Διαβολικά (αν)αποτελεσματικοί

«Τρία κύματα οδηγούν την ομοφωνία στο λιμάνι. Η τρόικα έφτασε σπίτι».

Αυτό το χαϊκού, ο Χέρμαν βαν Ρόμπαϊ το αφιέρωσε στις τρεις χώρες που θα προεδρεύσουν από κοινού το επόμενο 18μηνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ισπανία, Βέλγιο, Ουγγαρία). Ο πρώτος πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης γράφει ωραία ποιήματα, κι ας τον κοροϊδεύουν οι σοβαροί και οι σοβαροφανείς. Έχει κι άλλα ενδιαφέροντα χόμπι, όπως την ορνιθολογία. Σύμφωνα μ΄ εκείνους που τον ξέρουν, χαρακτηρίζεται και από υψηλή αίσθηση του χιούμορ, προσόν ιδιαίτερα σημαντικό για να τα βγάλει πέρα με τη βυζαντινολογία, τη γραφειοκρατία και την υποκρισία. «Το χιούμορ σε βοηθά να σχετικοποιείς τα προβλήματα», συνηθίζει να λέει. Είναι λάτρης του Καμύ, του αρέσει το ποδόσφαιρο (είναι οπαδός της Άντερλεχτ), χαλαρώνει με την κηπουρική και τρεις με τέσσερις φορές αποσύρεται σε ένα μοναστήρι για να σκεφτεί. «Για μένα- ομολογεί- τα ζητήματα της ζωής και του θανάτου είναι πιο σημαντικά από την πολιτική».

Με άλλα λόγια, φαίνεται ωραίος τύπος, έξυπνος, φιλοσοφημένος, λίγο μισάνθρωπος και αρκετά κυνικός. Αρκούν αυτά τα στοιχεία για να του εξασφαλίσουν μια επιτυχημένη θητεία; Για να απαντήσει κανείς σε αυτό το ερώτημα, πρέπει να συλλογιστεί τι θα είχε συμβεί αν η σύνοδος κορυφής της περασμένης εβδομάδας είχε οδηγηθεί σε αποτυχία. Όλα τα συστατικά υπήρχαν: εγωπαθείς ηγέτες (ο Σαρκοζί φέρεται να έθεσε την τελευταία στιγμή βέτο στην υποψηφιότητα Γιουνκέρ επειδή στο παρελθόν είχαν συγκρουστεί), το βάρος του πολέμου του Ιράκ (που απέκλειε τον Μπλερ), η ανάγκη ιδεολογικής και γεωγραφικής ισορροπίας, ήρθε στο τέλος και η πίεση των γυναικών, παρά λίγο να τιναχθούν όλα στον αέρα. Ευτυχώς που στην προεδρία ήταν οι ικανοί Σουηδοί (κι όχι κάποιοι συμπλεγματικοί, ονόματα δεν λέμε) και επήλθε συμφωνία. Καλή, κακή, είναι πάντως μια αρχή.

Όταν πρόκειται για την υπεράσπιση των συμφερόντων τους και των εξουσιών τους- σχολίαζε τις προάλλες ο Φελίπε Γκονθάλεθ- οι Ευρωπαίοι ηγέτες είναι «διαβολικά αποτελεσματικοί». Κι όταν καλούνται να κάνουν τομές και να λάβουν σημαντικές αποφάσεις, είναι διαβολικά αναποτελεσματικοί. Το βασικό κριτήριο για την επιλογή των ανθρώπων στους οποίους θα τηλεφωνούν ο Ομπάμα και ο Χου δεν ήταν το βιογραφικό τους αλλά το να μην επισκιάζουν τους μεγάλους (Σαρκοζί, Μέρκελ και Μπράουν, που σε λίγο θα δώσει τη θέση του στον Κάμερον) και τους λίγο λιγότερο μεγάλους (τους ηγέτες της Ισπανίας, της Ιταλίας και της Πολωνίας). Ίσως όμως τα πράγματα να μην εξελιχθούν ακριβώς έτσι. Ίσως το δίδυμο βαν Ρόμπαϊ- Άστον (αφήνουμε τον Μπαρόζο απ΄ έξω γιατί έχει αποδείξει πια πόσο λίγος είναι) να λάβει περισσότερες πρωτοβουλίες από αυτές που «δικαιούται». Οι άγνωστοι και οι αθόρυβοι μερικές φορές εκπλήσσουν ευχάριστα.

Σε τελευταία ανάλυση, όπως λέει κι ο Βέλγος ορνιθολόγος- ποιητής, «η ζωή είναι να αρμενίζεις στη θάλασσα του χρόνου. Μόνο η θάλασσα μένει».