Όμηροι των αρπακτικών

«Απορρύθμιση» (deregulation): δεν υπάρχει πιο κατάλληλη λέξη για να χαρακτηριστούν τα οκτώ χρόνια της διακυβέρνησης Μπους, και κυρίως οι αλλαγές που σημειώθηκαν αυτό το διάστημα στον αμερικανικό τραπεζικό τομέα. Η λέξη αυτή σημαίνει ότι οι τράπεζες, απαλλαγμένες από νόμους που προστατεύουν τους καταναλωτές, έριξαν στην αγορά δάνεια που παγίδευσαν τους καταναλωτές και οδήγησαν στις μαζικές κατασχέσεις σπιτιών που παρατηρούνται τους τελευταίους μήνες. Ένα παράδειγμα της διαφθοράς που επικράτησε στη βιομηχανία του δανεισμού είναι η επιπλέον προμήθεια που έπαιρναν οι μεσάζοντες όταν έπειθαν κάποιον να πάρει δάνειο πιο ακριβό από αυτό που δικαιούτο. Όσο πιο επαχθές το δάνειο τόσο μεγαλύτερη η προμήθεια! Ως αποτέλεσμα της τακτικής αυτής, γνωστής ως Υield Spread Ρremiums, οι κατασχέσεις αυξήθηκαν από 250.000 τον χρόνο πριν ξεσπάσει η κρίση σε 250.000 τον μήνα.

Έχοντας χάσει στη δεκαετία του ΄50 και το οικογενειακό του σπίτι από τις τράπεζες, ο Τζον Τέιλορ γνωρίζει από πρώτο χέρι τις μεθόδους που ακολουθούν. Έφηβος ακόμη, δραστηριοποιήθηκε εναντίον των φυλετικών διακρίσεων στο σχολείο του, στη Βοστώνη, ενώ στη συνέχεια οργάνωσε πορείες εναντίον του πολέμου στο Βιετνάμ. Ως πρόεδρος της οργάνωσης Νational Community Reinvestment Corporation, που συμβουλεύει πάνω από 600 κοινωνικές οργανώσεις και ασκεί μεγάλη επιρροή στην κυβέρνηση Ομπάμα, παρακολούθησε από κοντά την κρίση των ενυπόθηκων δανείων υψηλού κινδύνου (subprimes). Οι Ηνωμένες Πολιτείες, λέει σε συνέντευξή του στη Λιμπερασιόν, έχουν ένα εξαιρετικά άνισο σύστημα υγείας, ένα ακριβό σύστημα εκπαίδευσης και ένα πολύ αδύνατο σύστημα συνταξιοδότησης. Για να ζήσει κανείς αξιοπρεπώς σε αυτήν την κοινωνία, ιδιαίτερα αν ανήκει σε μια φυλετική μειονότητα, είναι αναγκασμένος να καταφύγει στην πίστωση: δανείζεται υποθηκεύοντας τα μελλοντικά του εισοδήματα. Κι έτσι γίνεται όμηρος των αρπακτικών.

Ο Τέιλορ εκφράζει την ικανοποίησή του για το σχέδιο των 75 δισ. δολαρίων με το οποίο η κυβέρνηση Ομπάμα προτίθεται να βοηθήσει εννιά εκατομμύρια Αμερικανούς να μη χάσουν το σπίτι τους. «Καιρός ήταν!», τονίζει. «Μέχρι τώρα, η κυβέρνηση βοηθούσε αποκλειστικά τη βιομηχανία των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών, δηλαδή τους υπεύθυνους για την κρίση. Αυτό που πρέπει να κάνει τώρα είναι να εξαγοράσει τα τοξικά δάνεια και να τροποποιήσει τους επαχθείς τους όρους, προκειμένου η αποπληρωμή τους να καταστεί δυνατή». Και ύστερα απ΄ όλα αυτά θα αλλάξει η τάση των Αμερικανών να ζουν με δανεικά; «Δύσκολο. Πρόκειται για τρόπο ζωής. Δεν ζούμε πια στην εποχή που ήταν λίγοι όσοι είχαν ένα αυτοκίνητο, μια τηλεόραση ή ένα τηλέφωνο. Θα πρέπει να υπάρξει όμως ένας μόνιμος και αυστηρός έλεγχος των δανειστών, ώστε να μην κλέβουν τους δανειολήπτες με κατάφωρο τρόπο».