Τετάρτη, Ιανουαρίου 14, 2009

Η γενιά των Τυχερών




«Η ζωή είναι πρώτα ανία κι ύστερα φόβος», γράφει σε ένα ποίημά του ο Φίλιπ Λάρκιν. Αν η γενιά μας γνώρισε την ανία, μήπως ήρθε η ώρα να νιώσουμε τον φόβο;

Από το 1945 και μετά, οι κοινωνιολόγοι έχουν δώσει διάφορα ονόματα στις γενιές που διαδέχονταν η μία την άλλη. Είχαμε πρώτα τους baby boomers, την πρώτη μεταπολεμική γενιά που μεγάλωσε πιστεύοντας πραγματικά ότι ο κόσμος θα γίνει καλύτερος. Ακολούθησε η Γενιά Χ, την οποία αποτελούσαν νέοι που «κοιμόντουσαν μαζί πριν παντρευτούν, δεν πίστευαν στον Θεό και δεν σέβονταν τους γονείς τους». Στη συνέχεια ήλθε η Γενιά Υ, που μάλλον πήρε αυτό το όνομα επειδή οι κοινωνιολόγοι δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν τα ακριβή της χαρακτηριστικά και αναζήτησαν βοήθεια στο λατινικό αλφάβητο. Σύμφωνα όμως με τον Γκίντεον Ράχμαν, έναν από τους οξυδερκέστερους αρθρογράφους των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, όλες αυτές οι γενιές, όλοι εμείς δηλαδή που γεννηθήκαμε μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ανήκουμε στη Γενιά L, ή Τ επί το ελληνικότερον, δηλαδή τους τυχερούς (lucky).

Η γενιά αυτή είχε το προνόμιο μέχρι τώρα να ζήσει σε μια παρατεταμένη περίοδο «διακοπών από την ιστορία». Αυτό έχει αρχίσει τώρα να αλλάζει. Είμαστε βέβαια ακόμη μακριά από τη Μεγάλη Υφεση, όταν η ανεργία έφτανε το 25% στις Ηνωμένες Πολιτείες και η πείνα ήταν καθημερινό φαινόμενο. Αλλά η επιστροφή της μαζικής ανεργίας δεν πρέπει να θεωρείται πλέον αδύνατη. Πέρυσι, οι ΗΠΑ γνώρισαν τη μεγαλύτερη απώλεια θέσεων εργασίας μετά το 1945. Κι αν οι οικονομολόγοι διαβεβαιώνουν ότι έχουν διδαχθεί τα μαθήματα από τη δεκαετία του ΄30, ποιος μας λέει ότι η οικονομική θεωρία δεν βρίσκεται σήμερα στο επίπεδο όπου βρισκόταν η ιατρική όταν οι λειτουργοί της πίστευαν στη θαυματουργή επίδραση που έχουν οι βδέλλες;

Την ώρα που στην Ελλάδα τσακωνόμαστε για το κατά πόσον οι πρόσφατες ταραχές αποτελούν ή όχι «κοινωνική εξέγερση», και για το αν ο Συνασπισμός καλύπτει ή όχι τους κουκουλοφόρους, ο Ράχμαν αναρωτιέται μήπως οι ταραχές στη ρωσική Άπω Ανατολή, στη Νότια Κίνα και στην Ελλάδα αντανακλούν την άνοδο νέων, ριζοσπαστικών κοινωνικών και πολιτικών κινημάτων που παρατηρείται πάντα σε περιόδους οικονομικής αναταραχής. Τι θα ακολουθήσει; Πόσο πιθανό είναι να δούμε τον εθνικισμό να σηκώνει και πάλι κεφάλι, τη δύναμη των εξτρεμιστικών κομμάτων να μεγαλώνει και νέους πολέμους να ξεσπούν μεταξύ μεγάλων κρατών; Οι ιστορικοί δεν θεωρούν πιθανή μια τέτοια εξέλιξη, αλλά τα ίδια έλεγαν οι συνάδελφοί τους και στις αρχές του προηγούμενου αιώνα. «Μπορούμε τώρα να προσβλέπουμε με εμπιστοσύνη στην εποχή που οι πόλεμοι μεταξύ των πολιτισμένων κρατών θα είναι κάτι εξίσου απηρχαιωμένο με τις μονομαχίες», έγραφε ο επιφανής Βρετανός ιστορικός Τζ. Π. Γκουτς το 1911.

Τουλάχιστον γλιτώσαμε από την ανία.