Το κόστος της αποτυχίας

Η Τουρκία απομακρύνεται διαρκώς από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ο χρόνος για την επίλυση του Κυπριακού τελειώνει. Δύο αλληλένδετες εξελίξεις που μπορεί να έχουν πολύ αρνητικές επιπτώσεις.

O πρώτος οιωνός ήταν το αποτέλεσμα των πρόσφατων εκλογών στη Βόρεια Κύπρο. Κανονικά, οι εκλογές σε ένα ψευδοκράτος που δεν το αναγνωρίζει παρά η Άγκυρα δεν θα έπρεπε να ενδιαφέρουν κανέναν, να όμως που η νίκη ενός εθνικιστικού κόμματος το οποίο αντιτίθεται στην επανένωση του νησιού περιπλέκει τις διαπραγματεύσεις και ενισχύει τα άκρα. Η επικράτηση του κόμματος του Ντερβίς Έρογλου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην κακή οικονομική κατάσταση της περιοχής, που είναι με τη σειρά της αποτέλεσμα της άρνησης της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιτρέψει την πρόσβαση των τουρκοκυπριακών προϊόντων στις αγορές της.

Ο δεύτερος οιωνός ήταν η απόφαση που έλαβε τον περασμένο μήνα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, σύμφωνα με την οποία τα δικαστήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης μπορούν να επιβάλλουν τον σεβασμό των αποφάσεων που έχουν ληφθεί για τις περιουσίες των Ελληνοκυπρίων στα κατεχόμενα εδάφη. Με άλλα λόγια, οι Άγγλοι που αγόραζαν μέχρι τώρα φτηνά οικόπεδα στην κατεχόμενη Κύπρο για να κτίσουν τα εξοχικά τους μπορεί να χαρακτηριστούν από τη μια μέρα στην άλλη παράνομοι. «Είναι απίστευτο, πρόκειται για μεγάλο πλήγμα στις διαπραγματεύσεις», λέει στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς ο Μεχμέτ Αλί Ταλάτ, που δεν μπορεί να χωνέψει ότι τα δικαστήρια δεν εντάσσονται πάντα στους σχεδιασμούς των πολιτικών.

Ο Έρογλου δήλωσε ότι η κυβέρνησή του θα συνεχίσει να μοιράζει τίτλους που ανήκουν σε εκδιωχθέντες Ελληνοκυπρίους. Και απείλησε ότι αν υπάρξει βρετανικό δικαστήριο που θα ακολουθήσει την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου, «ο λαός μας θα μας σπρώξει να αποχωρήσουμε από τις διαπραγματεύσεις». Η τουρκοκυπριακή ηγεσία παίζει με τη φωτιά. Και σε ορισμένες κινήσεις της δείχνει να εμπνέεται από το παράδειγμα του Ισραήλ. Υπάρχουν μεγάλες διαφορές ανάμεσα στις δύο περιπτώσεις: οι Τουρκοκύπριοι δεν είναι αυτάρκεις, δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους, εξαρτώνται εξ ολοκλήρου από εξωτερικούς παράγοντες. Είναι αλήθεια όμως ότι υπάρχουν και ομοιότητες. Η πιο προφανής είναι η περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου. Η πιο επικίνδυνη, και ταυτόχρονα η πιο αυτοκαταστροφική, είναι η αλαζονεία.

Το βέβαιο είναι ότι οι ελπίδες που είχαν δημιουργηθεί όταν άρχισαν οι συνομιλίες Χριστόφια- Ταλάτ εξανεμίζονται. Το χθεσινό πρωτοσέλιδο θέμα της εφημερίδας Πολίτης μιλούσε για «τα σενάρια της αποτυχίας». Στα Ηνωμένα Έθνη συζητούν ήδη για τις προοπτικές αποχώρησης των κυανοκράνων από το νησί, καθώς και για την έναρξη μιας διαδικασίας που θα διευκολύνει την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας ανεξάρτητα από την έκβαση των απευθείας συνομιλιών. Όσο για την παρέμβαση του «ελληνικού παράγοντα», είναι για άλλη μια φορά καταλυτική: το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο ανακήρυξε μετά θάνατον επίτιμο διδάκτορα τον Τάσσο Παπαδόπουλο, αρχιτέκτονα του «Όχι» στο σχέδιο Αννάν...