέας Έιμι Ουίλεντς επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Αϊτή, το 1986, οι εικόνες που αντίκρυσε κάθε άλλο παρά ανταποκρίνονταν στην περιγραφή μιας «καταραμένης χώρας». Οι Αϊτινοί δεν ήταν υποχρεωμένοι να ανταγωνίζονται τα φτηνότερα προϊόντα που έρχονταν από το εξωτερικό, η χώρα ήταν λίγο πολύ αυτάρκης, ο πληθυσμός δεν πεινούσε. Οι κάτοικοι δεν έκοβαν τα δέντρα για να επιβιώσουν. Και κάθε τόσο συγκεντρώνονταν, τραγουδούσαν και βοηθούσαν ο ένας τον άλλο να μαζέψουν τη σοδειά ή να επισκευάσουν μια σκεπή. Στην Αϊτή, η παράδοση αυτή λέγεται coumbite.

Κι ύστερα ήρθε η παγκοσμιοποίηση. Οι αγρότες άρχισαν να συρρέουν στο Πορτο-Πρενς για να βρουν μια δουλειά, μια διέξοδο, έναν τρόπο να πάνε στη Φλόριντα ή στις Μπαχάμες. Όπως ήταν φυσικό, έκτισαν πρόχειρες παράγκες για να μείνουν, τις ίδιες αυτές παράγκες που είδαμε την περασμένη εβδομάδα να καταρρέουν καταπλακώνοντας χιλιάδες ανθρώπους. Ένας σεισμός αναλόγου μεγέθους έπληξε πριν από 20 χρόνια το Νότιο Σαν Φρανσίσκο. Και οι νεκροί ήταν 63. Στο Πορτ-ο-Πρενς είναι δεκάδες χιλιάδες.

Εκτός από τους νεκρούς, όμως, υπάρχουν και οι ζωντανοί. Αυτό που έσωσε την πόλη, λέει ο βραβευμένος Αϊτινός συγγραφέας Ντανί Λαφεριέρ σε συνέντευξή του στη Μοντ, «είναι η ενεργητικότητα των πιο φτωχών. Μετά το πρώτο σοκ, οι άνθρωποι αυτοί βγήκαν στους δρόμους και άρχισαν να οργανώνονται. Αυτοί μετέδωσαν την ενεργητικότητά τους σ΄ όλη την πόλη. Χωρίς αυτούς, το Πορτ-ο-Πρενς θα ήταν μια νεκρή πόλη, αφού οι πιο εύποροι έμειναν στα σπίτια τους. Αντί να μιλάτε λοιπόν για κατάρα, μιλήστε καλύτερα γι΄ αυτούς τους άνδρες και τις γυναίκες που αλληλοβοηθούνται. Η πόλη έχει εν μέρει καταστραφεί, το κράτος έχει αποκεφαλιστεί, κι αυτοί μένουν, εργάζονται και ζουν».

Σε ένα από τα ταξίδια της στην Αϊτή, η Έιμι Ουίλεντς γνώρισε τον Ρενάλ Κλερίσμ, πρώην ιερέα που υπηρέτησε ένα διάστημα και ως υπουργός Εξωτερικών. Ήταν φανατικός δημοκράτης και πολύ αισιόδοξος άνθρωπος με έντονη αίσθηση του χιούμορ. Δεν είχε σημασία ποιος είχε δολοφονηθεί τελευταία, πόσο βαθιά ήταν η οικονομική κρίση στην οποία βρισκόταν η χώρα του, τι δασμούς είχε επιβάλει ο Αμερικανός πρόεδρος, τι είχε πει ο Τζέσε Χολμς (ένας άνθρωπος που μισούσε βαθιά την Αϊτή, όπως άλλωστε κι ο Πατ Ρόμπερτσον). Εκείνος χαμογελούσε, έπινε το τσάι του από τζίντζερ κι έλεγε ότι τα πράγματα θα πάνε καλύτερα και η Αϊτή θα επιβιώσει. Ο ίδιος, πάντως, κατοικούσε σε μια περιοχή του Πορτ-ο-Πρενς που έπαθε μεγάλες καταστροφές. Βρισκόταν άραγε στο σπίτι του την ώρα του σεισμού;