Πέμπτη, Δεκεμβρίου 03, 2009

Η πραγματική οικουμενικότητα




Η Συνθήκη της Λισαβώνας βρίσκεται επιτέλους σε ισχύ. Ένα άχρωμο τρίο (Βαν Ρόμπαϊ, Άστον, Μπαρόζο) αναλαμβάνει τα ηνία της Ευρώπης. Κι ένας μεγάλος διανοούμενος, ο Εντγκάρ Μορέν, αναλύει τι έχει μείνει από το ευρωπαϊκό ιδεώδες.

ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΨΕΥΣΗ ΤΩΝ ΕΛΠΙΔΩΝ. «Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου προκάλεσε μια απίστευτη αγαλλίαση. Είχα την αίσθηση μιας καινούργιας αρχής, η δημοκρατία είχε θριαμβεύσει. Οι χώρες που είχαν αποτινάξει την κομμουνιστική ηγεμονία διψούσαν για Ευρώπη. Κανείς δεν είχε προβλέψει όμως την κρίση του καπιταλισμού και τις ολέθριες συνέπειές της. Ανάμεσα σ΄ αυτές είναι και η απώλεια της εμπιστοσύνης στην πρόοδο και το μέλλον. Όταν χάνεται το μέλλον, όταν το σήμερα είναι γεμάτο αγωνία, δεν μένει παρά η επιστροφή στις αληθινές ή ψεύτικες ρίζες. Στην Ευρώπη, η οικονομική παγκοσμιοποίηση και ο θρίαμβος των εθνικισμών αφάνισαν τη σοσιαλδημοκρατία. Στη Γαλλία, η Αριστερά είναι νεκρή».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ. «Είναι αλήθεια ότι η ευρωπαϊκή οικουμενικότητα είναι αφηρημένη. Εξίσου αφηρημένη ήταν και η κομμουνιστική οικουμενικότητα, αφού αρνιόταν τη συγκεκριμένη πραγματικότητα κάθε χώρας. Για μένα, η μεγάλη ευρωπαϊκή οικουμενικότητα είναι αυτοκριτική. Είναι η οικουμενικότητα του Μontaigne, ο οποίος έδειξε ότι οι πραγματικοί βάρβαροι ήταν οι κονκισταδόρες και όχι οι κανίβαλοι Ινδιάνοι. Ο κληρονόμος του είναι ο Κλωντ Λεβί-Στρως. Η πραγματική οικουμενικότητα είναι εκείνη που σέβεται τις διαφορές: ο θησαυρός της είναι οι διαφορές, αλλά ο θησαυρός των διαφορών είναι η ενότητα. Κι αυτό συχνά το ξεχνάμε. Όταν εφορμάμε στις ιδιαιτερότητες, ξεχνάμε το οικουμενικό. Κι όταν ξεχνάμε τις ιδιαιτερότητες, μένουμε στο αφηρημένο. Η κυρίαρχη σκέψη δεν μπορεί να συλλάβει τη σχέση ανάμεσα στην ενότητα και τη διαφορετικότητα».

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ. «Η Ευρώπη είναι ανίκανη να προκαλέσει μια πολιτιστική αναγέννηση. Η τεχνοκρατική επικράτηση των Βρυξελλών επέβαλε παντού την ομοιογενοποίηση αντί να καλλιεργήσει την ενότητα μέσα στη διαφορετικότητα. Δεν μπορεί να δημιουργηθεί αυθαιρέτως ένας ευρω παϊκός λαός, μπορεί όμως να αναπτυχθεί μια ευρωπαϊκή συνείδηση μέσα από τη συγκρότηση πανευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και συνδικάτων».

ΓΙΑ ΤΟΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟ. «Η σύγχρονη Ευρώπη είναι μεταχριστιανική. Δεν είναι χριστιανική ούτε η δημοκρατία ούτε η επιστήμη ή η τεχνική. Ποιο πράγμα έχει χριστιανική προέλευση; Η εκκοσμικευμένη αδελφοσύνη του Ευαγγελίου».

ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥΣ ΜΥΘΟΥΣ . «Γνωρίσαμε θρησκείες που επαγγέλλονταν τη σωτηρία επί της Γης, όπως τον κομμουνισμό. Δεν μπορούμε να ζήσουμε χωρίς μύθους ούτε χωρίς μια πίστη. Αδυνατώ να πιστέψω στις δι΄ αποκαλύψεως θρησκείες, αλλά έχω τον δικό μου μύθο, που είναι η Αγάπη και η Αδελφοσύνη. Αντίθετα με κάποιους θρήσκους, δεν με χαροποιεί ότι η Βίβλος παρουσιάζει τον άνθρωπο κατ΄ εικόνα του Θεού. Αυτό τον έκανε να πιστέψει ότι μπορεί να κατακτήσει τη φύση. Σήμερα πρέπει να ξαναβρούμε τον δεσμό μας με τη βιόσφαιρα».

(Από συνέντευξη που έδωσε ο Γάλλος κοινωνιολόγος και φιλόσοφος στη Λιμπερασιόν )

4 Comments:

At 3/12/09 5:52 μ.μ., Blogger sissa ben dahir said...

Αχ αυτοί οι νεοφιλόσοφοι. Διυλίζουν μονίμως γκρινιάζοντας όλες τις μεγάλες έννοιες: Ευρώπη,οικουμενικότητα, πίστη κοκ και επί του πρακτέου τσιμουδιά.
Τι θα κάνουμε με την ανεργία, με τα επιτόκια, με το πυρηνικό πρόγραμμα σύντηξης, με το γουάν;
Έλα μου ντε: Αυτά τα αφήνουν γι αυτούς που αποκαλούν άχρωμους. Εμείς μόνο να κριτικάρουμε τους άχρωμους θέλουμε, λένε.

Το σκίτσο ευρηματικό!

 
At 3/12/09 6:17 μ.μ., Blogger Μιχάλης Μητσός said...

Επιτέλους! Κι έλεγα, δεν θα κάνεις ένα φάουλ μια μέρα, όλο ωραία θα μας τα λες;
Ε, όχι και "νεοφιλόσοφος" ο μέγας Μορέν στα 88 του!
Και μια διευκρίνιση: τα περί "άχρωμων" δεν τα είπε εκείνος, εγώ το έγραψα, είναι άλλωστε το προφανές. Δεν είναι όμως κατ'ανάγκη κακό να είσαι άχρωμος, εγώ έγραψα πρόσφατα ότι μπορεί ο Βαν Ρόμπαϊ να αποτελέσει την έκπληξη. Και τον Σημίτη άχρωμο τον λέγαμε, αλλά ήταν ο καλύτερος πρωθυπουργός της μεταπολίτευσης!
Τα προβλήματα που ανέφερες σωστά είναι, και φλέγοντα, αλλά δεν είναι δουλειά των φιλοσόφων να τα λύσουν. Ιδιαίτερα αν κοντεύουν τα εκατό!

 
At 3/12/09 11:17 μ.μ., Blogger Μαύρο πρόβατο said...

Δε βαριέσαι, Μιχάλη, γι αυτό του δίνουμε το ακαταλόγιστο :-)

 
At 4/12/09 2:11 μ.μ., Blogger ange-ta said...

Μεγάλος διανοητής ο Μορέν!
Ισως αυτα τα αποσπάσματα να τον αδικούν η να μην τον προσδιορίζουν.
Κριτικάρει σε όλες του τις εκφάνσεις την παγκοσμιοποίηση και την αρπαχτικότητα του ανθρώπου ενάντια στη φύση και στο περιβάλλον του.

Φίλε, καλά θα κάνεις να τον μελετήσεις, γιατι τότε δεν θα μας μιλάς για μιναρέδες και ισλαμισμό!


@ sissa ben dahir, Δεν είναι καθόλου άχρωμος ο Μορέν.
Ανήκει στους αληθινούς οικολόγους και όχι στους οικολόγους πράσινους!
Μάλιστα δεν θα τον χαρακτήριζα φιλόσοφο, αλλα ανθρωπολόγο περισσότερο. Εχει ασχοληθεί και με πρακτικά ζητηματα όπως η παιδεία στον 21 αιώνα, σαν πρόκληση.

 

Δημοσίευση σχολίου

<< Home